Dünya Sağlıklı Örgütü (DSÖ), Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA), Dünya Bankası ve Herkes için Sürdürülebilir Enerji (SEforALL) platformunun, “Sağlığa Enerji Vermek: Sağlık Tesislerinde Elektrik Erişimini Hızlandırmak” başlığıyla yayımladığı ortak rapora göre, dünyanın nüfusunun yaklaşık 8’de 1’i (1 milyar), güvenilir elektriği bulunmayan sağlık merkezlerinde tedavi görüyor.
Elektriğe erişim, bebeklerin doğumu, kalp krizi gibi acil durumlar ve hayat kurtaran aşılar gibi durumlarda kaliteli sağlık hizmeti sunulması açısından büyük önem taşıyor.
Güvenilir elektrik olamadan evrensel sağlık güvencesine de ulaşmanın mümkün olmayacağı biliniyor.
Güney Asya ve Sahra Altı Afrika ülkelerinde her 10 sağlık tesisinden 1’inde elektriğe erişim bulunmazken, Sahra Altı Afrika’daki sağlık merkezlerinin yarısına yakını güvenli elektriğe erişim sağlayamıyor.
Son yıllarda bu alanda bazı gelişmeler yaşansa da dünya genelinde hala yaklaşık 1 milyar insan, güvenli elektriğe sahip olmayan ya da hiç elektrik erişimi bulunmayan sağlık tesislerinde hizmet alıyor. Bu hizmete erişemeyen kişi sayısı, ABD, Endonezya, Pakistan ve Almanya’nın nüfuslarının toplamına yakın olarak hesaplanıyor.
Ülkeler içerisinde elektriğe erişimde de eşitsizlikler yaşanırken, kırsal alanlardaki sağlık merkezlerinin elektriğe erişim oranı, şehirlerdekilere oranla daha düşük oluyor. Bu tür eşitsizlikleri saptamak, en acil ihtiyaç duyulan yerleri belirlemek ve harekete geçmek açısından büyük önem taşıyor.
Merkezi olmayan sürdürülebilir enerji çözümleri, solar fotovoltaik sistemleri gibi daha ucuz ve temiz olmakla birlikte merkezi şebekenin gelmesini beklemeye de gerek duymuyor.
Güvenilir, temiz ve sürdürülebilir enerjiye yatırım
Güvenli elektrikle ilgili kolaylıkla bulunacak çözümlerin, halk sağlığı üzerinde büyük etkisinin olacağı belirtiliyor.
İklim değişikliği, sağlık sistemi ve tesisleri daha fazla etkilemeye devam ederken, bu şartlara dayanıklı sağlık tesisleri inşa etmenin önemine de vurgu yapılıyor.
Raporda görüşlerine yer verilen DSÖ Çevre, İklim Değişikliği ve Sağlık Direktörü Maria Neira, sağlık tesislerinde elektriğe erişimin yaşam ile ölüm arasında fark oluşturabileceğini kaydetti.
Neira, “Sağlık tesisleri için güvenilir, temiz ve sürdürülebilir enerjiye yatırım yapmak, sadece pandemiye hazırlık için değil evrensel sağlık güvencesine ulaşmak ve iklim direnci ile uyumu için de çok gereklidir.” ifadelerini kullandı.