Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Sektör Raporu’nun Kasım 2024 sonuçları açıklandı.
Raporda, inşaat malzemesi sanayi üretiminin, yılın ilk dokuz ayında geçen yılın ilk dokuz ayına göre yüzde 1,7 büyüdüğüne yer verilirken inşaat malzemesi sanayi üretiminin yılın ikinci çeyreğinden itibaren gerilemeye başladığına dikkat çekildi.
İnşaat malzemesi üretiminin hem iç hem dış talepteki gelişmelerden etkilendiği belirtilen raporda, 2024 yılının genelinde dış talebin durağan kaldığına vurgu yapıldı ve bu durumun sanayi üretiminin üzerinde olumsuz etki gösterdiğine değinildi.
İç talebin yılın ilk çeyreğine kadar hareketli olduğuna, ikinci çeyrekten itibaren dezenflasyon politikalarının ve sıkı para politikasının etkisiyle yavaşlamaya başladığına, yılın üçüncü çeyreğinde de küçüldüğüne raporda yer verildi.
Raporda, 2024 yılının ilk çeyrek döneminde yerel seçimler nedeniyle ekonomide genişletici politikalar uygulandığına dikkat çekildi. Bu gelişmeye ek olarak, 2023 yılının ilk çeyreğinde deprem sebebiyle oluşan üretim kayıplarının yarattığı baz etkisi ile ilk çeyrekte üretimin yüzde 10,9 arttığı belirtildi.
Yerel seçimler sonrasında ekonomide sıkılaşma politikalarının daha kararlılıkla uygulanmaya başlandığına, nisan ve haziran aylarında çalışma gün sayısının önemli ölçüde azaldığına vurgu yapıldı.
Bu gelişmelere bağlı olarak, inşaat malzemesi sanayi üretiminin 2024 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 3,9 daraldığı ifade edildi.
Üçüncü çeyrekte yüzde 2,2 daralma
2024 yılının üçüncü çeyreğinde çalışma gün sayılarının normalleştiğine ve siyasetin etkilerinin en aza indiğine değinilen raporda, sıkı para ve maliye politikaları uygulamasının genişletildiğine yer verildi.
Rapora göre, bu gelişmeler iç talep ve malzeme sanayi üretimi üzerinde etkili oldu. Yılın üçüncü çeyreğinde dış talebin de zayıf kalmaya devam ettiğine, üretimi destekleyemediğine vurgu yapıldı.
Yaşanan gelişmelerle 2024 yılının üçüncü çeyreğinde inşaat malzemesi sanayi üretiminin yüzde 2,2 azaldığı kaydedildiği raporda, yılın son ve 2025 yılının ilk çeyreğinde üretiminin yüzde 2-3 arasında daralma yaşayacağı ön görüsünde bulunuldu.
Raporda, inşaat sektörünün 2024 yılının ikinci ve üçüncü çeyreğinde önemli ölçüde büyüdüğüne, inşaat malzemesi sanayi üretiminin ise küçüldüğüne işaret edildi.
İnşaat sektöründeki büyümenin yarattığı talebin henüz üreticilere tam olarak yansımadığı çıkarımında da bulunuldu. Bayiler ve diğer dağıtım kanallarının ellerindeki stokları kullandıklarına dair bilgi de paylaşıldı.
İnşaat sektörü son iki yıldır büyüyor
Raporda yer verilen bilgilere göre, inşaat sektörü 2024 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 9,2 büyüme gösterdi. İkinci çeyrekteki inşaat sektörü büyümesi de yüzde 6,5’ten 6,9’a güncellendi.
Üçüncü çeyrekte inşaat sektörünün sıkılaştırma politikasından etkilenmediğine ve ikinci çeyreğe göre büyümesinin hızlandığına vurgu yapılan raporda deprem bölgesindeki imar çalışmaları, yerel seçimler sonrası kentsel dönüşüm ve diğer inşaat faaliyetlerinin inşaat sektörünü desteklediği ifade edildi.
Bu gelişmeler sonucunda ise inşaat sektörünün son 8 çeyreği büyüme gösterdiğine yer verildi.
İnşaat harcamaları yüzde 63,3 arttı
İnşaat sektöründe çeyrek dönemler itibarıyla harcamaların yüksek büyümeler gösterdiğine de raporda değinildi.
Raporda, 2024 yılı üçüncü çeyrek döneminde inşaat harcamalarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63,3 artarak 1,72 trilyon TL’ye yükseldiği belirtildi. Bu yüksek büyümede enflasyon/inşaat maliyetlerdeki artışın önemli rol oynadığı vurgulandı. İnşaat harcamalarının reel olarak ikinci çeyrekte yüzde 9,4 arttığına işaret edildi.
İnşaat sektörünün 2023 yılının tüm çeyreklerinde ve yılın tamamında genel ekonominin üzerinde büyüğü ve bu eğilimin 2024 yılında da sürdüğü yorumu yapıldı.
Rapora göre, 2024 yılının üçüncü çeyrek döneminde genel ekonomi yüzde 2,1, inşaat sektörünün ise yüzde 9,2 büyüme gösterdi.
Sıkılaştırma politikalarının birçok sektörde yavaşlamaya neden olduğu fakat inşaat sektörünün bu durumdan daha sınırlı etkilendiğine dikkat çekilen raporda, gayrimenkul sektörünün yüzde 2,5 zayıfladığı ifade edildi.