Harran Üniversitesi Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi’nde 24 bilgisayarın bir araya getirilmesiyle oluşturulan “süper bilgisayar”, ön kapısı ve arkadaki üst 2 penceresi açık bir toplu taşıma aracını referans alarak simülasyon hazırladı.
Simülasyonda toplu taşıma aracında 2 kişinin öksürmesi veya hapşırması durumunda virüs partiküllerinin dağılımı tespit edildi.
HarranCFD grubu, yaptığı çalışmayı oto sanayisi sektörüne aktararak bulaşıcı hastalıkların yayılma riskinin en yüksek olduğu toplu taşıtlarda havalandırma sistemi geliştirmeyi hedefliyor.
HarranCFD Koordinatörü HRÜ Makine Mühendisliği bölümünde görevli Dr. Öğretim Üyesi Zeynel Abidin Fıratoğlu, AA muhabirine, HarranCFD’nin ülkenin salgın ile mücadelesine katkı sağlamak amacıyla çalışmalar yürüttüğünü dile getirdi.
Virüslerin bulaş riskini azaltıcı yeni yöntem ve araçları geliştirmeye çalıştıklarını dile getiren Fıratoğlu, “Yürütülen simülasyonu, toplu taşıma araçlarında yeni tip koronavirüsün bulaşma riskini azaltmaya yönelik etkin bir havalandırma sistemi geliştirme sürecinde mevcut durumu tespit etme amacıyla gerçekleştirdik.” dedi.
%2Fharran2.jpg)
Tek bir hapşırmada değişik boyutlarda 10 bin damlacığın etrafa 20 m/s hızla salındığını, öksürmede bu oranın daha düşük olduğunu, konuşma gibi aktivitelerde ise yapılan araştırmalara göre saniyede 50 damlacık ortaya çıktığını anlatan Fıratoğlu, şu değerlendirmede bulundu:
“HarranCFD grubu olarak bir belediye otobüsünü referans alarak hareket halindeki aracın ön kapı ve pencere açık şekilde havalandırılması esnasında koronavirüsün dağılım simülasyonunu gerçekleştirdik. Yürütülen simülasyonda, havalandırma esnasında ortamda birçok lokal akış davranışı gözlemlendi. Söz konusu lokal akış davranışları zamanla momentleri azalan virüs partiküllerinin ortam boyunca yayılmalarına sebep olmakta.Toplu taşıma araçlarındaki mevcut havalandırma sistemleri, genellikle ısıtma veya soğutma şeklinde termal konfora yönelik olduklarından virüsün bulaşma riskini azaltma veya ortamdaki hava kütlesini temizleme açısından oldukça yetersizdir. Virüs partikülleri sadece hapşırma veya öksürme anında değil, konuşma gibi genel davranış aktivitelerde dahi yayılmaktadır. Bu partiküllerin momentleri hapşırma ve öksürmeye nazaran çok daha düşük olduğundan hareket halindeki hava kütlesiyle yayılımları çok daha kolay olmaktadır. Toplu taşıma araçlarında virüsün bulaşma riskini azaltmanın tek yolu yenilikçi havalandırma sistemleri geliştirmektir.”
Virüs bütün ortama yayılıyor, uzun süre havada kalıyor
Yaptıkları çalışmayla otobüsteki 2 kişinin öksürme ya da hapşırması durumunda virüsün dağılımını göstermeye çalıştıklarını, virüsün bütün ortama dağıldığını ve havada uzun süre kaldığını tespit ettiklerini vurgulayan Fıratoğlu, “Şunu vurgulamakta yarar var. Şunu tespit ettik ki vatandaşlarımız maske taktığında sosyal mesafeye dikkat etmemekte. Şunu unutmamak gerekir maske bazı durumlarda partikül geçirmekte. Bu da virüsün buluşmasında risk teşkil etmektedir. Yaptığımız çalışmada 11 metre uzunluğunda yaklaşık 3 metre genişliğinde bir ortamı baz aldık. Burada birçok bileşen olduğu için koltuklar, yolcular ve içeri giren hava akımı gibi etkenler nedeniyle bu partiküllerin ortam boyunca dağıldığını belirledik. Toplu taşımalarda etkin bir havalandırma sistemi geliştirmeye hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
Bulaşıcı hastalıkların yayılmasında ortamları havalandırmanın önemli rol oynadığını vurgulayan Fıratoğlu, kontrolsüz havalandırmanın da virüsün bulaşma riskini artırdığına işaret etti.