Fransa’da iki turlu bölgesel ve yerel seçimlerden, gelecek yılki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turuna kalıp kıran kırana mücadele etmesi beklenen iki isim -Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile aşırı sağcı lider Marine Le Pen- hezimetle ayrıldı.
Bölgesel ve yerel seçimlerden merkez sağ ve sol partilerle Yeşiller’in kazanımla çıkması, kilit cumhurbaşkanlığı seçimlerinin her türlü sonuca açık olduğuna işaret ederek Fransa siyasetini yeniden hareketlendirdi.
İlk ve ikinci turda toplamda 34 bin 967 belediye başkanı ve yardımcıları belirlendi. Seçimde Sarı Yelekler protestolarının gösterdiği üzere Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile kendisinin kurduğu iktidar partisi Cumhuriyet Yürüyüşü Hareketi’nin (LREM) zemin kaybetmesi zaten beklenirken, asıl sürpriz aşırı sağın da yenilgiye uğraması oldu.
Kökleri aşırı sağda olan Marine Le Pen’in liderliğindeki Ulusal Birlik Partisi (RN), 18 bölgeden birini bile kazanamadı. RN’nin en çok gözüne kestirdiği bölge, güneydeki sağcı tabanlı Provence-Alpes-Côte d’Azur oldu. Burayı eski Ulaştırma Bakanı ve Cumhuriyetçiler Partisi’nin (LR) eski üyesi Thierry Mariani’yi aday göstererek daha yumuşak bir imajla kazanmaya kampanyası bile başarısızlığa uğradı. Provence-Alpes-Côte d’Azur’daki seçmenler, LR’nin adayı Renaud Muselier’yi yüzde 57 oyla tercih etti. Muselier’nin zaferinde, Yeşiller adayı Jean-Laurent Félizia’nın son dakikada çekilmesi de rol oynadı. Félizia’nın aşırı sağa karşı stratejik hamlesi oyların bölünmesini önleyerek Mariani’nin seçilmesinin yolunu açtı.
Le Pen, düşük katılımın kendi partisine kazandıracağını umuyordu. Ancak katılım ilk turda yüzde 33 gibi rekor düşük düzeyde ve pazar günü ikinci turda sadece yüzde 34.5’te kalması da RN’nin yüzüne güldürmeye yaramadı. Le Pen’in son yıllarda RN’nin imajını yumuşatma çabasına rağmen, seçmenler hala aşırı sağa iktidar fırsatı vermemekte kararlı olduklarını gösterdi.
Macron, her ne kadar partisi LREM’in hezimeti RN’den farklı olmasa da, aşırı sağın hızının kesilmesiyle hanesine bir artı puan yazdırdı. Son anketler, bir yıl sonra düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda rakibi Le Pen olursa, Macron’un oyların yüzde 54’ünü alacağına işaret ediyor. Aynı zamanda son iki selefinin cumhurbaşkanlığının aynı dönemine kıyasla daha fazla halk desteğine sahip olan Macron, parlamentoya gönderdiği iklim kriziyle mücadele yasa tasarısıyla da Yeşiller’in hızını kesebilir.
Seçimin ikinci turunda, ilk turda olduğu gibi LREM ülkedeki büyük şehirleri kaybederken, Başbakan Edouard Philippe, Le Havre şehrinde yüzde 58.83’le kazandı. Başkent Paris’te Sosyalist Partinin (PS) adayı mevcut Belediye Başkanı Anne Hidalgo, oyların yüzde 48.7’sini alarak yeniden belediye başkanı seçildi. Merkez sağ LR’nin adayı Rachida Dati, yüzde 33.8, LREM’in adayı eski Sağlık Bakanı Agnes Buzyn yüzde 13.3 oy aldı. Yeşiller (EELV) ise Lyon, Bordeaux, Strazburg, Poitiers, Besançon ve Marsilya şehirlerini kazanma başarısı gösterdi. Perpignan kentinde Le Pen’in partisi RN’nin adayı Louis Aliot, yüzde 52 oyla belediye başkanı seçildi.