Çin hükümeti, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün koronavirüsün kaynağı hakkındaki araştırmasının ikinci aşamasına izin vermeyeceklerini açıkladı. Çinli yetkililer, ‘laboratuvar sızıntısının soruşturması’ olan bu aşamanın bilime aykırı olduğunu belirtti.
Ulusal Sağlık Komisyonu Başkan Yardımcısı Zeng Yixin, Pekin’de düzenlediği basın toplantısında, DSÖ’nün Kovid-19’un kaynağına ilişkin Çin’de yürüttüğü çalışmada ikinci aşamayı ‘laboratuvar sızıntısının soruşturması’ olarak belirlediğini görünce ‘şaşırdığını’ söyledi.
Böyle bir planı kabul edemeyeceklerini vurgulayan Zeng, “DSÖ’nün koronavirüsün kökenine ilişkin bir sonraki araştırma aşaması planı sağduyulu değil ve bilime aykırı” dedi.
ABD’nin virüsün Wuhan Viroloji Enstitüsü’nden çıktığı iddialarına da yanıt veren Zeng, “Buradaki hiçbir işçi veya araştırmacıya koronavirüs bulaşmadı” diye konuştu.
Ulusal Biyogüvenlik Laboratuvarı Müdürü ve Wuhan Viroloji Enstitüsü’nde çalışan Profesör Yuan Zhiming de 30 Aralık 2019’dan önce kendisi ve meslektaşlarının yeni koronavirüs üzerinde çalışmadığını vurguladı.
DSÖ araştırmasında Çin’i temsil eden Prof. Liang Wannian ise, daha önce uzmanların virüsün kökenine ilişkin hayvanları işaret etmesine referans vererek, “Uzman ekip Çin’e dönmek yerine hayvanlara odaklanmalı” ifadelerini kullandı.
Liang ayrıca, hastalığın Wuhan’da tespit edildiği zamanlarda farklı ülkelerdeki atık sularda Kovid-19 bulunduğuna dair raporlara dikkat çekti ve araştırmacıların çalışmalarını Çin dışındaki yerlerde de gerçekleştirmeleri gerektiğini belirtti.
Bu yılın başlarında Kovid-19’un kökenini araştırmak için Çin’e gelen uzman ekip, yaklaşık dört haftalık çalışmanın ardından virüsün Aralık 2019’da insanlara yayılmadan önce muhtemelen bir hayvandan kaynaklandığı sonucuna vardıklarını açıklamışlardı.
Ancak ABD ve batılı ülkeler soruşturmanın şeffaflıktan yoksun olduğunu iddia etti. ABD Başkanı Joe Biden, ABD istihbarat teşkilatlarına pandeminin nasıl başladığına dair kendi çalışmalarını yürütmeleri talimatını verdi. Kovid-19’un bir laboratuvardan sızmış olabileceği teorisi, sağlık krizinin ilk aylarında eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından desteklenmişti.
DSÖ Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, geçen hafta yaptığı açıklamada Kovid-19’un laboratuvardan çıkma ihtimalini yok saymak için henüz erken olduğunu söyleyerek “Ben de laboratuvarda çalıştım, kazalar olabilir. Bunlar yaygın” demişti. Ayrıca Ghebreyesus, Çin’i daha fazla işbirliği yapmaya çağırmıştı.
Pekin ise uluslararası soruşturmayla tam işbirliği yaptığında ısrar ederek bu tür iddiaları reddediyor. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian geçen hafta, ‘soruşturmanın bilimsel bir konu olduğunu ve tüm tarafların konuyu siyasileştirmek yerine bilim insanlarının görüşlerine ve bilimsel sonuçlara saygı duyması gerektiğini’ söyledi.
Öte yanda, Pekin, virüsün bir Çin laboratuvarından çıkmış olabileceğini ısrarla reddederken, ülkedeki Amerikan tesisinden sızmış olabileceği ihtimaline kapıları kapatmadı. Dün, Çin Dışişleri Bakanlığı, 4.7 milyon Çinlinin DSÖ’ye ABD askeri tesisine uzmanlar göndermesi için dilekçe vermesinin ardından, koronavirüsün Maryland’deki Fort Detrick Laboratuvarı’ndan çıkıp çıkmadığına ilişkin soruşturma yapılması çağrılarını destekledi.