Teklifin tümü üzerinde söz alan CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, “torba kanun” uygulamasını eleştirdi. Teklifin daha önce 3 tali komisyona gönderildiğini belirten Türeli, “Plan ve Bütçe Komisyonu dışında hiçbiri görüşmemiş. Tali komisyonların görüşmesi için buna bir zaman verilmesi lazım. Bu Meclis sistematiğinin değişmesi lazım.” ifadelerini kullandı.
Her bayramda ikramiyenin gündeme geldiğini belirten Türeli, “Bir sisteme oturtulur bayram ikramiyesi. Madem ücret rejiminin artık bir parçası oldu bu, ona göre denir ki; ‘Enflasyon kadar artacak, asgari ücret kadar artışı olacak.'” görüşünü dile getirdi.
Bayram ikramiyesindeki artışın yetersiz olduğunu söyleyen Türeli, “Çok düşük, cüzi bir rakam. Asgari ücret hesabı yapılmış olsa 2018’de ilk çıktığından beri 13 bin 788 lira olması; en düşük emekli aylığı üzerinden gitsek 14 bin 469 lira olması lazım.” sözlerini sarf etti.
DEM Parti Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, “nüfusun çok küçük bir kesiminin büyük bir zenginleşme yaşarken, nüfusun çok büyük bir kesiminin büyük bir yoksullaşma yaşadığını” söyleyerek, “Bu, TÜİK’in açıkladığı 2024 yılı gelir dağılımı istatistiklerinde de görünüyor. En yüksek yüzde 20’lik gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay yüzde 48,1, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun payı ise sadece yüzde 6,3.” şeklinde konuştu.
Kredi kartı ve tüketici kredisi borçlularının yanı sıra icra dosyalarında büyük bir artış olduğunu anlatan Oluç, “İnsanlar geçinemiyor; ya tüketici kredisi alarak ya kredi kartı borçlarını büyüterek geçinmeye çalışıyor ve sonunda takibe düşüyor.” ifadesini kullandı.
En düşük emekli maaşının 14 bin 469 lira olduğunu, TÜRK-İŞ tarafından açıklanan şubat ayı açlık sınırının ise 23 bin 324 lira olduğunu anımsatan Oluç, “Bu vahim tablonun içindeki bayram ikramiyesini konuşuyoruz.” dedi.
“Emekliye vereceğimiz her şey tabanda bir rahatlamaya sebep olacak”
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, parlamentonun, toplumun beklentilerine cevap vermediğini savundu.
Kanun teklifini eleştiren Usta, Meclis’e sundukları “refah paketinin” detayları hakkında bilgi verdi ve pakete destek istedi.
Yeni Yol Partisi Adana Milletvekili Sadullah Kısacık, kanun teklifi üzerinde çalışmak için kendilerine çok kısa süre tanındığını belirtti.
Bazı kanunların oy birliğiyle geçmesini istediklerini ifade eden Kısacık, “torba kanun” tekliflerinde yer alan bazı maddeler nedeniyle düzenlemelere olumlu oy veremediklerini söyledi.
Kısacık, emeklinin, alacağı parayı biriktirmeyeceğini, yastık altı yapmayacağını veya mevduata yatırmayacağını; torununa harçlık olarak vereceğini belirterek, “Emekliye vereceğimiz her şey tabanda bir rahatlamaya sebep olacak. Zengine verdiğimizde, adam zaten harcayacağını harcıyor, harcamayacağını biriktiriyor. Biz harcayacak adama 3-4 bin lira verip yine borçlandırıyoruz.” ifadesini kullandı.
Doğum yardımındaki artış oranına ilişkin de Kısacık, “Sadece asgari ücret düzeyinde bir artış yapılsa, üçüncü çocuk için yapılan doğum yardımının 14 bin lira olması lazım. ‘2-3 bin lira alacağım’ diye kim çocuk yapmak ister ki.” şeklinde konuştu.
“Önerimiz; İçtüzük değişikliği”
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, “torba kanun” sistemine yönelik eleştirilere ilişkin “Bu konuda bizim çözüm önerimiz; İçtüzük değişikliği. Kaliteli bir yasama, kaliteli bir denetim için İçtüzük’te gerekli düzenlemelerin yapılması gerekiyor.” dedi.
Kalaycı, partisinin İçtüzük değişikliğine hazır olduğunu da bildirdi.
Doğum yardımı tutarlarının kanun teklifinde yer alması gerektiğini söyleyen Kalaycı, “Kanunla bu rakamı düzenlememizde yarar olduğunu düşünüyorum.” ifadesini kullandı.
Teklifle emekliye bayram ikramiyesinin 3 bin liradan 4 bin liraya yükseltileceğini hatırlatan Kalaycı, “Uygulanan program vatandaşımızın alım gücünü ve gelir dağılımını kalıcı olarak iyileştirmek için fiyat istikrarını sağlamak üzere kurulu. Hiç kimse merak etmesin, Cumhur İttifakı verdiği tüm sözleri yerine getirir. Daha önce getirdiği gibi.” değerlendirmesinde bulundu.
“Avrupa’da en yüksek evlenme sayısına sahibiz”
AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, Meclisin çalışma sistemi ve İçtüzük’te yapılacak değişikliklere destek vereceklerini belirtti.
“Emekli maaşı ve emekli ikramiyesi yeterlidir” iddiasına sahip olmadıklarını dile getiren Aksu, “Milyonlarca emeklimizin geçmişte ortaya koydukları çalışmaların, alın terinin ve bugün artık yaşları belli bir noktaya geldikten sonra gelirlerinin daha iyi olması gerektiği noktasında elbette ki hemfikiriz. Farklı düşünmüyoruz.” diye konuştu.
Türkiye’nin, gelir dağılımında geçmişe nazaran daha iyi bir noktada olduğunu söyleyen Aksu, Bağ-Kur ve SSK’lilerin emeklilik primlerinin 9 bin günden 7 bin 200 güne düşürülmesiyle ilgili çalışma yapacaklarını anlattı.
Gelir oranı arttıkça, çocuk sayısının arttığına yönelik bir algı olduğunu ifade eden Aksu, “Avrupa’da en yüksek evlenme sayısına sahibiz. Çocuk sayısıyla ilgili olarak da doğum yardımıyla ilgili ortaya konulan yaklaşım, sadece gelirle ölçümlenecek bir husus değildir. Eğer öyle olsaydı Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinde evlilik ve çocuk sayısı çok daha yüksek olacaktı ama öyle değil.” değerlendirmesinde bulundu.
Komisyonda, teklifin maddeleri üzerinde görüşmeler sürüyor.