Emtia piyasasında son zamanlarda görülen yükselişler geçen hafta yerini düşüş eğilimine bıraktı.
Emtia piyasasına geçen hafta satış baskısı hakim oldu.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ılımlı söylemleri ve Çin’de Kovid-19’a ilişkin olumlu gelişmelerle önceki haftalarda emtia piyasasında görülen yükselişler geçen hafta yerini düşüş eğilimine bıraktı. ABD’de güçlü gelen istihdam verisinin sıkılaşan para politikası ve yükselen enflasyona ilişkin endişeleri körüklemesiyle pay piyasalarında düşüşler görülürken, emtia piyasası da bu durumdan olumsuz etkilendi.
ABD’de tarım dışı istihdam, mayısta 390 bin kişi artarak piyasa beklentilerinin üzerine çıkarken, işsizlik oranı değişim göstermeyerek yüzde 3,6’da kaldı.
Analistler, son verilerin iş gücü piyasasının sıkı kalmaya devam ettiğini gösterdiğini, bunun Fed’in, haziran ve temmuz aylarının ardından faiz artırımlarına ara vermeyi düşünebileceğine dair umutları tersine çevirebileceğini belirtti.
Fed’in para politikası sıkılaşmasına ilişkin endişelerle tahvil faizleri yükselişe geçerken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, istihdam verisi sonrası yüzde 2,9860 seviyesini gördü. Para politikası sıkılaşmasının ekonomik büyümeyi yavaşlatacağına dair endişelerle emtia piyasası geçen hafta toparlanma eğilimine ara verdi.
Çin’in talebinin azalabileceğine yönelik endişeler metal fiyatlarını etkiledi
Geçen hafta altın yüzde 0,2, gümüş yüzde 0,9 ve paladyum yüzde 4,4 değer kaybederken, platin yüzde 7,5 değer kazandı.
Analistler, dünya genelinde enflasyon ve büyüme konusunda devam eden belirsizliklere karşın küresel merkez bankalarının “şahin” duruşunu sürdürmesiyle altının ons fiyatının baskılandığını belirtti.
Değerli metallerdeki düşüş eğilimine karşın platindeki yükselişe dikkati çeken analistler, Rusya-Ukrayna savaşındaki risklerden dolayı özellikle otomobil üreticilerinin paladyumdan platine döndüğünü ifade etti.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 0,2, alüminyum yüzde 2,8 ve nikel yüzde 3 azalırken, kurşun ve çinko yüzde 2,2 arttı.
Analistler, ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerle Çin’in talebinin azalabileceğine yönelik endişelerin metal fiyatlarını etkilediğini aktardı.
Enerji emtialarında karışık bir seyir izlendi
Enerji emtialarında geçen hafta karışık bir seyir izlendi.
Brent petrol yüzde 4,6 değer kazanırken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gaz yüzde 2,2 azalış kaydetti.
Brent petrol fiyatlarındaki yükselişte, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin liderlerinin yıl sonuna kadar Rusya’dan petrol ithalatının yüzde 90’ına yasak getirecek 6’ncı yaptırım paketi konusunda anlaşma sağlaması etkili oldu.
Rusya’ya yönelik ambargoyla arzda daralma yaşanması ihtimaline karşı Suudi Arabistan’ın üretimini artırabileceğine yönelik haber akışı Brent petrolde geçen hafta ara ara aşağı yönlü hareketlere neden olsa da bu durum Brent petrolün yükselişinin önüne geçemedi.
Öte yandan, İran’ın, Basra Körfezi’nde Yunanistan’a ait iki petrol tankerinde yaklaşık 1,8 milyon varil petrole el koyduğuna yönelik haberler de fiyatların yukarı yönlü hareketini destekledi.
Fiyatlardaki hareketlilikte, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun, üretimini, Rusya’ya yönelik petrol yaptırımı nedeniyle yaşanabilecek arz kesintisini telafi edecek kadar artıramayacağına ilişkin endişeler de etkili oldu.
OPEC+ grubu, daha önce belirlendiği gibi günlük petrol üretimini her ay kademeli olarak 432 bin varil artırmak yerine, Kovid-19 tedbirlerinin kaldırılması ve rafineri alımlarında beklenen yükselişe işaret ederek temmuz ve ağustosta 648 bin varillik üretim artışına gitme kararı aldı.
Doğal gaz fiyatları ise ABD’de havaların biraz yumuşaması sonucu doğal gazla çalışan klimalara olan talebin azalabileceğine yönelik beklentilerle geriledi.
Tarım emtialarında düşüş
Tarım emtialarına da geçen hafta düşüş eğilimi hakim oldu.
İhracatçılardan gelen zayıf talep ve Ukrayna’daki yabancı gemilerin Karadeniz’e güvenli çıkışı için koridorun uzadığına dair haber akışı tarım emtialarının değer kaybetmesine neden oldu.
Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören buğday yüzde 10,2, mısır yüzde 6,4, pirinç yüzde 3,9 ve soya fasulyesi yüzde 2 azalırken, pamuk yüzde 3,9 ve şeker yüzde 1,3 değer kaybetti.
Geçen hafta kahve yüzde 1,3 ve kakao yüzde 0,3 değer kazandı.
Buğday fiyatları; Avustralya’da hasadın verimli olması ve ABD’de ekim için hava koşullarının iyi gitmesi gibi faktörlerle 10 dolar seviyelerine geriledi.
Gübre maliyetlerindeki artışın Batı Afrika’da kakao yetiştiricilerini daha az üretime sevk edeceğine yönelik beklentilerle kakao fiyatları yükseldi.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, Rusya’nın, limanlarından yapılacak tahıl yüklemelerine izin vereceğini açıkladığını, bunun da buğday fiyatlarında sert düşüşü beraberinde getirdiğini söyledi.
Ergezen, “Dünyanın en büyük ikinci buğday üreticisi Hindistan’da hükümet, artan iç fiyatları kontrol etmek için buğday ihracatını kısmen yasaklamış durumda. Rusya-Ukrayna savaşına yönelik belirsizlik de etkili olmaya devam ediyor.” dedi.
Pirincin haftayı düşüşle tamamladığını ifade eden Ergezen, ekonomik yavaşlama endişelerinin pirinçte talep endişelerini artırdığını aktardı. Ergezen, pirinçte özellikle Uzak Doğu kaynaklı talep endişelerinin etkili olduğunu söyledi.