Japonya’nın Fukuşima’nın 500 olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek 1 milyon tondan fazla arıtılmış radyoaktif atık suyunu Pasifik Okyanusu’na boşaltma planına Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan (UAEK) onay üstüne onay gelmesine rağmen, bölge ülkelerinde alarm zilleri çalıyor.
Bu hafta UAEK’nin Fukuşima’nın atık suyunu tahliye planını ‘2 yıl boyunca incelediğini, kurumun güvenlik standartlarına uygun ve çevre ve sağlık etkileri bakımından gözardı edilebilir bulduğunu’ duyurmasının ardından, UAEK Genel Direktörü Rafael Grossi de planın ‘güvenli olduğunu ve daha iyi bir alternatifinin bulunmadığını’ söyledi.
CNN’e konuşan Grossi, UAEK’nin vardığı sonuçların ‘sağlam temellere dayandığına tamamen ikna olduğunu’ belirtti. UAEK Genel Direktörü, Japon hükümetinin 2011 felaketinden bu yana nükleer enerji santralinde toplanan atık suyla başa çıkmak için önerdiği plandan ‘daha iyi bir seçenek bulunmadığını’ dile getirdi.
Grossi, Fukuşima’yı ziyareti sonrası Tokyo’daki Japonya Ulusal Basın Kulübü’nde düzenlediği basın toplantısında da, ‘radyoaktif sudaki radyonüklid konsantrasyonunun düşük olması nedeniyle suyun salınmasının sınır ötesi etkilere neden olmayacağını’ savundu:
‘UAEK içinde anlaşmazlık’ iması
Ardından medyaya ayrıca demeç veren Grossi, bu kez Japon planı hakkında ‘UAEK içindeki anlaşmazlığı duyduğunu’ söyledi.
Raporla ilgili uzmanlar arasında herhangi bir anlaşmazlık olup olmadığının sorulması üzerine “Bunun söylendiğini duydum. Bir veya iki uzmanın (rapora) karşı çıktığı yönünde bazı fikirler var” diye konuşan UAEK Başkanı, “Yayımladığımız rapor bilimsel olarak kusursuz” diye ekledi.
Pekin’de infial yarattı
Ancak UAEK’nin raporuna Çin Dışişleri Bakanlığı’nın “Aceleyle hazırlanmış, uzmanların görüşlerini tam anlamıyla yansıtmıyor, buna dayanarak radyoaktif atık suyun okyanusa salınmasına onay verilemez” tepkinini göstermesinin ardından, Pekin’den önlem geldi.
Çin’den Japon gıda ürünlerine sıkı denetim açıklaması
Çin Genel Gümrük İdaresi, Tokyo’nun planı nedeniyle Çinli yetkililerin Japonya’dan ithal edilen deniz ürünleri dahil gıda ürünlerine yönelik incelemeleri artıracağını açıkladı.
Çin’in 10 Japon vilayetinden gıda ithalatı yasağı devam edecek
Açıklamada 2011 Fukuşima nükleer felaketinin hemen ardından Japonya’nın 5 vilayetinden gıda ve tarım ürünleri ithalatını yasaklamış, ardından yasağı 12 vilayete genişletmiş ve daha sonra bunların 2’sinden yasağı kaldırmış bulunan Çin’in, 10 Japon vilayetinden gıda ithalatı yasağının yürürlükte kaldığı belirtildi.
Açıklamaya göre Çin, yasak konulmamış Japon vilayetlerinin su ürünleri başta olmak üzere gıda ithalatı sertifikalarına yönelik denetimleri sıkılaştıracak ve titiz incelemeler yürütecek.
Güney Kore hükümetinden Japon planına tasdik
Rossi’nin kamuoyundaki endişeleri dindirmek için bugün ziyarete gittiği Güney Kore’de ise hükümet, UAEK raporuna itibar edeceğini açıklamasının ardından, Japonya’nın Fukuşima’dan okyanusa atık salma planının güvenli olduğunu tasdik etti. Seul’deki hükümetin UAEK’nin görüşleriyle uyumlu değerlendirmesi, devletin finanse ettiği bilim insanlarının 22 aylık incelemesine dayandırıldı.
Hükümet Politikası Koordinasyonundan Sorumu Bakan Bang Moon-kyu, ‘Japonya’nın süreci planlandığı gibi yürütmesi durumunda, atık suyun okyanusa boşaltılmasının uluslararası güvenlik standartlarına uyumlu gerçekleşeceğini’ söyleyerek ekledi:
Ancak ‘hükümetin Fukuşima’dan gelen deniz ürünleri üzerindeki ithalat yasağını kaldırmayacağını’ belirten Bang, ‘Japonya’nın ihraç ettiği deniz ürünlerinin güvenli olduğunu kanıtlaması gerektiğini’ vurguladı.
Güney Kore’de halk, Fukuşima atığının okyanusa salınmasından önce deniz tuzu ve deniz ürünleri stoklamakla meşgulken, liberal muhalefet milletvekilleri, ‘Japon planına karşı topyekun mücadele’ sözü verdi ve muhafazakar hükümeti, ‘Tokyo ile ilişkileri iyileştirmeye çalışırken halk sağlığını riske atmakla’ suçladı.
2021’de Fukuşima’nın atık suyunu bertaraf etme planını açıklayan Japonya, UAEK’yi planın güvenli olacağını doğrulamaya çağırmıştı. Ancak başta Yeni Zelanda ve Güney Kore olmak üzere çevre ülkeler, radyoaktif suyun nüfuslarını etkileyeceğinden korkarak Japon planına karşı çıkmıştı.
Fukuşima’daki yakıt çubuklarını soğutmak için kullanılan suyu arıtması sayesinde tahliye sürecinin tehlike arz etmediğini savunan Tokyo, trityum hariç tüm radyonüklidlerden arıttığını söylediği suyu santralden 1 kilometre uzakta okyanusa boşaltma tarihi olarak başta bu baharı seçmişti. Ancak olumsuz hava koşulları ve diğer etkenler nedeniyle plan bu yaza ertelendi.