Uluslararası Para Fonu (IMF) Lübnan Misyon Şefi Ernesto Rigo, ekonomik krizdeki Lübnan’ın durumunun çok kötü bir seviyeye ulaştığını belirterek, hükümete Lübnan Merkez Bankası’ndan “borç para” almamaları uyarısı yaptı.
Rigo, Lübnan ile IMF arasında 8 Nisan 2022’de “3 milyar dolarlık” kredi hakkında yapılan ön anlaşmanın ardından gelinen durum hakkında başkent Beyrut’ta bir basın toplantısı düzenledi.
Lübnan hükümetinin 1 yıl önce hayata geçirilmesi için söz verdiği reformlar hususunda “çok yavaş” davrandığını vugulayan Rigo, “Lübnan çok kötü bir durumda.” dedi.
Rigo, “Hükümet yıllardır Merkez Bankası’ndan para borç alıyor. Sadece geçmişte değil birkaç ay önce bunu yaptı. Yapılmaması konusunda daha önce tavsiyelerde bulunmuştuk.” ifadelerini kullandı.
IMF’nin üye olan bir ülkeyi asla yüzüstü bırakmayacağını dile getiren Rigo, kredi alınabilmesi için öne sürülen şartlar ve reformlar için herhangi bir süre tanımadıklarını kaydetti.
IMF ve Lübnan arasındaki ön anlaşma
Lübnan ve IMF, 8 Nisan 2022’de, 46 ay boyunca ödenecek, toplamda 3 milyar dolarlık kredi için ön anlaşmaya varmıştı.
IMF, kredinin ödenmeye başlanması için Lübnan hükümetinden, “2022 ulusal bütçenin Meclis tarafından onaylanması, Merkez Bankası kayıtlarının adli denetime tabi tutulması, finansal suçlara karşın banka yasasında düzenlemeye gidilmesi, şeffaflığın artırılması ve banka sektörünün yeniden şekillendirilmesi” gibi bazı şartlar koymuştu.
Ancak Lübnan hükümeti henüz sermaye kontrol yasası ile banka sektörünün yeniden düzenlenmesine ilişkin şartları yerine getirmiş değil.
Lübnan’daki ekonomik kriz
Lübnan’da Ekim 2019’da başlayan gösteriler, hükümetin istifası, Beyrut’taki liman patlaması ve Kovid-19 salgını gibi olaylar ülke ekonomisini derinden etkiledi.
Yaklaşık 3,5 yıldır devam eden ekonomik kriz ortamında döviz rezervlerinin erimesinin önüne geçilmesi için bankalardaki dolar mevduat hesapları donduruldu.
Ülkede, 2019’da 1 ABD doları 1500 Lübnan lirasından işlem görürken, art arda yaşanan gelişmelerle eş zamanlı olarak yerel para birimindeki değer kaybı da arttı.
Ocak 2022’de 1 ABD doları 20 bin Lübnan lirası iken son 1 yıl içinde değer kaybı hızla artmaya devam etti.
Dünya Bankası’nın Kasım 2022’de yayımlanan raporunda, Lübnan’daki mali kaybın 72 milyar doları aştığını belirtmişti.
Ekonomi Bakanı Emin Selam, 28 Şubat’ta, ülke genelinde tüm marketlerdeki fiyat etiketlerinin 1 Mart’tan itibaren lira yerine dolar ile gösterileceğini, böylelikle vatandaşın ürünleri gerçek fiyatıyla satın alabileceğini söylemişti.
Nüfusunun yüzde 80’inin yoksulluk sınırında olduğu belirtilen Lübnan’da, 14 Mart’ta karaborsada 100 bin lira seviyesinde işlem gören dolar 21 Mart’ta 140 bin liraya çıkarak yeni bir rekor kırmıştı.