Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Avrupa Birliğinin (AB) dış sınırlardan sorumlu kurumu Frontex’in bütçesinin Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından onaylanmadığını belirterek, “Çünkü bu bütçenin bir kısmı göçmenlerin geri itilmesinde kullanıldı. Frontex sadece izlemedi. Bu insanlık dışı uygulamalara Frontex katıldı, şahitlik etti. Bütçenin onaylanmaması ya da İcra Direktörünün görevden ayrılması Frontex’i aklamaz.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Liberya Dışişleri Bakanı Dee-Maxwell Saah Kemayah ile görüşmesinin ardından Dışişleri Bakanlığında düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Mevkidaşı Kemayah’ın geniş katılımlı bir heyetle Türkiye’ye geldiğini aktaran Çavuşoğlu, baş başa verimli bir görüşme yaptıklarını söyledi.
Görüşmede ikili ilişkilerin tüm boyutlarının yanı sıra Afrika’daki gelişmeler, güvenlik problemleri ve Ukrayna’daki savaş meselelerini ele aldıklarını ifade eden Çavuşoğlu, mevkidaşıyla özellikle Liberya’daki Türk şirketlerinin durumu ve Fetullahçı Terör Örgütü’ne (FETÖ) karşı alınan tedbirleri konusunda da görüştüklerini dile getirdi.
Çavuşoğlu, “Afrika ülkeleriyle, Afrika Birliğiyle (AfB) ve ECOWAS (Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu) gibi bölgesel örgütlerle ilişkilerimizi daha da derinleştireceğiz. Önümüzdeki süreçte birçok konuda daha somut adımlar atacağız.” dedi.
Heyetler arası görüşmeye Türkiye tarafından Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un katıldığını aktaran Çavuşoğlu, toplantıdan önce Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın da Liberyalı mevkidaşını Bakanlıkta kabul ettiğini ve verimli görüşmeler yaptıklarını anlattı.
Çavuşoğlu, basın toplantısının ardından heyetin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve Emniyet Genel Müdürlüğünü ziyaret edeceğini, yarın ise İstanbul’da Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Maarif Vakfı ile görüşmelerinin olduğunu ifade etti.
Ekonomik İş Birliği Anlaşması imzalanacak
Bugünkü görüşmelerde özellikle ekonomik ve ticari konuları ele aldıklarını söyleyen Çavuşoğlu, “Ekonomik iş birliğini artırmamız için Karma Ekonomik Komisyonunu kurmamız gerekiyor, aynı şekilde İş Konseyini de. Bunun için de Ekonomik İş Birliği Anlaşması’nı en kısa zamanda imzalayacağız. Sayın Bakanımız Mehmet Muş anlaşma taslaklarının 1 ay içinde hazır olacağını söyledi.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, öte yandan Türkiye’nin Liberya’ya ihracatının arttığını ancak Liberya’nın Türkiye’ye olan ihracatının düştüğünü belirterek, bunun dengelenmesi için çalışacaklarını ifade etti.
Türk firmalarının Liberya’da altyapı, müteahhitlik ve enerji sektörü dahil alanlarda yapabilecekleri yatırımları da ele aldıklarını aktaran Çavuşoğlu, öte yandan Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi gibi bazı anlaşmaların imzalanması konusunda da mutabık kaldıklarını kaydetti.
Çavuşoğlu, “Savunma ve savunma sanayisi iş birliği mutabakat zaptı için de müzakereler bugünden itibaren başlıyor. Kısa bir süre içinde biz kendi taslağımızı Liberya tarafına ulaştıracağız. Bu belgeyi de en kısa zamanda imzalamak istiyoruz.” dedi.
Özellikle askeri iş birliği konusunda da atmaları gereken adımlar olacağını kaydeden Çavuşoğlu, bir mutabakat zaptı imzalayarak bunu resmileştirmeleri gerektiğini söyledi.
Çavuşoğlu, öte yandan taraftan özel kuvvetlerin eğitimi, terörle ve organize suçla mücadele konusunda iş birliğini geliştirmek istediklerini vurguladı.
Türkiye, Liberya’nın başkenti Monrovia’da büyükelçilik açacak
Serbest bölge, turizm ve finans sektörü gibi konularda Liberya ile tecrübe paylaşımı yapmak istediklerini dile getiren Çavuşoğlu, denizcilik konusunda iş birliği yapmayı arzuladıklarını, Türk firmalarının enerji konusunda bu ülkeye yatırım yapmaya hazır olduğunu kaydetti.
Çavuşoğlu, siyasi ilişkilerin de hızla geliştiğini belirterek, Liberyalı mevkidaşıyla birçok kez bir araya geldiğini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da çeşitli vesilelerle Liberya Cumhurbaşkanı George Manneh Weah ile Togo ve Senegal’de görüştüğünü hatırlattı.
Bakan Çavuşoğlu, “Önümüzdeki yıl, Liberya’nın başkenti Monrovia’da büyükelçilik açmak için Cumhurbaşkanı’mızın da talimatıyla çalışmaları başlattık. Liberya da Türkiye’de büyükelçilik açmayı planlıyor. Açacakları büyükelçilik için her türlü desteği vermeye hazırız.” dedi.
Çavuşoğlu, en kısa zamanda karşılıklı arsa tahsisleri gerçekleştirerek iki ülkeye de yakışır bir şekilde kançılarya ve rezidansları inşa edebileceklerini söyledi.
“Liberya’daki FETÖ okullarına el koydular”
Liberya’nın Türkiye’nin FETÖ’yle mücadelesine desteğini anımsatan Çavuşoğlu, “Liberya’ya Cumhurbaşkanı ve dostum Dee-Maxwell’e çok teşekkür ediyoruz. Bu kendileri için de önemli. Liberya’daki FETÖ okullarına el koydular. FETÖ iltisaklı kişilerle ilgili de gerekli adımları atıyorlar. Biz kendilerine, öğrencilerin etkilenmemesi için isterlerse Maarif Vakfının (bu okulları) devralabileceğini ve Maarif Vakfının Liberya’da yeni okullar açabileceğini söyledik.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Maarif Vakfının kısa sürede dünyanın en büyük 5. eğitim kurumu haline geldiğini ve 50 civarında ülkede 400’den fazla okul ve eğitim merkezine sahip olduğunu belirtti.
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye Burslarından bugüne kadar 108 Liberyalı öğrencinin faydalandığını ve Türkiye’de eğitim gördüğünü de aktardı.
Avrupa Parlamentosunun Frontex’in bütçesini onaylamaması
Avrupa Parlamentosunun, AB dış sınırlardan sorumlu kurumu Frontex’in bütçesinin Yunanistan’ın geri itmelerindeki rolü nedeniyle onay vermemesine ilişkin soru üzerine Çavuşoğlu, Yunanistan’ın Ege adalarından ve Türkiye sınırlarından göçmenleri nasıl geri ittiğine dair bilgileri ve belgeleri AB ve tüm dünyayla paylaştıklarını hatırlattı.
Çavuşoğlu, Frontex’in bu belgeleri uzun süre inkar ettiğini, Türkiye’den ilave belgeler istediğini ve bunların ilgili yerlere gönderildiğini belirtti.
Avrupa Parlamentosunun bir soruşturma başlattığını ve belgelerin yayımlandığını, Frontex’in İcra Direktörünün 28 Nisan’da görevinden ayrıldığını ve dün Avrupa Parlamentosunun Frontex’in 2020 bütçesini de onaylamadığını hatırlatan Çavuşoğlu, “Çünkü bu bütçenin bir kısmı göçmenlerin geri itilmesinde kullanıldı. Frontex sadece izlemedi. Bu insanlık dışı uygulamalara Frontex katıldı, şahitlik etti. Bütçenin onaylanmaması ya da İcra Direktörünün görevden ayrılması Frontex’i aklamaz.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, bu geri itmeler sırasında ve sonrasında ölümler yaşandığını hatırlatarak, “Denizin ortasında o botlar şişlendiği için, insanlar denize atıldığı için denizde de ölenler oldu. ” ifadelerine yer verdi.
Bunun insani bir meselenin olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu ölümlerde Yunanistan’ın da sorumluluğu var. Bir o kadar, belki daha da fazla gözünün önünde olduğu için ve geri itmelere katıldı için Frontex’in, dolayısıyla Avrupa Birliğinin de sorumluluğu var. Dolayısıyla tüm bunların açık, şeffaf bir şekilde soruşturulması gerekiyor ve sorumluların da hesap vermesi gerekiyor. Eğer Avrupa Birliği, Avrupa kurumları ve mahkemeleri samimiyse, biz onlarla her türlü bilgi ve belgeleri paylaşmaya hazırız.” dedi.
Çavuşoğlu, Avrupa Parlamentosunun da bu anlamda göreceli olarak daha duyarlı davrandığını, böyle parlamenterlerin olduğunu belirterek, bu duruşlarından dolayı onları tebrik etti.
Denize düşen Türk kaptanın durumu
Bakan Çavuşoğlu, İngiltere merkezli şirkete ait gemide birinci kaptan olarak görev yapan Erhan Seçkal’ın denizden düşmesi ve iki buçuk gün sonra bulunmasına ilişkin soru üzerine Seçkal’ın durumuna ilişkin bilgi verdi.
Seçkal’ın gemiden düşmesinin ardından Türkiye’nin Cakarta Büyükelçiliğine bilgi verildiğini aktaran Çavuşoğlu, “Vatandaşımız bu sabah bir balıkçı tarafından Bali açıklarında bulundu. Vatandaşımız gerekli tedavileri gördü. Şu anda Göç İdaresinde.” dedi.
Çavuşoğlu, Seçkal ile telefonda görüştüğünü, durumunun iyi olduğunu, şirketinin her türlü desteği verdiğini, gerekli işlemlerin yapılmasının ardından Türkiye’ye geri döneceğini söyledi.
Seçkal’a geçmiş olsun dileğinde bulunan Çavuşoğlu, “66 saat suda kaldı. Rabb’imin lütfu. 66 saat suda kalmasına rağmen sağlığı da iyi. Oradaki işlemler bittikten sonra ülkemize gelecek ve ailesine kavuşacak.” ifadelerini kullandı.
Toplantıda, iki ülke arasında “Siyasi İstişare Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptı” imzalandı.