Rusya’nın savaş açmasıyla, Avrupa’nın tahıl ambarı olarak bilinen Ukrayna’daki 40 milyon tonluk tahıl stokunun ihracının önlenerek buğday fiyatlarının 14 yılın en yüksek seviyesine çıkması, yoksul ülkeler kadar bu büyük ekonomilerin de gıda kriziyle karşı karşıya kalmasına yol açtı.
Rusya ve Ukrayna’nın Avrupa’nın tahıl ithalatının yüzde 40’ını oluşturması, Avrupa ülkelerini krizin en çok etkilenen muhatapları durumuna getirdi.
Dünyanın en büyük tahıl ürünü üreticilerinden Hindistan’ın da ülkede artan sıcaklığın kuraklığı tetikleyebileceği gerekçesiyle tarım ürünlerine ambargo koyması, gıda krizi ve güvenliği konusunda Avrupa’yı alarma geçirdi.
Avrupa’da krizin en çok etkilenenlerinden Fransa
Tahıl ihracatında komşuları arasında ilk sırada yer alan ve gıda krizinden en çok etkilenenlerden biri olan Fransa, krizi aşmak için Afrika’daki geniş ve tarıma elverişli arazilere göz dikti.
Halihazırda kıtada Fransızca konuşan ülkelerin önemli tarımsal ürünlerinin en büyük alıcısı konumundaki Fransa, buralarda buğday başta temel tarım ürünlerinin ekilmesi için de ek projeler gerçekleştirmek için harekete geçti.
Senegal ve Moritanya, Fransa’nın bu projeler için belirlediği ülkeler arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Paris yönetiminin bu iki ülkeyi ilk aşamada hedefe koymasının nedeni olarak Sahel bölgesinde halihazırda süren terör tehdidi ve Mali ile yaşadığı diplomatik krizden söz edilirken, Senegal ve Moritanya’da ayrıca diğerlerine nazaran Rusya’nın etkisinin daha az hissedilmesi de nedenlerden biri olarak sıralanıyor.
Bir diğer sebep de Fransa’nın, Senegal, Fildişi Sahili, Nijer ve Moritanya ile yüksek askeri ve ekonomik iş birliği olarak gösteriliyor.
Ülkede özellikle ayçiçeği yağı ve patates gibi temel gıda ürünlerinde stokların hızla erimesi ve tedarik zincirinin sıkıntıya girmesi de Fransa’yı “acil çözüme” iten bir diğer etken olduğu belirtiliyor.
Bölgenin istenmeyeni Fransa’nın yeni atılımına halkın nasıl tepki vereceği merak ediliyor
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un kısa süre önce duyurduğu, Senegal ve Moritanya ile yeni tarım projeleri üzerinde mutabakata varılmasının ardından bu ülkelerdeki Fransız temsilciler, gıda krizi üzerine açık oturum ve forumların düzenlenmesine ön ayak olmaya başladı.
Nitekim Senegal’deki Fransa Büyükelçisi Philippe Lalliot, önemli kentlerinden Thies’te düzenlenen tarım konulu açık konferansın ana katılımcıları arasında yer aldı.
Sömürge geçmişi nedeniyle kıtada “istenmeyen ülke” durumuna düşen Fransa, bir yandan Rusya’nın Afrika’daki faaliyetlerini artırmasıyla bölgedeki nüfuzunu kaybederken, yeni projelere soyunmasının, kıta halkında nasıl bir tepkiye yol açacağı merak ediliyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı gıda krizinin en büyük etkeni
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkisiyle enerji fiyatlarındaki yükseliş, gübre fiyatlarındaki artışla birlikte gıda fiyatları da fahiş derecede artışa geçti.
Çatışmaların etkisiyle tahrip edilen yollar başta olmak üzere ulaşımda yaşanan zorluklar ve azalan üretimin, özellikle en temel tarımsal ihtiyaçlardan biri olan buğdayda kıtlık endişesini de beraberinde getiriyor.
Uzmanlar, küresel buğday arzının yüzde 35’inin hayvan yemi için kullanıldığına işaret ederken, bu durumdan et ve diğer hayvansal ürünlerin fiyatlarının da zarar görebileceğine dikkati çekiyor.
Halihazırda enerji kriziyle mücadele eden Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde, savaşın devam etmesiyle birlikte gıda fiyatlarındaki artışın da sürmesine kesin gözüyle bakılıyor.