Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Sırbistan Dışişleri Bakanı Nikola Selakovic ile Belgrad’da gerçekleştirdikleri görüşmenin ardından ortak basın toplantısında konuştu.
Sırbistan ziyareti kapsamında yaptığı görüşmelerde ikili ilişkilerin tüm boyutlarıyla ele alındığını belirten Çavuşoğlu, “Memnuniyetle söylemek isterim ki Türkiye ve Sırbistan arasında mükemmel siyasi ilişkiler var ve diğer tüm alanlarda da ilişkilerimiz her geçen gün daha ileriye gidiyor.” diye konuştu.
Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi toplantısının üçüncüsünün Türkiye ev sahipliğinde gerçekleştirileceğini hatırlatan Çavuşoğlu, bu toplantıyı bu yıl bitmeden gerçekleştirmek istediklerini de kaydetti.
Çavuşoğlu, ikili ve Bosna Hersek’in de dahil olduğu üçlü toplantıların gerçekleştirilmesi için mevkidaşıyla eş güdüm içinde çalışacaklarını belirterek, “Karma Ekonomik Komisyon toplantısı, iş konseyini ve diğer çalışma gruplarımızı da düzenli bir şekilde gerçekleştireceğiz ve bu mekanizmalar sayesinde de hem düzenli bir diyaloğumuz olacak hem de değişik alanlarda ilişkilerimize ivme kazandırma fırsatımız olacak.” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlıkları arasında iş birliğini güçlendirmek için toplantı öncesi bir mutabakat zaptı imzaladıklarını anımsatan Çavuşoğlu, “Ekonomik ilişkilerimiz her geçen gün daha iyiye gidiyor, ticaretimiz artıyor. 2 milyar dolar hedefine bu sene yaklaşacağız. Yılın ilk 6 ayında 1 milyar dolar civarında. Bizim lehimize bir açık var ama buradaki yatırımlarla bu açığı kapatmaya çalışıyoruz.” dedi.
Çavuşoğlu, Sırbistan’daki Türk yatırımlarının her geçen gün arttığına vurgu yaparak, “10 sene önce Türkiye’den sadece 1 milyon dolarlık yatırım gelmişti şimdi 250 milyon dolara ulaştı. Bu miktarı elbette artırabiliriz.” ifadelerine yer verdi.
Sırbistan’ın Türk yatırımcılara verdiği destekten söz eden Çavuşoğlu, “Firmalarımız burada kendilerini evinde hissediyor. Özellikle kimsenin gitmediği yerlere gitmelerinin sebebi de Cumhurbaşkanı Vucic’in tavsiyesidir.” diye konuştu.
“Artık vatandaşlarımız pasaporta ihtiyaç duymadan kimliklerle seyahat edebilmelidir”
Çavuşoğlu, aşı sertifikalarının karşılıklı olarak tanındığını da hatırlatarak, “Bu orta vadede turizme de etki yapacak ama Kültür ve Turizm Bakanımızın teklif ettiği gibi artık vatandaşlarımız pasaporta ihtiyaç duymadan kimliklerle seyahat edebilmelidir. Bunun da çalışmasını birlikte gerçekleştireceğiz ve anlaşmaya varacağımıza inanıyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Sırbistan’daki turist sayısı bakımından Türkiye’nin birinci sırada olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, Türkiye’nin Yeni Pazar Başkonsolosluğunun resmi açılışının da yarın yapılacağını kaydetti.
Bakan Çavuşoğlu, “Önümüzdeki günlerde sizin de izninizle Niş bölgesine de bir konsolosluk temsilciliği açmak istiyoruz. Çünkü bu sene de gördük rekor sayıda Batı Avrupa’da yaşayan vatandaşlarımız araçlarıyla Türkiye geliyorlar. Orada Türk polisi ile Sırp polisi birlikte onlara yardım ediyorlar. Biz de yer yer arkadaşlarımıza gönderiyoruz ama orada bir temsilcilik açarsak, bizim vatandaşlarımıza ve oradaki yetkililere yerinde yardım edecektir.” diye konuştu.
“Bölgenin istikrarı, barışı ve ekonomik kalkınması için Türkiye ve Sırbistan’a önemli görevler düşüyor”
Çavuşoğlu, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) ülkedeki ortak tarihe ait eserlerin restorasyonunda önemli bir rol üstlendiğini belirterek, “Bölgesel konuları da değerlendirdik. Özellikle bu bölgenin istikrarı, barışı ve ekonomik kalkınması için Türkiye ve Sırbistan’a önemli görevler düşüyor. Memnuniyetle söylemek isterim ki bu doğrultuda aynı anlayış içindeyiz. Cumhurbaşkanlarımız ve iki ülke olarak bölgenin barış ve istikrarı için birlikte çalışmaya devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin, bölgenin Avrupa-Atlantik entegrasyonunu da her zaman desteklediğinin altını çizen Çavuşoğlu, “Umarım Avrupa Birliği de bu bölgenin önemini anlar ve siyasi engeller çıkarmadan bu bölgedeki ülkelerle daha iyi bir angajmana girmiş olur.” dedi.
“(Türk iş insanları) Sırbistan’da önemli altyapı projelerini üstlenmekten çok memnunlar”
Çavuşoğlu, Yeni Pazar’da açılacak Türk Başkonsolosluğunun önemine ve iki ülke ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesinde ne gibi adımlar atılabileceğine yönelik soru üzerine, başkonsolosluğun iki ülke halklarına ayrım yapmaksızın hizmet vereceğini söyledi.
Yeni başkonsolosluğun, Türkiye ile Sırbistan arasında her alanda ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayacağını kaydeden Çavuşoğlu, bunun iki ülkenin dostluğunun nişanesi olduğunu belirtti.
Çavuşoğlu, Türk iş insanlarıyla bir araya geldiklerini belirterek, “(Türk iş insanları) Sırbistan’da olmaktan, burada yatırım yapmaktan ve önemli altyapı projelerini üstlenmekten çok memnunlar.” dedi.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic ile yaptığı görüşmelerde bu konulara hakim olduklarını gördüklerini aktaran Çavuşoğlu, bunun Türk firmalarına verdikleri önemi gösterdiğini söyledi.
Çavuşoğlu, “Sırbistan’daki Türk yatırımcıların sayısı da artacak. Çok önemli projelere de güvenerek Türk firmalarına görev verdiler. Türk firmaları üstlendi. Sırbistan’ın ve bölgenin özellikle altyapı üstyapı projelerinde Türk firmalarının rolü giderek artacaktır. ” ifadesini kullandı.
“Barış, istikrar ve huzur için üzerimize düşeni yapıyoruz”
Afganistan konulu G7 Dışişleri Bakanları toplantısına katılımı ve ne gibi konuların ele alındığına ilişkin soruya Çavuşoğlu, Türkiye’nin bölgesel konularda önemli bir aktör olduğu yanıtını verdi.
Türkiye’nin izlediği dış politika ve oynadığı rolün kimsenin aleyhine olmadığını belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Barış, istikrar ve huzur için üzerimize düşeni yapıyoruz, sorumluluklarımızı da üstleniyoruz. Herkesle de iş birliği yapmak isteyen ülkeyiz. Afganistan’daki durum ortada. Önümüzdeki süreçte nasıl bir hükümet kurulacak onu görmemiz gerekiyor. Düşüncelerimizi, temennilerimizi her iki tarafla da paylaşıyoruz. Kapsayıcı bir hükümet kurulması en büyük arzumuz, temennimizdir.”
Diğer taraftan tahliyeler ve havaalanının işletilmesinin söz konusu olduğunu aktaran Çavuşoğlu, bunun için alınması gereken tedbirlerin olduğunu ve bunu toplantıda ele aldıklarını söyledi.
Çavuşoğlu, Afganistan’daki terörizm tehdidi ve ekonomik duruma işaret ederek, “DEAŞ-Horasan’ın terör saldırılarını gördük. Çok sayıda insan öldü maalesef. Aynı şekilde insani durum şu anda gerçekten ciddi bir sıkıntı var, açlık tehlikesi var, kadınlar çocuklar, kuraklık vardı ülkede.” dedi.
Türk Kızılayın insani yardım başlattığını kaydeden Çavuşoğlu, insani yardım kuruluşlarının güvenliğinin sağlanmasının da önemli olduğunu vurguladı.
Çavuşoğlu, dünya çapında ciddi göç krizinin olduğuna dikkati çekerek, “Yeni bir göç dalgası olabilir. İnsanların yerinde kalması için Afganistan’a yapılabilecek yardımlar ve düzensiz göçün engellenmesi için alınması gereken tedbirler dahil her konuda düşüncelerimizi paylaştık.” ifadesini kullandı.
Bakan Çavuşoğlu, toplantıda söz alan tüm ülkelerin, Katar, Türkiye ve ABD’ye Afganistan’da üstlendikleri pozitif rol, tahliyeler ve yaptıkları yardımlar dolayısıyla teşekkür ettiğini belirtti.
“Bizim için önemli olan Bosna Hersek’in barışı, huzuru, istikrarı”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi üyeleriyle görüşmesinin ardından, Bosna Hersek’te taraflar arasında barışın sağlanmasına yönelik ne gibi adımlar atılabileceği sorusuna Çavuşoğlu, “Biz hiç ayrım yapmaksızın Bosna’daki değişik etnik gruplara aynı şekilde yaklaşıyoruz. Bizim için önemli olan Bosna Hersek’in barışı, huzuru, istikrarı.” yanıtını verdi.
Çavuşoğlu, son zamanlarda bazı gerginlikler ve anlaşmazlıkların olduğunu belirterek, “Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan bu ziyaretinde de Bosna’nın geleceğiyle ilgili Türkiye’nin düşüncelerini ve pozisyonunu Başkanlık Konseyi’nin üç üyesiyle paylaşmıştır. Öyle görünüyor ki şu anki anlaşmazlıkların üstesinden bir an önce gelmemiz lazım.” dedi.
Bu konuda iki ülkenin cumhurbaşkanlarına önemli görevler düştüğünü aktaran Çavuşoğlu, iki liderin üzerine düşeni yapacağını söyledi.
Çavuşoğlu, bugüne kadar üçlü mekanizmalar ve Barış Otoyolu dahil projelerin hayata geçirilmesinde iki liderin de önemli katkısının olduğuna dikkati çekerek, “Bosna Hersek’te tansiyonun düşmesi ve yaşanan sorunların diyalogla aşılması konusunda üzerimize düşeni yapacağız.” şeklinde konuştu.
“Türkiye olarak bizim daha fazla göçmene ev sahipliği yapma kapasitemiz yok”
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’ye olası Afgan düzensiz göçmen dalgasına ilişkin bir soruya, “Türkiye olarak bizim daha fazla göçmene ev sahipliği yapma kapasitemiz yok. Bugüne kadar insani sorumluluklarımızı fazlasıyla yerine getirdik. Tüm bu sorunların tek başına Türkiye tarafından üstlenilmesinin beklenmesi doğru değil, adaletli de değil.” yanıtını verdi.
Bugüne kadar Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere uluslararası toplumun da bu yükü paylaşmakta yetersiz kaldığını ifade eden Çavuşoğlu, bunların sözlerini tutmadıklarını söyledi .
Çavuşoğlu, Afganistan’dan yeni bir göç dalgası olmaması için öncelikle kapsayıcı bir hükümetin kurulması ve insanların endişelerinin giderilmesi gerektiğini belirtti.
Yalnızca bunun yeterli olmayacağını da vurgulayan Çavuşoğlu, “İnsanlar ekonomik sıkıntılardan dolayı da ülkelerini terk ediyor. İnsani yardımları ve özellikle de istihdam yaratacak projeleri hayata geçirmek için tüm uluslararası toplum üzerine düşeni yapmalıdır.” ifadesini kullandı.
Afganistan’ın komşusu olan ülkelerde çok sayıda Afgan göçmenin olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, 3 milyon Afgan’a ev sahipliği yapan İran başta olmak üzere o ülkelere de yardım edilmesi gerektiğini söyledi.
Çavuşoğlu, “İran’la da yakın iş birliği içinde olmak gerekiyor. İran’a da bu sorunun çözülmesi için destek verilmesi gerekiyor. Göç krizine ortak çözümler bulmamız lazım ve göçü kaynağında çözmemiz gerekiyor.” dedi.
Türkiye’de 300 bin civarında Afgan’ın olduğunu, bunların yarısının düzensiz olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, çok sayıda Afgan’ı da uçaklarla ülkelerine geri gönderdiklerini belirtti.
Çavuşoğlu, Türkiye’de şu anda düzensiz olarak bulunan Afganların da şartlar oluştuktan sonra ülkelerine onurlu bir şekilde döndürülmesinin “herkesin ortak sorumluluğu” olduğunu vurguladı.
Toplantı kapsamında, iki ülkenin dışişleri bakanlıkları arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi için bir mutabakat zaptı imzalandı.