Ermenistan’ın Karabağ işgalindeki savaş suçlarını araştırmak amacıyla Türkiye ve Azerbaycan başta olmak üzere birçok ülkeden STK temsilcisi, eski büyükelçi, gazeteci ve akademisyenlerin girişimiyle “Karabağ Savaş Suçlarını Araştırma Komisyonu” kuruldu.
Komisyondan yapılan açıklamaya göre, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Firdovsi Aliyev’in talebi üzerine Dünya Türk Yazarlar Birliği Başkanı Salih Kurt ile İslam Ülkeleri Akademisyenler Birliği (İSAB) Genel Başkanı ve İslam Ülkeleri Akademisyenler Vakfı (İSAK) Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Bayram Altan bir araya gelerek, komisyonda görev alacak kişileri belirleme çalışmaları başlattı.
Azerbaycan’ın ulusal lideri Haydar Aliyev’in iki devlet tarafından benimsenen “Tek millet, iki devlet” sözünü sloganlaştırarak başlanan komisyon üyeleri belirleme çalışmalarında son aşamaya gelindi.
Komisyonda, Türkiye ve Azerbaycan başta olmak üzere yaklaşık 30 ülkeden eski büyükelçiler, üniversite rektörleri, akademisyenler, subaylar, tarihçiler, hukukçular, araştırmacı-yazarlar, gazeteciler, savaş muhabirleri, sosyologlar, psikologlar, raportörler ve stratejik danışmanlar yer alıyor. Komisyon, bu yönüyle bölge halkı, uluslararası ilişkiler ve dünya kamuoyu açısından önem arz ediyor.
Yakın tarihte meydana gelen Azerbaycan-Ermenistan savaşında Ermenilerin, Azerbaycanlılara yaptığı mezalim ve katliamları araştırmak için kurulan komisyonun adı “Karabağ Savaş Suçlarını Araştırma Komisyonu” olarak belirlendi.
Komisyon için Türkiye ve Azerbaycan’ın yanı sıra ABD, Rusya, Ukrayna, Almanya, Fransa, Belçika, İngiltere, Portekiz, Moritanya, İspanya, Maldivler, Slovenya, KKTC, Mısır, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Ülkeleri, Ürdün, Bahreyn, İran, Irak, Filistin, Cezayir, Fas, Tunus, Sudan, Kamerun, Fildişi Sahili, Nijer, Nijerya gibi ülkelerden de katılımlar oldu.
Azerbaycan-Ermenistan arasında bir süre önce meydana gelen savaş sırasında Dağlık Karabağ’da işlenen savaş suçlarını araştırarak kamuoyuyla paylaşmayı planlayan komisyonda yer alacak isimler belirlendi.
Komisyon Başkanlığına Salih Kurt seçilirken, Başkan Vekili ve Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Bayram Altan, Onur Üyesi Güldal Akşit, Başkan Yardımcısı ve Hukuk Kurulu Başkanı Prof. Dr. Cüneyt Yüksel, Komisyon Başkan Yardımcıları Prof. Dr. Refik Turan, Prof. Dr. İlham Rahimov, Prof. Dr. Yaşar Hacısalihoğlu, Prof. Dr. Namık Ak, Asif Memmedov ve Abdurrahman Arıcı, Medya Kurulu Başkanı ise Müslüm Aktürk oldu.
Komisyonda yer alan üyelerin isimleri ise şöyle:
“Fikret Özer, Hulusi Kılıç, Hassan Saed, Adil Minbaşı, Prof. Dr. Aydın Durmuş, Prof. Dr. Mohamed Ahmad Ghanayem, Prof. Dr. Arif Özaydın, Prof. Dr. Mustafa Paç, Prof. Dr. Abdülhalık Karabulut, Prof. Dr. Kerem Karabulut, Prof. Dr. Fahrettin Sadıkoğlu, Prof. Dr. Yusuf Bozkurt, Prof. Dr. Hikmet Öksüz, Prof. Dr. Hikmet Ramixanov, Prof. Dr. Oleq Yuryeviç Kuznetsov, Prof. Dr. Mehmet Ali Beyhan, Prof. Dr. Sırrı Akbaba, Prof. Dr. Mehmet Zelka, Prof. Dr. Hüseyin Muşmal, Prof. Dr. Mehmet Mercan, Prof. Dr. Gültekin Akengin, Abdulkadir İnaltekin, İrfan Balkanlıoğlu, Doç. Dr. İsmail Barış, Doç. Dr. Fouad Mulla, Dr. İbrahem Ahmed Aıyasen, Dr. Öğr. Gör. Rahman Aydın, Dr. Öğr. Gör. Esra Çavuşoğlu, Dr. Öğr. Gör. Levent Yiğittepe, Av. Derya Yaşar, Emin Özduran, Mevlüt Yüksel, Erhan Esmeray, Sabir Meshur, Yasemin Kurt, Yasemin Memmedov, Elif Lale Kırcaoğlu, Thomas Pantelic, Goran Gancik, Qorin Mark Aronovic, Dr. Mohamed Khalifa Bounasri, Uğur Fehmi Babacan, Mohamad Sherif, Hamid Fezzaga ve Mustafa Omar Abshir.”
Açıklamada görüşlerine yer verilen Karabağ Savaş Suçları Araştırma Komisyonu Başkanı Salih Kurt, komisyonun Türkiye’nin ve Türk milletinin ne kadar güven verici bir ülke ve millet olduğunu gösterdiğini belirterek, “Bizi değerli kılan dürüst ve erdemli olmamızdır, aynı zamanda bizi bir arada tutan bu değerlerimiz. Geçmişteki tecrübelerimizin bir nimeti olan Komisyonumuzun ülkemiz, Azerbaycan, Rusya ve bütün insanlık için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.” ifadelerini kullandı.