Bakanlık, nisan ayı dış ticaret rakamlarına ilişkin açıklama yaptı.
Yılın ilk dört ayı geride kalırken parasal sıkılaşmaya rağmen küresel enflasyonun beklenen hızda düşmemesi ve finans sektöründe son dönemde yaşanan çalkantıların, küresel ekonomiye ilişkin beklentileri kötüleştirdiğine işaret edilen açıklamada, “Gıda ve enerji fiyatlarının küresel ölçekte düşmesine rağmen bazı ekonomilerde, özellikle hizmetler sektöründeki temel fiyatlar yüksek kalmaya devam etmiştir. Bu doğrultuda, 2022 yılında dünya ekonomisini zorlayan etkenler, bu yıl da önemli bir risk unsuru olarak görünmektedir. Uluslararası Para Fonunun (IMF) dünya ekonomisine ilişkin son açıklanan tahminlerinde, küresel büyümenin 2023 yılında yüzde 2,8’e gerileyeceği belirtilmektedir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Açıklamada, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) nisan ayı raporunda, 2023 yılı büyüme beklentisinin aşağı yönlü revize edilip, yüzde 2,1’e düşürüldüğüne yer verilerek raporda finansal piyasalardaki kırılganlıklara ve yüksek borçluluk oranlarına vurgu yapıldığı aktarıldı.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından, 2022 yılında yüzde 2,7 olarak gerçekleşen küresel mal ticaretindeki büyümenin, 2023 yılında yüzde 1,7 seviyesine gerileyeceğinin tahmin edildiğinin bildirildiği açıklamada, şöyle devam edildi:
“Küresel ölçekte, imalat sanayi satın alma yöneticileri (PMI) endeksleri de ekonomik aktivitede ivme kaybına işaret etmektedir. Nisan ayında, ABD hariç diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde, PMI endekslerinin 50 eşik değerin altında kaldığı görülmektedir. Söz konusu endeks değerleri, en büyük ihracat pazarımız Avro Bölgesi’nde 47,3’ten 45,5’e, İngiltere’de 47,9’dan 46,6’ya, Almanya’da ise 44,7’den 44’e gerilemiştir. Küresel ekonomideki olumsuz gidişata karşın Türkiye ekonomisine ilişkin nisan ayı öncü göstergeleri ekonomik aktivitede iyileşmeye işaret etmektedir. Nisan ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı, bir önceki aya göre 1,4 puan artarak 75,6 seviyesine çıkmıştır. Yine nisan ayında, reel kesim güven endeksi (mevsimsellikten arındırılmış) bir önceki aya göre 2,8 puan artarak 108 seviyesinde gerçekleşmiştir. Reel kesim güvenindeki artışta, ihracat beklentileri ile iç talepteki canlılığın devam etmesi etkili olmuştur. Tüketici güven endeksi (mevsimsellikten arındırılmış) nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 9,2 artarak 87,5 değeri ile son 56 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış, ekonomik güven endeksi 102,2 ile eşik değerin üzerine çıkmış ve son 18 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmiştir.”
Büyüme artarak devam ediyor
Açıklamada, 2023 yılı ilk çeyreğine ilişkin makro verilerin, şubat ayında gerçekleşen depremlerin olumsuz etkilerine rağmen Türkiye ekonomisinde büyümenin artarak devam ettiğine işaret ettiğinin belirtildiği açıklamada, Dünya Bankasının, Türkiye ekonomisine ilişkin 2023 yılı büyüme tahminini yukarı yönlü revize ederek yüzde 3,2’ye yükselttiği aktarıldı.
Nisan ayı ihracat rakamına işaret edilen açıklamada, “Depremin ihracatımız üzerindeki olumsuz etkisi nisan ayında azalmakla beraber devam etmiştir. Nisan ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 azalışla 19,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu azalışta, takvim etkisinin de önemli ölçüde etkili olduğu değerlendirilmektedir. Ramazan Bayramı nedeniyle nisan ayında çalışılan iş günü azalmış ve geleneksel olarak en yüksek ihracatın gerçekleştirildiği perşembe-cumartesi aralığında üretim ve ihracat ciddi oranda azalmıştır.” ifadesine yer verildi.
Baz etkisi etkili oldu
Açıklamada, ihracat değişimini aşağı çeken diğer önemli faktörün ise baz etkisi olduğunun altı çizilerek “Malum olduğu üzere, geçtiğimiz yıl mayıs ayı başında idrak edilen Ramazan Bayramı bu sene nisan ayının sonuna denk gelmiştir. Bayram öncesi, genellikle ticari faaliyetlerin öne çekilerek yoğunlaştığı dönemlerdir. Bu nedenle, geçtiğimiz yıl nisan ayında ihracat normal trendinin üzerinde artmış ve güçlü bir baz etkisi oluşmuştur. Bu durum ise 2023 yılı nisan ayındaki yıllık ihracat değişimini aşağı çeken önemli bir etkendir. Öte yandan, ihracat yapılan günlerdeki performans incelendiğinde ihracatımızdaki ilk çeyrek performansının devam ettiği görülmektedir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Takvimin olumsuz etkisine rağmen motorlu kara taşıtları ihracatının yüzde 3,6 artışla 2,4 milyar dolar olduğunun bildirildiği açıklamada, makine ihracatının da bir önceki yılki seviyesini koruyarak 2 milyar dolar olduğu aktarıldı. Açıklamada, diğer alt fasıllar içinde, takvim ve fiyatların etkisiyle demir-çelik ihracatında 890 milyon dolar, enerji ihracatında 358 milyon dolar, alüminyum ihracatında 275 milyon dolar, plastik ihracatında ise 268 milyon dolar düşüş yaşandığı ifade edildi.
Altın ithalatı 1,3 milyar dolar oldu
Açıklamada, nisan ayı ithalat rakamlarına ilişkin de bilgi verilirken, şunlar kaydedildi:
“Nisan ayında ithalatımız ise yüzde 4,5 azalarak 28,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Nisan ayında toplam enerji ithalatı, fiyatlardaki düşüşle yüzde 35,8 azalarak 5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Son dönemlerde ithalatta izlenen artışta önemli bir etkisi olan altın ithalatı ise yılın ilk çeyreğine göre zayıflamakla birlikte, bir önceki yıla göre yüzde 174 artışla 1,3 milyar dolar olmuştur. İthalatımızda öne çıkan diğer fasıllar, 1,2 milyar dolar artış ile motorlu kara taşıtları, 663 milyon dolar artış ile elektrikli makineler, 360 milyon dolar artış ile diğer makineler olmuştur.”