NASA 1970’lerde Mars’a iki Viking aracı göndererek gezegende yaşam belirtileri aramıştı. Şimdi ise astrobiyolog Dirk Schulze-Makuch, iniş araçlarının gerçekten de Mars’ta mikrobik yaşam formlarına dair kanıtlar bulduğunu, ancak bu süreçte onları yanlışlıkla yok etmiş olabileceğini iddia ediyor.
Almanya’daki Berlin Teknik Üniversitesi’nde gezegensel yaşanabilirlik ve astrobiyoloji profesörü olan, aynı zamanda NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nin de eski bir araştırmacısı Schulze-Makuch, yayınladığı yazısında “Mars’ta yaklaşık 50 yıl önce yaşam bulduk ama yanlışlıkla onu öldürdük” dedi.
Hem görüntüleme teknolojisi hem de yaşamı test edecek araçlarla donatılmış bir NASA uzay sondası olan Viking iniş araçları, 1976 yılında Mars’a iniş yaptı. Fakat yaşam olup olmadığı test etmek üzere göreve başlayan Viking’in yaptığı testler, on yıllardır araştırmacıları şaşırtan çelişkili sonuçlar vermişti.
Bu testlerden birinde ise eser miktarda klorlu organik madde bulunmuştu. O zamanlar, bu organik maddelerin Dünya’dan gelen kirlenmenin sonucu olduğu varsayılmış ve en iyi ihtimalle yaşamın kesin olmayan kanıtı olarak göz ardı edilmişti.
Ancak Phoenix lander ile Curiosity ve Perseverance keşif araçlarının yaptığı gibi daha sonraki keşiflerden sonra, bilim insanları artık bu klorlu organiklerin gerçekten de Mars’a özgü olduğunu öğrendi. Schulze-Makuch, testleri gerçekleştirmek için kullanılan süreçlerin yaşam kanıtlarını yok etmiş olabileceğine ve belki de bunun deneylerin kafa karıştırıcı sonuçlarını açıklayabileceğine inanıyor.
Schulze-Makuch testlerden birinin, metabolizma ve fotosentez kanıtlarını test etmek için Mars toprağı örneklerine su eklemeyi içerdiğini söyledi. Çünkü bilim insanları Mars’taki yaşamın, hayatta kalmak için suya ihtiyaç duyan Dünya’daki yaşama benzer olacağı varsayımı altında hareket ediyorlardı.
Bulunduğu iddia edilen yaşam, nasıl öldürüldü?
Ancak Mars inanılmaz derecede kurak bir gezegen olarak biliniyor. Schulze-Makuch, suyla nemlendirilmiş toprağın ‘yaşam için olumlu’ olsa da, muhtemelen yaşam alanlarının kuruluğuna uyum sağlamış olan organik mikropları nihayetinde ‘boğmuş’ olabileceğini söyledi:
“Bu, bir uzay gemisinin sizi çölde yarı ölü halde dolaşırken bulup kurtarmak için ‘İnsanların suya ihtiyacı var. Onu kurtarmak için okyanusun ortasına koyalım!’ demesi gibi.”
Gerçekten de, bu testlerde, toprak örneklere su eklenmeyen ‘kuru kontrol’ safhasında yaşam kanıtının daha güçlü olduğu keşfedilmişti.
‘Kuru ortamda hayatta kalmaya adapte mikrobiyal yaşam formları’
Schulze-Makuch Mars’ın, hücrelerinin atmosferden su çekmesini sağlayacak hidrojen peroksit içeren adaptasyonlu mikrobiyal yaşam formlarına ev sahipliği yapabileceğinden şüpheleniyor. Keza göre de 2016 yılında Arizona Eyalet Üniversitesi ve Ulusal Sağlık Enstitüsü’nden uzmanlar, Viking bulgularının Mars’taki yaşamın ‘kuru ortamda hayatta kalmaya adapte olduğu’ yönündeki “biyolojik açıklamayla tutarlı” olduğunu iddia eden bir çalışma yayınlamıştı.