Gayri resmi olarak LGBTQ karşıtı yasa tasarısı olarak da adlandırılan ‘İnsan Cinsel Hakları ve Gana Aile Değerleri’ yasa tasarısına göre, aynı cinsiyetten kişilerle cinsel ilişkiye girenler önceki yasada yer alan üç yıl yerine beş yıl hapis cezasına çarptırılabilecek.
Ek olarak LGBTQ haklarının ‘propagandası’ve ilgili faaliyetlerin finansmanı da üç ila beş yıl hapisle cezalandırılabilecek.
Tasarının yürürlüğe girmesi için Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo tarafından imzalanması gerekiyor. Nana Akufo-Addo tarafından imzalanarak yasalaşması halinde, kendini eşcinsel olarak tanımlamaktan suçlu bulunan kişiler üç yıl hapis cezasına çarptırılabilecek.
İlk kez 2021 yılında Parlamento’ya sunulan yasa tasarısı kamuoyundan geniş destek görmüş ve Gana’daki Hıristiyan, Müslüman ve geleneksel liderler tarafından desteklenmişti.
Birleşmiş Milletler’den tepki geldi
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk yaptığı açıklamada İnsan Cinsel Hakları ve Aile Değerleri Yasa Tasarısı’ nın Gana Parlamentosundan geçmesinin son derece rahatsız edici olduğunu söyledi.
Türk açıklamasında, “Tasarı lezbiyen, gAy, biseksüel, transseksüel, transseksüel ve queer bireylere karşı cezai yaptırımların kapsamını genişletiyor ve LGBTQ+ bireylerin destekçisi olarak algılanan kişilere de karşı cezai yaptırım tehdidinde bulunuyor. Tasarının yasalaşmaması çağrısında bulunuyorum. Gana hükümetini cinsel yönelimleri veya cinsiyet kimlikleri ne olursa olsun herkesin şiddet, damgalanma ve ayrımcılıktan uzak yaşamasını sağlayacak adımlar atmaya çağırıyorum. Karşılıklı rızaya dayalı eşcinsel davranışlar asla suç sayılmamalıdır” cümlelerine yer verdi.
İnsan hakları örgütleri, tasarının yasalaşması halinde ülkenin anayasasında yer alan eşitlik hakkı ve cinsiyet veya toplumsal cinsiyet temelinde ayrımcılığa uğramama gibi temel hakların ihlal edileceği uyarısında bulunmuştu.
Bir araştırma kuruluşu olan Demokratik Gelişim Merkezi’nde insan haklarından sorumlu kıdemli görevli olan Michael Akagbor, kuruluşunun halihazırda ülkenin Yüksek Mahkemesi’nde yasaya itiraz ettiğini söyleyerek, “Gana gibi bir demokraside böyle bir yasa tasarısının kabul edilmesi açıklanamaz. Bu yasanın gerçeğe dönüşmesini engellemek için hala yasal yollarımız var” dedi.
Mayıs 2023’te Uganda da bazı durumlarda ölüm cezası öngören LGBTQ karşıtı bir yasayı onaylamış ve ‘eşcinsellik propagandası’ yapanlara 20 yıl hapisle cezalandırma kararı almıştı. Tanzanya, Nijer ve Namibya da son yıllarda bu tür yasaları sıkılaştırmıştı.