Bakan Çavuşoğlu, dün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki Kabine Toplantısı’nın ardından basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un Türkiye ziyaretinde NATO üyeliği konusunda bir gelişme olup olmamasına ilişkin soruya yanıt veren Çavuşoğlu, bugünkü toplantının somut adımların atılması bakımından kritik bir toplantı olacağını belirterek İsveç hükümetinin tüm açıklamalarıyla bu yönde adım atacağını söylediğini ifade etti.
Çavuşoğlu, daha önce Üçlü Muhtıra’nın uygulanmasını takip için kurulan Daimi Ortak Mekanizma’nın ilk toplantısının Helsinki’de düzenlendiğini hatırlatarak, bir önceki hükümetin seçim öncesinde Daimi Ortak Mekanizma toplantısını Stockholm’de yapmaya cesaret edemediğini, bu nedenle Finlandiya’da yapıldığını ancak şimdi Stockholm’de olacağını kaydetti.
Bakan Çavuşoğlu, “Bu toplantıda tekrar Mutabakat Zaptı masaya yatırılacak, üçlü bir şekilde ne yapıldı, ne yapılmadı bunlar gözden geçirilecek. Oradan da rapor gelecek. Ondan sonra tekrar bir değerlendirme olacak. Her iki ülke de bazı adımlar attılar ancak bu aşamada taahhütlerini yerine getirdiklerini söylemek zor.” dedi.
Çavuşoğlu, gelecekte atılacak adımların belirlenmesi konusunda bugün yapılacak toplantının kritik olduğunu değerlendirdiklerini vurguladı.
“Afrika dahil üçüncü ülkelerde de neler yapabileceklerimizi ve diğer projeleri konuşuyoruz”
Mısır’la normalleşme sürecine ilişkin soruya yanıt veren Çavuşoğlu, söz konusu normalleşmenin istedikleri düzeyde hızlı gerçekleşmediğini, bunun da kendilerinden kaynaklanmadığını ifade etti.
Çavuşoğlu, Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayid Al Nahyan ile görüşmesine ilişkin soruya da görüşmesinin “çok iyi geçtiği” yanıtını vererek, “Artık ikili düzeyde attığımız adımlara ilaveten Afrika dahil üçüncü ülkelerde de neler yapabileceklerimizi ve diğer projeleri konuşuyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Suriye’deki Beşşar Esed rejimi ile temaslara ilişkin soruya da Çavuşoğlu, temasın istihbarat düzeyinde devam ettiğini ancak şu anda planlanmış bir temas olmadığını söyledi.
Çavuşoğlu, tahıl koridoru anlaşmasının yenilenmesine ilişkin soru üzerine, Rusya’nın, söz konusu anlaşmaya geri dönmesinin ardından çok yoğun telefon temaslarının olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüştüğünü hatırlatan Çavuşoğlu, kendisinin de ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile telefonda görüştüğünü belirtti.
Çavuşoğlu, ayrıca NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra ile görüştüğünü de hatırlattı.
“Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatının önündeki engeller tam olarak kalkmadı”
BM Genel Sekreteri Guterres’in de Rus tahıl ve gübre ihracatının önündeki engellerin kalkması için görüşmeler yaptığını kaydeden Çavuşoğlu, “Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatının önündeki engeller tam olarak kalkmadı. Rusya’nın beklentilerinin karşılanması yönünde hangi adımlar atılacak, onları değerlendiriyoruz, çalışmaları koordine ediyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Çavuşoğlu, Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatının önündeki engellerin kalkması için İstanbul’da tekrar bir anlaşmanın imzalanmasının gerekli olup olmadığının sorulması üzerine, şunları kaydetti:
“İstanbul Anlaşması’nın süresi 4 ay. Taraflarca itiraz gelmemesi halinde anlaşmanın süresi uzayacak. Tekrar bir anlaşmaya gerek yok. Rus gübresinin ihracatı, varılan mutabakatın bir parçası. Rusların bu taleplerinin karşılanmadığına ilişkin bazı endişeleri var. Şimdi bu tereddütleri ortadan kaldırmak için diplomasi işliyor.”
Yunan yetkilinin geldiği İzmir’den Türkiye’ye giriş yapmaktan vazgeçmesi
Çavuşoğlu, Yunanistan’ın Orta Makedonya Bölge Başkanı Apostolos Tzitzikostas’ın bir programa katılmak için feribotla geldiği İzmir’de Türkiye’ye giriş yapmaktan vazgeçmesine ilişkin soruya da “Burada kastın olmadığı açık. Teknik bir sorundan dolayı Yunan vatandaşının ülkemize girişi gecikti. Bu teknik sorunun giderilmesinin ardından Yunan vatandaşının ülkemize girişine izin verildi.” yanıtını verdi.
“Bazı Türk yetkililere Yunanistan’a giriş izni verilmemesi” hakkındaki soruya yanıt veren Çavuşoğlu, İzmir’deki olayla bunun bir bağlantısının olmadığını söyledi.
Çavuşoğlu, öte yandan Yunanistan’ın bilerek uyguladığı bazı yasaklar olduğuna dikkati çekerek “Biz de bu konuya ilişkin olarak Yunan makamlarını uyardık. Bazı yetkililerimize yönelik Yunanistan’a giriş yasağının devam etmesi halinde, buna karşılık vereceğiz.” ifadesini kullandı.
Arap Birliği Zirvesi’nde uzun bir aradan sonra Türkiye’ye kınama çıkmaması yönündeki soru üzerine Çavuşoğlu, Türkiye’ye yönelik iki tane sürekli kabul edilen karar olduğunu hatırlatarak “İlk defa uzun bir aradan sonra bu iki metin kabul edilmediği gibi bildiride de Türkiye’ye herhangi bir atıfta bulunulmadı. Bunun sebebi, Mısır ve Körfez ülkeleri dahil bazı Arap ülkeleri ile ilişkilerimizin normalleşmeye başlaması. Bizim kaldı ki Mısır ile bir mutabakatımız var. Yani ilişkiler normalleşirken uluslararası platformlarda birbirimize karşı gelmeyeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, öte yandan Arap Birliği Zirvesi kararlarını, Arap ülkeleri arasındaki sorunların çözülmesi, Filistin davası gibi ortak davanın birlikte savunulması ve Türkiye’nin Arap Birliği ülkeleriyle iş birliğinin artmasına vesile olması bakımdan da olumlu bulduklarını ifade etti.