Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı’ndaki (COP26) gelişmeleri AA muhabirine değerlendiren Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, COP Başkanlığının iklim değişikliğiyle mücadelede verilen taahhütlerin uygulanmasını izlemek üzere IEA’yı 2023’e kadar görevlendirdiğini söyledi.
Ülkelerin taahhütlerine uyup uymadıklarını her yıl açıklayacaklarını dile getiren Birol, şöyle konuştu:
“Bu açıklamalar, ülkelerin taahhütlerine ne kadar uyduğunu veya ne kadar geride kaldığını gösterecek ama bir yaptırımı olmayacak. Şimdiye kadarki verilen taahhütlerin hiçbirinin kanuni yaptırımı yok. Bazı ülkeler kendi içinde kanun haline getiriyorlar. Uluslararası anlamda bunun bir yaptırımı yok ama 2023’te olabilecek. Yaptırımı, ülkeleri uyarma konusunda olacak. Ülkelerin taahhütlerinin eyleme yansımasına yönelik bir envanter çıkarılacak. Muhtemelen Birleşik Arap Emirlikleri’nde yapılacak 2023’teki COP toplantısında bu envanter değerlendirilecek.”
İklim değişikliğiyle mücadelede kilit konu finansman
Birol, iklim değişikliğiyle mücadelede verilen finansman taahhütlerinin yerine getirilmesinin kritik olduğuna dikkati çekerek, “İklim değişikliğiyle mücadelede en büyük sorun, finansman konusunun halledilememesi. Dünyadaki emisyonların yüzde 90’ından fazlası gelişmekte olan ülkelerden gelecek ama temiz enerji yatırımlarının ancak yüzde 20’si bu ülkelere gidiyor.” dedi.
Gelişmiş ülkelerin gelişmekte veya az gelişmiş ülkelere sağlamayı taahhüt ettiği yıllık 100 milyar dolar finansmanın yeterli olmadığını aktaran Birol, şunları kaydetti:
“Bu ülkelerin ihtiyacı yıllık 1,1 trilyon dolar ama bunun 10’da biri bile zor sağlanabiliyor. Bu oldukça önemli bir konu. Avrupa, Kuzey Amerika, Japonya gibi ülkelerde sermaye bir şekilde enerjiye projeleriyle buluşuyor ama paranın gelişmekte olan ülkelere gelmesinin önünde çok engel var. Afrika’da elektriğe erişimi olmayan 600 milyon insan var. Tüm dünyada ise 1 milyar. Daha da üzücü olanı ise dünyada 2,6 milyar insan, ısınmak ve yemek yapmak için odun veya tezek kullanıyor. Bu çok büyük bir sorun. Kadın ve çocuklarda solunum hastalıkları yaşanıyor. Dünyadaki en önemli üç erken ölüm sebebinden biri bu hastalıklar.”
Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelere yıllık 100 milyar dolar finansman sağlamayı taahhüt etmiş fakat bu hedefi gerçekleştirememişti. COP26 Başkanlığı zirve öncesi yaptığı açıklamada, 100 milyar dolar finansmanın ancak 2023’te sağlanabileceğini belirtmişti.