Ermenistan silahlı kuvvetlerinin Başbakan Nikol Paşinyan’a istifa çağrısıyla ülkede sular ısınırken ordunun muhtıra vermesine en net ve kararlı tepki, Türkiye’den geldi.
Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan ve üst düzey komutanların dün Paşinyan’ı istifaya çağıran bir bildiri yayımlaması üzerine, dikkatler Erivan’a çevrildi.
Paşinyan bunu darbe girişimi olarak nitelendirerek Genelkurmay Başkanını görevden aldığını duyurdu ve destekçilerini sokağa çağırdı.
Rusya’dan “iç işleri” açıklaması
Ermenistan’a yakınlığıyla bilinen Rusya, “gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini” ancak “yaşananların Ermenistan’ın iç işleri” olduğunu açıkladı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ermenistan Dışişleri Bakanı Ara Ayvazyan’la görüşmesinde de gelişmeleri “Ermenistan’ın iç meseleleri” olarak değerlendirdiklerini, durumun barışçıl bir şekilde çözülmesini umduklarını aktardı.
İlerleyen saatlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Paşinyan’la telefonda görüşerek “yasalar çerçevesinde durumun çözülmesi için Ermenistan’da sükunetin ve düzenin korunmasından yana olduğunu” belirtti.
Herhangi bir kınama mesajından kaçınan Moskova, taraflara itidal çağrısında bulunmakla yetindi.
İlk net ve kararlı kınama mesajı Türkiye’den geldi
Rusya’nın açıklamasının ardından Erivan’daki gelişmelere ilk tepki, Türkiye’den geldi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Biz dünyanın neresinde olursa olsun darbe ya da darbe girişimlerine kesinlikle karşıyız. Dolayısıyla Ermenistan’daki bu darbe girişimini de şiddetle kınıyoruz.” vurgusunu yaptı.
Çavuşoğlu, demokrasilerde vatandaşların yönetimle ilgili eleştiri yapmasının, hatta istifa çağrısında bulunmasının doğal olduğunu belirterek “Askerlerin, seçimle iş başına gelmiş bir hükümete bırakın darbe yapmayı, istifa çağrısında bulunması bile kabul edilemez. O yüzden biz Ermenistan’daki bu çağrıyı bir kere daha şiddetle kınıyoruz.” dedi ve böylelikle Türkiye’nin güçlü ve ilkeli tutumunu ortaya koydu.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da “Ermenistan’daki darbe girişimini kınıyoruz. Darbeler her zaman demokratik süreçleri inkıtaya uğratmış ve kaosa neden olmuştur. Ermenistan’da sürecin ivedilikle normale dönmesini temenni ediyoruz.” mesajını verdi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da “Ermenistan’da yaşanan son gelişmelerden derin endişe duyuyoruz. Yaşanan süreci bir darbe girişimi olarak görüyor ve net bir biçimde kınıyoruz.” ifadelerini kullandı.
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ise “Her zaman olduğu gibi tüm darbe girişimlerine karşıyız.” diyerek Türkiye’nin bölgede istikrarsızlaştırıcı olayların artmasını istemediğine, Ermenistan’daki darbe girişiminin bölgesel istikrarsızlığı kışkırtan sonuçlar doğuracağına işaret etti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, duruma “Ermenistan hiçbir zaman bu kadar acınası durumda olmamıştı.” diyerek tepki verdi.
AB “sükunet” çağrısıyla yetindi
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in ofisinden yapılan açıklamada, Ermenistan’daki bütün taraflara gerginliği tırmandıracak eylemlerden kaçınma ve sükunet çağrısında bulunuldu.
Siyasi farklılıkların barışçıl ve parlamenter demokrasi ilkelerine bağlı kalarak çözülmesi gerektiği kaydedilen açıklamada, ülkede demokrasinin ve anayasal düzenin korunmasının önemine işaret edildi.
AB açıklamasında “silahlı kuvvetlerin, siyasi konularda tarafsızlığını koruması ve sivil kontrol altında olması gerektiğine” dikkat çekildi.
NATO’dan demokrasi çağrısı
NATO Sözcüsü Oana Lungescu ise Ermenistan’daki gelişmeleri yakından izlediklerini belirterek “Siyasi farklılıklar barışçıl yollarla ve Ermenistan anayasasına uygun şekilde demokrasiyle çözülmelidir.” mesajını verdi.
Lungescu, gerginliği daha da yükseltecek açıklamalar ve eylemlerden kaçınmanın önemine işaret etti.
İran’dan itidal çağrısı
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade de Tahran’ın gelişmeleri yakından takip ettiğini duyurdu.
Hatibzade, tüm taraflara “itidal” ve “şiddetten uzak durmaları” çağrısıyla yetindi.
ABD’den orduya “demokratik siyasete karışma” hatırlatması
ABD’den Ermenistan’daki gelişmelere ilişkin açıklama, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price’dan geldi.
Price, “Tüm taraflara, demokrasinin, orduların demokratik siyasete karışmamasına yönelik temel prensibini hatırlatıyoruz. ABD, Ermenistan’daki demokratik süreç ve kurumların gelişmesine destek olmuştur. Ermenistan demokrasisini ve egemenliğini desteklemeye devam ediyoruz ve liderlerine, hukukun üstünlüğüne, Ermeni demokrasisi ve kurumlarına saygı gösterecek şekilde farklılıklarını barışçıl bir şekilde çözmeleri çağrısında bulunuyoruz.” ifadelerini kullandı.
ABD’nin gelişmeleri “darbe” olarak tanımlaması için bazı kriterler bulunduğuna işaret eden Price, “Şu anda bu durumda (Ermenistan) bu yönde bir tanımlama yok.” diye konuştu.