Dünya’nın etrafında döndüğü eksenin sabit ve durağan olmadığı, Kuzey ve Güney kutuplarından geçen bu hayali çizginin dönerken sürüklendiği ve sallandığı biliniyor.
Kuzey Kutbu her yıl 10 metre genişliğinde bir daire çizerken, dönüş eksenindeki bu hareketlere kutup kayması deniyor.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’ne (NASA) göre, 20. yüzyılda Dünya’nın dönme ekseninin yılda 4 santim kaydığı tespit ederken son araştırmalar, iklim krizinin Dünya’nın dönüş ekseninde kaymaya neden olduğunu ortaya çıkardı.
2016 yılında yapılan bir çalışmada ise araştırmacılar, son 115 yılda dönüş ekseninin doğuya doğru anormal kaymasının iklim değişikliğinden kaynaklandığını savundu.
Araştırmacılara göre gezegen, artan sera gazı seviyelerine yanıt olarak ısınırken, eriyen buzullar deniz seviyelerinin yükselmesine neden olarak büyük hacimlerde suyu yeniden dağıtmış ve sırasıyla Dünya’nın dönme merkezini kaymaya zorlamıştı.
Ancak eriyen buz kütleleri, tek başına dönüş eksenindeki kaymayı açıklamada yetersiz kalıyor.
Yapılan son araştırmayla, son 20 yılda bu kaymanın yaklaşık 80 santimetre doğuya doğru gerçekleştiği, bunda yeraltından insanlar tarafından çekilen suyun oldukça etkili olduğu tespit edildi.
Araştırmanın başyazarı Ki-Weon Seo, “Çalışmamız, iklimle ilgili nedenler arasında, yeraltı suyunun çekilmesinin eksen kayması üzerinde en fazla etkiye sahip olduğunu gösteriyor” dedi.
Yeraltı suyu modern çağda sulama, içme suyu ve çeşitli endüstriyel faaliyetler için yaygın olarak kullanılıyor. Bilim insanları, 1993’ten 2010’a kadar 2 bin 150 gigaton yeraltı suyunun çekildiğini tahmin ediyor.