Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un kararı ile gidilen erken seçimlerin 30 Haziran’daki ilk turunda oyların yüzde 33’ten fazlasını alarak birinci olan aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) ittifakı, 7 Temmuz’da yapılacak ikinci tur öncesi sol ve merkez partilerin işbirliğine gitmesinin ardından Meclis’te salt çoğunluğu elde edemeyebilir.
Fransa’da erken genel seçimlerin ilk turunda, aşırı sağcı RN partisinin ittifakı yaklaşık 10 milyon seçmenin oyunu aldı. Bu sayı, geçerli oyların üçte birine denk geliyor.
Aşırı sağcı ittifak yüzde 33,15 oyla birinci, sol ve çevreci partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi ittifakı ise yüzde 28 ile ikinci sıraya yerleşirken, Macron’un “Cumhuriyet İçin Hep Birlikte” ittifakı ise yüzde 20 oyla seçimden üçüncü çıktı.
Seçimlerin sonucunda sahipleri belirlenecek 577 sandalyeden 76’sının kazananları ilk tur oylamasında belli oldu.
İlk turda seçilen milletvekillerinden 39’u aşırı sağ, 32’si sol ittifak, 2’si Macron ittifakı ve kalan 3’ü merkez sağdaki Cumhuriyetçiler ve diğer sağ partilerin adayları oldu.
Seçilen isimler arasında Ulusal Meclis’te 28 Mayıs’ta Filistin bayrağını açarak 15 günlük men cezası alan Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) partili Sebastien Delogu ve aşırı sağcı lider Marine Le Pen de yer aldı.
Birinci turda oy oranı yüzde 6,6’ya gerileyen merkez sağdaki Cumhuriyetçiler partisi ile Macron’un ittifakı, seçimin en büyük kaybedenleri oldu.
Bir önceki 2022 genel seçimlerine göre aşırı sağın oyu 14 puan ve sol ittifakın oyu 2 puan artarken Macron ittifakı 6 puan, Cumhuriyetçiler ise 4 puan kaybetti.
Ülke için kritik önem taşıyan genel seçimlerin 7 Temmuz’da yapılacak ikinci turunda kalan 501 sandalyenin sahipleri belirlenecek. İlk oylamada en az yüzde 12,5 oy oranına ulaşan adaylar ikinci turda yarışabiliyor.
Anketlere göre aşırı sağ salt çoğunluğa ulaşamayabilir
Fransa’da ikinci tura günler kala “Toluna Harris Interactive” araştırma merkezi tarafından Challenges, M6 ve RTL için 3 Temmuz’da yapılan yeni anket, aşırı sağcı RN ittifakının, 289 sandalye gerektiren salt çoğunluğu sağlayamayabileceğini öngörüyor.
Ankete göre ikinci tur sonunda aşırı sağcı RN’nin başını çektiği ittifak 190 ila 220, Yeni Halk Cephesi 159 ila 183, “Cumhuriyet İçin Hep Birlikte” ittifakı 110 ila 135 sandalye elde ederken Cumhuriyetçiler ise 30 ila 50 sandalyenin sahibi olabilir.
Bu oranlar, aynı araştırma şirketinin 28 Haziran tarihli ilk tur öncesi anketinde, RN için 220 ila 260, Yeni Halk Cephesi için 120 ila 150, Macron ittifakı için ise 80 ila 130 sandalye olarak öngörülmüştü.
Anket sonuçları ilk turun ardından aşırı sağa karşı üstü kapalı işbirliğine giden solcu Yeni Halk Cephesi ve Macron ittifakının yükselişe geçtiğine işaret ediyor.
Öte yandan Ifop-Fiducial şirketinin LCI, Sud radio ve Le Figaro için 4 Temmuz tarihli anketi RN ittifakının 210 ila 240, Yeni Halk Cephesi ittifakının 170 ila 200, Macron cephesinin ise 95 ila 125 sandalye kazanacağını gösteriyor.
“Salt çoğunluğu kazanma durumunda olan tek blok aşırı sağ”
Radio France’a konuşan Fransa Başbakanı Gabriel Attal, 3 adayın ikinci tura kaldığı seçim bölgelerinde merkez ve sol ittifak adaylarının aşırı sağcı aday aleyhine yarıştan çekilmesi sonrası “çok sayıda Fransız seçmenin, oyunu aşırı sağı engellemek için kullanmaktan” hoşnut olmadığını ancak bunun bir “sorumluluk” olduğunu belirtti.
Attal ikinci tura ilişkin “Salt çoğunluğu kazanma durumunda olan bir blok var, o da aşırı sağ.” dedi.
Birçok aday ikinci turda oyları bölmemek için yarıştan çekildi
Fransa’da ilk tur sonuçlarına göre 306 seçim bölgesinde 3 aday ikinci tura kalırken, oyların bölünüp aşırı sağın avantaj sağlamaması için diğer partilerden 200’den fazla aday seçim yarışından çekilme kararı aldı.
Adayların yarışa devam edip etmeyeceklerine yönelik karar vermeleri için 2 Temmuz akşamına kadar süreleri vardı. İçişleri Bakanlığından gelen son rakamlara göre, ikinci tura katılmaya hak kazanan 215 aday, RN’yi engellemek için seçime girmemeyi tercih etti.
Fransa’da son 3 seçimdir oylarını artırmaya devam eden aşırı sağcı RN en son 9 Haziran’daki AP seçimlerinde yüzde 31,4 ile açık farkla ilk sıraya yerleşmiş, bunun üzerine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Meclis’i feshederek ilk turu 30 Haziran, ikinci turu 7 Temmuz’da olmak üzere erken seçime gitme kararı almıştı.