Polonyalı düşünce kuruluşu Doğu Çalışmaları Merkezi Enerji Uzmanı Agata Loskot-Strachota, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında Kuzey Akım 2 projesi konusunda ciddi görüş ayrılıkları bulunduğunu belirterek, “Fransa, Kuzey Akım 2’yi Almanya ile ilişkilerinde kullanabileceği bir araç olarak görüyor.” dedi.
Strachota, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kuzey Akım 2’nin enerji arz kaynaklarının çeşitlendirilmesine yönelik bölgesel planları olumsuz etkileyeceği ve Rusya’nın bölgesel gaz piyasasındaki rolünün artacağı endişelerine sebep olduğunu ifade etti.
Kuzey Akım 2 projesinin sadece ticaret değil, siyaset ve güvenlik tartışmalarını da beraberinde getirdiğini belirten Strachota, şöyle devam etti:
“AB’de Kuzey Akım 2’ye karşı ciddi bir muhalefet var. Projenin, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin Avrupa’ya gaz geçiş rolünü önemli ölçüde azaltabileceği öngörülüyor. Polonya başta olmak üzere Baltık ülkeleri ve Slovakya, Rusya’nın projeyle Ukrayna’yı baypas edeceğini düşünüyor. Bu nedenle, doğal gazda Rusya’ya daha az bağımlı olunması ve ilişkileri normalleştirme konusunda da temkinli davranılması gerektiğini savunuyorlar. Bu projeyi Rusya’nın sadece Ukrayna’da değil, Baltık Denizi bölgesinde de güvenlik, askeri ve ekonomik etkilerini artırmasının bir yolu olarak gören İngiltere de uzun zamandır benzer endişelerini gündeme getiriyor.”
Fransa’nın Kuzey Akım 2 projesi konusunda net bir tavır sergilemediğine dikkati çeken Strachota, “Fransız enerji şirketi Engie’nin de bu projeye dahil olduğunu biliyoruz. Fransa, Kuzey Akım 2’yi, Almanya ile ilişkilerinde kullanabileceği bir araç olarak görüyor. Unutmayalım ki Fransa, Rus doğal gazına, zengin kaynakları ve nükleer enerji üretimindeki kritik rolü sebebiyle diğer Avrupa ülkelerine göre daha az muhtaç.” değerlendirmesinde bulundu.
“Fransa, projeyi pazarlık unsuru olarak kullanabilir”
Polonya Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Enerji Politikası Analisti Bartosz Bieliszczuk da Fransa’nın Kuzey Akım 2 projesine karşı temkinli yaklaştığını ve projeyi Almanya gibi koşulsuz desteklemediğini ifade etti.
Bieliszczuk, Fransız Enerji şirketi Total’in Rusya’nın Arktik bölgesindeki LNG projesine yatırım yaptığını hatırlatarak şunları dile getirdi:
“Son zamanlarda Fransız yetkililer, boru hattını durdurma çağrısında bulundu. Bu durum Fransa’nın tavrının Polonya gibi Kuzey Akım 2 rakipleriyle benzer olduğu anlamına mı geliyor? Tam olarak değil. Kısa bir süre önce Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Rusya ile daha yakın iş birliği çağrısında bulunduğunu ve LNG projesine yatırım yaptığını unutmamalıyız. Tüm bunlar, Fransa’nın konumunun çok daha esnek oluşunu ve Berlin ile ilişkilerinde bu projeyi bir pazarlık unsuru olarak kullanılabileceğini gösteriyor.”
“AB, Rusya ile enerji konusunda iş birliği yapmalı”
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Enerji Araştırmacısı Dr. Yunus Furuncu da Rusya’ya karşı çok fazla yaptırım seçeneği olmayan AB’nin bu ülkeyle yapılacak yeni enerji projelerini durdurmak istemesinin Rusya’ya mesaj vermeye çalışıldığının göstergesi olduğunu söyledi.
Furuncu, doğal gaz tüketiminin büyük bölümünü Rusya’dan temin eden AB ülkelerinin ilerleyen zamanlarda daha fazla gaza ihtiyaç duyacağını anlattı.
Avrupa’nın enerji tüketiminde önemli yeri olan Norveç’in doğal gaz rezervlerinin her geçen gün azaldığını ve kısa süre içinde biteceğini vurgulayan Furuncu, “Bu yüzden Norveç’ten tedarik edilemeyen 100 milyar metreküpten fazla doğal gazın AB dışından temin edilmesi söz konusu. Coğrafi olarak avantajlı olan Rusya’nın bu tedarikte yer alması muhtemeldir. Yer altı kaynakları kısıtlı olan AB’nin yanı başındaki Rusya ile enerji konusunda çıkarları için iş birliği yapması gerekiyor.” dedi.
Kuzey Akım 2 projesinin 55 milyar metreküplük doğal gaz kapasitesiyle Almanya için önemli bir tedarik anlamına geldiğine dikkati çeken Furuncu, şunları kaydetti:
“Fransa’nın enerji tüketimine baktığımızda nükleer enerjinin daha fazla kullanıldığını görüyoruz. Fransa da nükleer santrallerini kapatması durumunda ortaya çıkacak enerji ihtiyacını Almanya gibi doğal gazla karşılamak durumunda. Öte yandan, Fransa’nın nükleer santralleri kapatma gibi bir politikası bulunmuyor. Almanya’nın Kuzey Akım 2 projesini durdurması sadece Rusya’nın değil Almanya’nın da cezalandırılması anlamına geliyor.”
Kuzey Akım 2 projesi ile yılda 55 milyar metreküplük Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya’ya ulaştırılması, daha sonra AB’ye dağıtılması öngörülüyor.
ABD, Ukrayna, Polonya ile Baltık ülkelerinin inşasına karşı çıktığı projenin ortakları arasında proje sahibi Gazprom’un yanı sıra Shell, OMV, Engie, Uniper ve Wintershall gibi şirketler yer alıyor.