Hollanda genel seçimlerini, 35 milletvekili çıkaran geçici hükümetin Başbakanı Mark Rutte liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) kazandı, kadın siyasetçi Sigrid Kaag liderliğindeki koalisyon ortaklarından Demokratlar 66 (D66) da ikinci oldu.
Geert Wilders liderliğindeki İslam ve yabancı karşıtı aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) bir sıra gerileyerek üçüncü parti olsa da Meclisteki aşırı sağcıların sandalye sayısı 6 arttı.
Rutte, 2017 seçimlerinde kazandığı 33 sandalyeyi artırdı ve 35 milletvekili çıkardı, böylece VVD yapılan son 4 genel seçimde 4 kez üst üste birinci parti oldu.
Seçimin ikincisi ve en fazla kazançlı çıkanı ise kadın siyasetçi Sigrid Kaag liderliğindeki D66 oldu. 2017 seçimlerinde 19 sandalye kazanan D66, 24 milletvekili elde etti.
Bu sonuçlara göre, en az 4 partili bir koalisyon hükümeti kurulması bekleniyor.
1918’den beri ilk defa 17 parti Meclise girmeyi başardı
Hollandalılar, her seçim öncesinde olduğu gibi siyasi partilerin Türkiye’yi, Türkleri, Müslümanları ve İslam’ı malzeme olarak kullandığı ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını gölgesinde seçime gitti.
Ülkede 15 Mart Pazartesi günü yerel saatle 07.30’da (TSİ 09.30) başlayan oy verme işlemi, 17 Mart saat 21.00’de (TSİ 23.00) sona erdi. Oyların yüzde 88’i sayıldı ve büyük kentlerden biri olan Rotterdam’daki sonuçlar henüz açıklanmadı.
1579 aday ve 37 partinin 150 sandalye için yarıştığı seçime katılım oranı yüzde 82,6 oldu. Rekor bir sayıyla 1918’den beri ilk defa 17 parti Meclise girmeyi başarırken, bunlardan 4’ü ilk kez Mecliste temsil hakkı elde etti.
“Hollanda’yı Kovid-19 krizinde yönetmeye devam etmek zorunda kalacağız”
Sonuca ilişkin konuşan Rutte, VVD’nin seçimlerden 4’üncü kez en büyük parti olarak çıkmasından dolayı çok mutlu olduğunu belirterek “Önümüzdeki haftalarda ve aylarda, Hollanda’yı Kovid-19 krizinde yönetmeye devam etmek zorunda kalacağız. Bu güzel bir akşamdı ama yapacak daha çok işimiz var.” dedi.
Rutte, halkın 4’üncü kez VVD’ye güvenip oy vermesinin büyük bir sorumluluk olduğunu söyledi.
“Hollandalıların aşırı değil ılımlı olduğunu görüyoruz”
Rutte’nin partisi VVD’yi 24 sandalye ile takip eden Kaag da Hollanda’nın D66’nın iyimserliğine ve vizyonuna hazır olduğunu ifade ederek “Sonuçlara baktığımız zaman Hollandalıların aşırı değil ılımlı olduğunu görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kaag, Hollanda’nın “iklim felaketi” ile “daha ilerici, daha adil ve daha yeşil bir şekilde” mücadele etmek için daha fazla beklemek istemediğine dikkati çekerek “Bunu başarmak için birlikte çalışmak istiyoruz. Bize duyulan güveni çok ciddiye alıyoruz ve buna hazırız.” ifadesini kullandı.
“En büyük muhalefet olmaya devam edeceğiz”
D66’yı, 17 sandalyeye ulaşan aşırı sağcı Wilders liderliğindeki PVV takip etti. 2017’de 20 milletvekili çıkaran yabancı ve İslam karşıtı PVV 3 sandalye kaybetti.
Wilders, “Daha fazlasını tercih ederdik ancak bu yine de harika bir sonuç. Koalisyonda bize yer olmadığını düşünüyorum. Ancak en büyük muhalefet olmaya devam edeceğiz. Bunun için çok enerjim var ve bunu dört gözle bekliyorum.” diye konuştu.
Bir başka aşırı sağcı Thierry Baudet liderliğindeki Demokrasi için Forum Partisi (FvD), 2017 seçimlerine göre sandalye sayısını 2’den 8’e çıkarırken, ilk defa genel seçimlere katılan FvD’den ayrılanların kurduğu JA21 Partisi de 4 sandalye kazandı.
Buna göre, aşırı sağcıların Meclisteki toplam sandalye sayısı 22’den 29’a çıktı.
PVV’yi seçimde sandalye kaybeden koalisyon ortaklarından Hristiyan Demokrat Parti (CDA) takip etti. 2017 seçimlerinde 19 milletvekili çıkaran CDA, bu sefer 15 milletvekilliği kazanabildi.
Bir başka koalisyon ortağı Hristiyan Birlik Partisi (CU) 5 sandalye ile aynı kaldı.
Sol partilerin kaybı büyük
Jesse Klaver liderliğindeki Yeşil Sol (GL), 7 sandalye kaybederek 7 milletvekili, Lilian Marijnissen liderliğindeki Sosyalist Parti (SP) de 2017 seçimlerine göre 5 milletvekili kaybederek 9 sandalye elde ederken, İşçi Partisi (PvdA) 9 sandalye ile 2017 seçimlerindeki aynı sonucu elde etti.
DENK 2 sandalye kazandı
Üyelerinin çoğu Türk ve göçmenlerden oluşan ve geçen seçime göre bir sandalye kaybeden Denk Partisi ise 2 milletvekili ile temsil edilecek.
İlk defa genel seçimlere katılan, kendisini “İslam’dan ilham alan parti” olarak tanıtan NIDA Partisi başarı elde edemedi.
En az 4 partili koalisyon
Sonuçlara göre, hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı.
Bir partinin hükümet kurabilmesi için parlamentodaki 150 milletvekilinden en az 76’sının desteğini alması gerekiyor.
22 Mart’ta resmi sonuçların açıklanmasının ardından koalisyon görüşmeleri başlayacak.
En fazla milletvekili çıkaran partinin diğer partilere hükümet kurma teklifi götürmesi ve sürecin çok fazla sürmemesi bekleniyor.
Rutte liderliğindeki VVD’nin, D66 ve CDA ile tekrar hükümet kurmak isteyeceğine kesin gözüyle bakılıyor.