Vardanyan, geçtiğimiz günlerde Rus vatandaşlığından çıkarak Karabağ’da Ermeni nüfusun yaşadığı ve geçici olarak Rus unsurların kontrolünde olduğu bölgeye yerleştiğini açıkladı.
Kararını bağımsız şekilde verdiğini, paralarını Karabağ’daki Ermenilerin refah durumunu iyileştirmek için harcayacağını ve bir vakıf kurduğunu bildiren Vardanyan’ın açıklamaları çoğu çevrelerce inandırıcı bulunmadı.
Vardanyan’ın 2. Karabağ Savaşı’ndan sonra Rusya-Azerbaycan-Ermenistan tarafından imzalanan bildirilerle statüsü ortadan kaldırılan bir bölgeye yerleştiğini açıklaması dikkati çekti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın isimlerden siyaset bilimi uzmanı Sergey Markov, Facebook hesabından Vardanyan’ı Rus vatandaşlığından çıktığı için eleştirdi ve onun bu adımı Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlardan kurtulmak için attığını yazdı.
Markov, Vardanyan’ın milyarlarını Rusya’da kazandığını, kazandıklarından Avrupa ve Amerika’ya da çok şey götürdüğünü kaydederek, “Vardanyan şimdi Rusya’ya karşı yaptırımlar nedeniyle parasını ve gayrimenkulünü kaybedebilir. Şimdi en zarif kumarını oynuyor ve Karabağ halkı için kendini feda ettiğini iddia ediyor. Karabağ’a taşınıyor, aynı zamanda Rus vatandaşlığından feragat ediyor ve böylece Rus karşıtı yaptırımlardan kurtuluyor. ABD ve AB’nin kendisine karşı yaptırım uygulamamasını sağlamak için ABD ve Fransa’yı Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki ihtilaf konusundaki tutumlarından dolayı övüyor. Ne kadar esnek bir zihin ve esnek ahlaki ilkeler! Vardanyan’ın kendisine her şeyi veren Rusya’dan kaçışı bir kahramanlık olarak lanse ediliyor. Daha nicelerinin Vardanyan’ın yolunu izleyeceğini ve yurt dışındaki milyarlarını kurtarmak için Rus vatandaşlığından vazgeçmek gibi kahramanca sebepler bulacaklarından eminim.” ifadelerini kullandı.
Vardanyan’ın açıklamaları Azerbaycan yönetimince de tepkiyle karşılandı ve eylemleri “ikiyüzlülük” olarak nitelendirildi.
Vardanyan’ın geçmişi bugünkü kararının sorgulanmasına neden oluyor
Karabağ’a Ermenilere yardıma geldiğini öne süren Vardanyan’ın geçmişine göz atıldığında birikimini kara para aklama ve yasa dışı silah ve uyuşturucu ticaretinden edindiği anlaşılıyor.
Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesinin (OCCRP) Mart 2019 tarihli raporunda Rusya’da yaşayan Ermeni oligarkların faaliyetinden ve oluşturdukları şebekeden de bahsediliyor. Raporda, bu şebekenin Rusya’da kara para aklama faaliyeti ile uğraştıkları ve kendilerine ait banka aracılığıyla ülkeden 9 milyar dolar çıkardıkları anlatılıyor. “Troyka para aklama makinesi” olarak nitelendirilen şebeke, yolsuzluğa karışan Rus oligark ve politikacılar için kara para aklama, vergi kaçırma, varlıklarını yurt dışında saklama gibi faaliyetlerde bulunmakla suçlanıyor. Milyarder Vardanyan ise bu şebekenin kilit figürlerinden biri olarak gösteriliyor.
Kara para aklama, uyuşturucu ve yasa dışı silah ticaretiyle uğraşan Vardanyan’ın faaliyetinin bir kısmını bir zamanlar Ermeni işgali altında bulunan Karabağ’da gerçekleştirdiği belirtiliyor.
Vardanyan’ın Ermenistan’ın işgal ettiği dönemde Karabağ’ın doğal kaynaklarının yağmalanmasında ve taşınmasında rol oynadığı da bilinen bir gerçek. Bu işi Lübnan asıllı, aynı zamanda Kanada ve ABD vatandaşlığı da bulunan Ermeni milyarder Noubar Afeyan’la birlikte hayata geçirdiği biliniyor. Orta Doğu’da yasa dışı silah tüccarları olarak bilinen bu ikili, işgal altındaki Azerbaycan topraklarının yasa dışı iskanında da aktif rol aldı.
Vardanyan’ın Lübnan ve Suriye’den Ermenilerin Karabağ’a getirilerek yerleştirilmesine öncülük ettiği ve burada onlar için yerleşim birimleri inşa ettirdiği belirtiliyor. Ermeni yalanları ve sözde soykırım iddialarının tanınması için çaba harcayan Vardanyan, Türkiye’ye karşı yaptırımların uygulanması konularının propagandacısı olarak da öne çıkıyor.
Ermeni kamuoyunda hayırsever olarak isim yapan Vardanyan, OCCRP’nin raporuna göre, bu konumunu kötüye kullandı, okullara ve kültür kurumlarına yardım adı altında milyonlarca kara parayı yasallaştırdı ve zimmetine geçirdi.
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş Rus oligarklar için ciddi sorunlar oluşturdu. Batı, savunma ve enerji sektörleri ile uluslararası ulaşım güzergahlarıyla bağlantılı olan Rus şirket ve oligarklara yaptırım uyguladı. Yaptırım kapsamına alınanların sayısı giderek artıyor.
Azerbaycan basınında yer alan yazılarda, Vardanyan’ın Karabağ’a taşınması ve Rus vatandaşlığından çıkması da bu tür yaptırımlardan kaçınma girişimi olarak görülüyor. Uzmanlara göre, Vardanyan bu kararı tek başına vermedi. Uzmanlar Vardanyan’ın Karabağ’a transferini Rus ortaklarının bir projesi olarak değerlendiriyor. Vardanyan’ın Karabağ’da sadece canını ve malını korumakla kalmayacağı, Rusya’da iş birliği yaptığı oligark ağının parasını Avrupa’nın yaptırımlarından kurtarmak için çaba sarf edeceği belirtiliyor.
Azerbaycan basınında çıkan yazılarda, Vardanyan’ın adeta bir suç şebekesi lideri olarak faaliyet göstermesine rağmen onun neden hala Batı’nın yaptırım listesine alınmadığı irdeleniyor.