DSÖ Sudan Temsilcisi Shible Sahbani, düzenlediği basın toplantısında, acilen eyleme geçilmemesi halinde Sudan’da hızla kötüleşen durumun kontrolden çıkarak halk üzerinde kuşaklar arası etkilere yol açabilecek hastalıkların, yetersiz beslenmenin ve travmanın oluşabileceğini belirtti.
Sahbani, Sudan’daki “felaket sağlık durumunun” önüne geçilebilmesi için bölgeye erişim sağlanmasının “çok önemli ve acilen gerekli” olduğunu kaydederek, “Ortaya çıkmakta olan insani felaketi kontrol altına almak için acil eylem ve ateşkes gerekiyor.” diye konuştu.
Geçen hafta Çad’da olduğunu aktaran Sahbani, “Çad’da gördüğüm ihtiyaçlar, Sudan’da yerinden edilmiş insanlar arasında tanık olduklarımı yansıtıyordu. Rahatsız ediciydi, hatta yürek parçalayıcıydı.” ifadesini kullandı.
Sahbani, bölgedeki kadın ve çocukların açlık, hastalık, şiddet ve kaybolmalar hakkında konuştuklarını ifade ederek, “Kadın ve çocukların çektikleri acılar yüzlerinden okunuyordu.” dedi.
Görüştüğü kişilerin hepsinin Sudan’dan kaçma sebebinin “açlık” olduğunu belirten Sahbani, “Sudan’da neredeyse 13 milyon insan yerinden edildi. 10 milyondan fazla kişi, Sudan’ın iç bölgelerine dağılırken 2 milyondan fazla kişi de komşu ülkelere sığındı.” şeklinde konuştu.
Sahbani, Darfur, Kordofan, El Cezire ve Hartum eyaletlerinin “devam eden çatışmalar” nedeniyle insani yardım ve sağlık yardımlarından mahrum kaldığını, Darfur’daki durumun “özellikle endişelendirici” olduğunu vurguladı.
Darfur’daki El Faşir bölgesinde 800 binden fazla kişinin gıda, sağlık ve tıbbi malzemelere erişimlerinin olmadığını ve “kuşatma altında” olduklarını kaydeden Sahbani, yaralıların ihtiyaç duyduğu acil bakımı alamadıklarını, çocukların, hamile ve emziren kadınların ise “şiddetli açlık” nedeniyle zayıf düştüklerini ifade etti.
Sahbani, ayrıca finansman açığına dikkati çekerek, Sudan için İnsani Müdahale Planının yalnızca yüzde 26, sağlık müdahale planının ise yüzde 36 oranında finanse edildiğini belirtti. Sahbani, bu boşluğun kapatılması için de acilen harekete geçilmesi çağrısında bulundu.
Sudan’daki iç savaş
Sudan’da 30 yıl süren Ömer el Beşir iktidarının halk ayaklanmasıyla devrilmesi sonrası sivillerin katılımıyla oluşturulan hükümete karşı ortak darbe yapan ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki güç mücadelesi 1 yıldan fazla süredir devam ediyor.
Nisan 2023 ortasında başlayan ve Sudan’ın çoğu eyaletinde devam eden savaşta ordu, kuzey ve doğudaki eyaletlerde hakimiyetini sürdürürken HDK’nın batı ve güney eyaletlerinde etkili olduğu görülüyor. Savaşın bitirilmesi için başlatılan görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.
Birleşmiş Milletlere göre, dünyanın en büyük yerinden edilme ve açlık krizinin yaşandığı Sudan’daki çatışmalar sonucu 16 binden fazla kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 10 milyon kişi yerinden edildi ve 25 milyondan fazla kişi insani yardıma muhtaç durumda.