Suriye’de elektrik altyapısı, iç savaşın başlamasıyla rejim güçlerinin yoğun saldırıları ve iç çatışmalar nedeniyle büyük zarar gördü.
Ülkenin kuzeyinde muhaliflerin kontrolündeki bölgelerde Türk ve Suriyeli özel şirketlerin girişimlerinin ardından 24 saat kesintisiz elektrik verilirken rejim kontrolündeki bölgelerde ise halk elektriksiz bir yaşam sürdürüyor.
Rejim bölgesinde geçen aydan itibaren derinleşen yakıt kriziyle elektrik kesintileri de zirve yaptı.
Yerel kaynaklardan edinilen bilgiye göre, rejim bölgelerinde elektrik kesintilerinin en yoğun yaşandığı bölgelerin başında, Şam geliyor.
AA muhabirleri, kentte karanlığa bürünen sokakların görüntülerine ulaştı.
Yüz binlerce ailenin yaşadığı başkentte 12 saat kesintiye karşılık sadece 1 saat elektrik veriliyor. Şam’da Esed rejimi yetkililerinin yaşadığı semtlerde ise elektrik kesintisi günde 2 saati aşmıyor.
Elektrikle yaşamayı unutan Şam halkı ise günde 2 saat verilen elektrikle bataryaları, elektronik aletlerini ve telefonlarını şarj ediyor.
Memur maaşlarının 20 dolara denk geldiği bölgede aileler, ayda sadece 60 saatlik tüketim için yaklaşık 3 dolar elektrik faturası ödüyor.
Mumlara rağbet arttı
Aralık 2022’den bu yana derinleşen yakıt kriziyle jeneratörler de devre dışı kaldı.
Böylelikle rejim bölgelerinde mumlara rağbet daha da arttı.
Şam’da geçen ay 500 Suriye lirasına satılan bir mumun fiyatı, son bir haftada 2 katına çıktı.
Yoksullukla mücadele eden ailelerin karanlıkta kalmaması için günde en az 3-4 mum yakması gerekiyor.
Maddi durumu daha iyi olan bazı aileler ise bataryalara bağladıkları led ışıklarla evlerini aydınlatmaya çalışıyor.
Şam’daki karaborsada 1 ABD doları, yaklaşık 7 bin Suriye lirasına tekabül ediyor.
İran rejime sattığı petrol fiyatını arttırdı
ABD’nin Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklarına dayandırdığı; 15 Ocak’ta yayımladığı habere göre İran, peşin ve varil başına önceki fiyatı iki katından fazla yani 70 dolardan ödeme yapılmadıkça Suriye’ye aylık petrol sevkiyatı yapmayacağını Esed rejimi yetkililerine iletti.
Haberde ayrıca İran’ın daha önce rejime petrolü varil başına 30 dolara sattığı bilgisine yer verildi.
Esed rejimine yakınlığıyla bilinen Vatan gazetesinin ismi açıklanmayan İranlı kaynağa dayandırdığı 16 Ocak tarihli haberinde, WSJ’nin petrol haberi yalanlandı. İranlı yetkililerden konuya ilişkin resmi açıklama yapılmadı.
İran, Suriye’deki iç savaşın başlamasının ardından Esed rejimine uygun koşullarla petrol satıyor.
“Santralleri çalıştıracak gaz ve yakıt bulunamamakta”
Omran Stratejik Araştırmalar Merkezinde Kıdemli Araştırmacı Sinan Hatahet, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Suriye’deki iç savaş öncesi ülkede 13 elektrik santrali bulunuyordu. Bunların yüzde 60’ı doğal gazla, yüzde 35’i yakıtla ve yüzde 5’i ise hidroelektrikle çalışıyordu.” dedi.
Suriye’deki iç savaşta Halep, İdlib, Humus ve Şam’daki elektrik istasyonlarının ve dağıtım altyapısının büyük zarar gördüğünü söyleyen Hatahet, şöyle devam etti:
“Rejim bölgesindeki yakıt krizinin tavan yapması, elektrik krizinin son dönemde derinleşmesinin temel nedenini oluşturmakta. Santralleri çalıştıracak gaz ve yakıt bulunamamakta. Ayrıca santrallerde gereken bakımlarının yapılmamasından kaynaklı üretim ve dağıtım aşmasında büyük oranda enerji kaybı var. Bu santrallerin bakıma ihtiyacı var ancak gerekli yedek parçaların çoğu, Alman ve Batı menşeli.”
Hatahet, Esed rejiminin Suriye’de elektrik sektörünü eskiye döndürmeye gücü olmadığının altını çizdi.
Enerji kaynaklarının büyük kısmı PKK/YPG işgalinde
Terör örgütü PKK/YPG’nin, ABD desteğiyle Suriye’deki petrol kaynaklarının yüzde 70’inden fazlasındaki işgalini sürdürmesi, ülkede yaşanan elektrik ve yakıt krizinin temel nedenini oluşturuyor.
Deyrizor ve Haseke illerinde terör örgütü PKK/YPG işgalindeki bölgeler, petrol ve doğal gaz açısından Suriye’nin en zengin enerji kaynaklarına sahip.
Irak sınırına hakim Deyrizor, ülkenin en büyük enerji kaynaklarına ev sahipliği yapıyor. Kenti ikiye bölen Fırat Nehri’nin doğusu Suriye’nin en büyük petrol sahalarını oluşturan 11 yatağı barındırıyor.
Terör örgütü, Deyrizor’un kuzeydoğu kırsalındaki en büyük gaz tesisi Koniko’yu 23 Eylül 2017’de ele geçirirken 22 Ekim 2017’de de Suriye’nin en büyük petrol sahası el-Ömer’i işgal etmişti.
Ülkedeki petrol rafinerileri ise rejim güçlerinin kontrolü altında bulunuyor.