İki Filistinli kız kardeş Emel (22) ve Nida (20) el-Hatib, abluka altındaki Gazze’de kullanılmış, ihtiyaç fazlası ikinci el giysileri ekonomiye kazandırarak hem bütçelerine katkı sağlıyor hem de çevreye katkıda bulunuyor.
Gazze Şeridi’nin merkezinde bulunan Nusayrat mülteci kampındaki evlerinde satacakları elbiselerin fotoğraflarını oluşturdukları amatör stüdyoda çeken kız kardeşler, bu ürünleri “Yeşil Dolap” adlı sosyal medya hesapları üzerinden satarak hayatlarını idame ettirmeye çalışıyor.
Emel Hatib, yürüttükleri projenin temel olarak çevreyi giyim imalatı atıklarından ve fazlalıklarından korumayı hedeflediğini söyledi.
Giysi üretim sürecinin çevrede ve üretim tesislerinde çalışan işçiler üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu belirten Hatib, “Giysiler, bozulmayan kumaştan yapılıyor ve zarar görmesi durumunda bu tür kumaşlar toprağın tahribatına yol açıyor ve iklimi de çevreyi de önemli ölçüde olumsuz etkiliyor.” şeklinde konuştu.
Giyime olan talebin artmasının, giysi üretim fabrikalarında uzun saatler boyunca düşük fiyatlarla çalışan işçilere yapılan adaletsizliğin de artmasına neden olduğunu ifade eden Hatib, projenin küresel ve geniş ölçekte uygulanması halinde, hem ihtiyaç fazlası üretimin hem de emek sömürüsünün azalacağına işaret etti.
İkinci el elbise fikri tüm dünyada yaygınlaşıyor
Hatib, “Kullanılmış giysi edinme fikri, giysi üretiminin ve artığının çevreye verdiği zararı ve tehlikeleri idrak eden yabancı ülkelerde, özellikle Avrupa ülkelerinde revaçta.” ifadelerini kullandı.
Üniversiteler arasındaki ikili akademik değişim programlarıyla daha önce İtalya’ya seyahat ettiğini ve orada bu fikrin popülaritesini fark ettiğini anlatan Emel Hatib, İtalyanların kullanılmış giysi, mobilya veya aletleri satın almaya rağbet gösterdiğini söyledi.
Bu sırada, kullanılmış giysi ve aletleri satın almayı alışkanlık edinen Hatib, Gazze toplumunda da bu fikri yaygınlaştırmayı ciddi şekilde düşündüğünü vurguladı.
Hatip, Gazze’deki kıyafetleri çevrimiçi bir şekilde satışa sunmadan önce, insanları bu projenin önemi hakkında eğitmeye ve toplumun “klişelerini değiştirmeye” çalıştıklarını söyledi.
“İnsanları sahip oldukları, ancak ihtiyaç duymadıkları ve kullanmadıkları ve aynı zamanda dolaplarında yer kaplayan kıyafetleri satma fikrine yönlendirdik.” diyen Emel Hatib, Gazzelilerin artık bu giysilerini satabileceğini ve elde ettikleri parayla ihtiyaçlarını karşılayabileceklerini ifade etti.
Hatib, dar gelirli, özel giysiler almak isteyen ve fiyatlarının yüksek olması nedeniyle alamayan Gazzelilerin, artık istediklerini piyasa fiyatının daha altında bir fiyata temin edebileceğini belirtti.
Dar imkanlarla topluma hizmet
İki kız kardeş fikirlerinin vücuda geldiği projeyi sergilemek için odalarında mütevazı bir stüdyoda, basit bir ışıklandırmayla cep telefonlarıyla çekim yaparak dar imkanlarla ürünlerini pazarlıyor.
Çevreci bir proje olduğunu yansıtmak için evlerindeki ufak stüdyolarına ufak dokunuşlarla yeşillikler yerleştiren kardeşler, her ne kadar farkındalığın artmasının öncelikli olduğunu söylese de kendilerinin bu işten para kazandıklarını da hatırlattı.
İsrail tarafından 2006’dan bu yana kara, hava ve denizden abluka altında tutulan Gazze Şeridi’ndeki yaklaşık 2 milyon Filistinli, büyük ekonomik zorluklarla mücadele ediyor ve bu ekonomik zorluklar sebebiyle bölgede işsizlik oranları da yüksek.
Filistin Merkez İstatistik Bürosu tarafından geçtiğimiz Ağustos ayında yayınlanan bir rapora göre, Gazze Şeridi’nde işsiz olan kişi sayısı yüzde 45’lik bir işsizlik oranıyla 212 bine ulaştı.