BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un başkanlığında Filistin’deki durum hakkında oturum düzenlendi. Burada BM Genel Sekreter Yardımcısı ve Kabine Şefi Courtenay Rattray, New York’ta bulunmayan Guterres adına konuşma metnini okudu.
Buna göre, Guterres, Aralık 2023’te Gazze’deki korkunç acı, fiziksel yıkım ve toplu travma nedeniyle kendisinin BM Şartı’nın 99. maddesini devreye soktuğunu anımsatarak 7 ay sonra krizin hala sürdüğüne işaret etti.
“Gazze’de insani destek sistemi çökmek üzere.” uyarısında bulunan Guterres, kamu düzeninin de çöktüğünü dile getirdi. Guterres, Mavi Hat’ta artan gerginliğin bölgesel yayılma riskinin her gün arttığı uyarısında bulundu.
“Refah enkaza dönüşmüş durumda”
“Refah enkaza dönüşmüş durumda.” diyen Guterres, Refah Sınır Kapısı’nın da hala kapalı olmasının insani yardım operasyonlarını baltaladığını ifade etti.
Guterres, bazılarının birkaç kez olmak üzere hemen hemen Gazze halkının tümünün yerinden edildiğini kaydederek, “Gazze’de hiçbir yer güvenli değil.” değerlendirmesini yaptı.
Gazze’de yarım milyon kişinin akut düzeyde gıda güvencesizliğiyle mücadele ettiğini bildiren Guterres, aynı zamanda bulaşıcı hastalıkların da yayıldığına dikkati çekti. Guterres, İsrailli yetkililerin yakıt kısıtlamaları nedeniyle su, temizlik malzemeleri ve sağlık hizmetlerine erişimin de ciddi bir şekilde engellediğini hatırlattı.
İnsani yardım çalışanları ve tesisleri, sığınaklar ve sağlık tesislerine yönelik saldırıların sürdüğüne dikkati çeken Guterres, “Taraflar acilen yön değiştirmeli.” ifadesini kullandı.
Guterres, İsrail ile yürütülen “önceden haber verme ve koordinasyon sisteminin” de etkili olmadığını belirterek, risklerin arttığının altını çizdi. BM’nin hala personelin karşılaştığı risklerle mücadele etmek için gerekli güvenlik teçhizatına sahip olmadığını kaydeden Guterres, İsrailli yetkililerle yürütülen diyalog sonucu çok küçük derecede iyileşme olduğunu ancak çok daha fazlasına ihtiyaç bulunduğunu dile getirdi.
Guterres, “Gerekli insani yardım girişinin sağlanması ve tüm Gazze’ye dağıtılması sivillerin yaşaması ve refahı için şart.” vurgusunda bulundu.
“Batı Şeria’nın coğrafyası sürekli değiştiriliyor”
Tüm dünyanın odağı Gazze’deyken işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki durumun çok tehlikeli bir hale geldiğine işaret eden Guterres, 7 Ekim’in ardından bu topraklarda 553 Filistinlinin öldürüldüğünü kaydetti. Guterres, 553 kişiden 536’sının İsrail ordusu tarafından, 11’inin de Filistin topraklarını gaspeden İsrailliler tarafından öldürüldüğünü bildirdi.
Diğer taraftan İsrail’in Filistin Yönetimi’ni kısıtlayan kararlar almaya devam ettiğini ifade eden Guterres, bunun Filistin ekonomisini felç ettiğini ve istikrarsızlığı tetiklediğini söyledi.
Guterres, “Mevcut gelişmeler iki devletli çözümü kalbinden bıçaklıyor.” ifadelerini kullanarak, “İşgal altındaki Batı Şeria’nın coğrafyası İsrail’in attığı idari ve yasal adımlarla sürekli olarak değiştiriliyor.” uyarısını yaptı.
Acilen “yerleşim yeri” faaliyetlerinin sonlandırılması gerektiğinin altını çizen Guterres, “Şiddetin sona ermesi ve suçluların adalete teslim edilmesi gerekiyor. İsrail, Filistin halkının güvenliğini sağlamak zorundadır.” ifadesine yer verdi.
“Hepimiz için ahlaki bir kara leke”
Guterres, “Gazze’deki insani durum hepimiz için ahlaki bir kara leke.” açıklamasında bulunarak, taraflara hemen şimdi anlaşmaya varma çağrısında bulundu.
İsrail gözetimindeki tutuklulara yönelik ciddi ihlaller gerçekleştiğini ifade eden Guterres, tüm tutuklulara insani muamele gösterilmesi ve gerekçesiz tutulanların serbest bırakılması gerektiğini belirtti.
Guterres, “Bu korkunç savaşın artık sona ermesi gerekiyor.” değerlendirmesini yaptı.