Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gülay Karagüzel, AA muhabirine, çocuklarda kısa boyu doğru tanımlamak için boy ölçümünün doğru yapıldığından emin olunması gerektiğini söyledi.
Çıplak ayakla uygun pozisyonda ölçüm yapıldıktan sonra çocuğa özgü normal boy aralığının ne olduğunun bilinmesi gerektiğini dile getiren Karagüzel, büyüme çağındaki çocukların boyunun yaşa, cinsiyete ve etnik kökene göre değişebildiğini ifade etti.
Karagüzel, kısa boylu çocuklara doğru tanı koyup erken müdahale edebilmek için çocuğun yaş ve cinsiyetine göre hazırlanmış büyüme eğrilerinin kullanılması gerektiğini anlattı.
“Boyu kısa” denilerek doktora getirilen bazı çocukların boyunun normal saptandığı gibi, boy kısalığı olan bazı çocukların ise uzmana gösterilmesinde gecikmeler olabildiğine dikkati çeken Karagüzel, “O nedenle doğumdan itibaren tüm çocukların düzenli olarak büyümesinin kontrol edilmesi gerekiyor. Büyüme izlenirken, uzama hızı hesaplanarak büyümenin temposu da değerlendirilebilir.” diye konuştu.
“Sağlıklı beslenme, uyku düzeni ve egzersiz en önemli düzeltilebilir faktörlerdir”
Büyümenin uygun şekilde gerçekleşmesi için sağlıklı beslenme, uyku düzeni ve egzersizin en önemli düzeltilebilir faktör olduğuna işaret eden Karagüzel, anne-baba boyuyla ilişkili genetik potansiyelin yanı sıra stresle ilişkili duygu durumunun da önemini unutmamak gerektiğini belirtti.
Karagüzel, boy kısalığının kronik hastalıkların belirtisi olabileceğini vurgulayarak, “Boy kısalığı olan çocuğun sistemik muayenelerinin yapılması önemlidir. Muayene ile başka bir hastalık belirtisi olup olmadığı değerlendirilir. Örneğin boy kısalığı ile birlikte kilo kaybı da varsa malnütrisyon denilen protein-enerji yetersizliği, kronik ishale sebep olan bağırsak emilim bozuklukları düşünülmelidir.” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Gülay Karagüzel, benzer şekilde kronik böbrek, karaciğer, metabolik, romatolojik, kan, kalp ve bazı genetik hastalıkların yanı sıra erken ergenlik ve hipotiroidinin boy kısalığı ile gelebileceğini ama bu çocuklarda eşlik eden başka bulguların da görüleceğini kaydetti.
Çocuğun yaşına uygun kalori ihtiyacını içeren, dengeli ve doğal beslenme içeriğinin önemli olduğunu anlatan Karagüzel, rafine gıdalardan, abur cubur olarak tanımlanan atıştırmalıklardan ve tek yönlü beslenmekten kaçınılması gerektiğini dile getirdi.
Karagüzel, ergenlik döneminde hormonların etkisiyle büyümenin ivme kazandığına işaret ederek, “Ergenlik evresine özgü büyüme atağının olmaması, final boyun beklenenden daha kısa olmasına sebep olur. Bu nedenle ergenlik bozukluklarına yatkınlık sağlayan olumsuz yaşam faktörlerinden de kaçınmak gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Boy kısalığının tedavi edilebilmesi için öncelikle sebebinin saptanmasının önemli olduğunun altını çizen Karagüzel, “Örneğin sebep hipotiroidi ise tiroid hormonu tedavisi verilir, anemisi varsa onu tedavi etmek gerekir. Büyüme hormonu eksikliği varsa büyüme hormonu tedavisi verilir. Bununla birlikte henüz tedavi edilemeyen bazı genetik sebepli kısalıklar da var.” dedi.