Iraklılar, 20 yıla yakındır süren şiddet sarmalı, silahlı gruplar ve yolsuzluklara çare bulunamayan ülkede, kurulacak yeni hükümetin de bunlara çözüm bulmasından umutlu olmadıklarını ifade ediyor.
Ülkede vatandaşların en temel ihtiyaçları arasında sayılan elektrik günde ortalama 2 ile 5 saat arasında veriliyor. Petrol zengini ülkede, “devleti kemiren yolsuzluklar” ekonomik krizi iyice derinleştiriyor ve dar gelirli aile sayısı gittikçe artıyor.
Şiddetin yorduğu Irak’ta merkezi yönetime bağlı bölgelerde gözle görülür bir kalkınma veya altyapı çalışması söz konusu değil. Başkent Bağdat’ta belediyeler ana yollar ve köprülerdeki bakımsızlıklara bir türlü el atamıyor. Güvenlik tedbirleri nedeniyle Başkent’teki ara sokaklar beton bariyerlerle kapatılmış durumda. Bağdat’ın her semti ve mahallesinde bulunan beton bariyerler, kadim kentin mimarisini olumsuz etkilerken, şehrin “açık hapishaneye” benzemesine neden oluyor.
Irak’ta 2003 sonrası güvenlik başta olmak üzere, eğitim ve sağlık gibi alanlarda da gerileme yaşanıyor. Devlet okullarının çoğunda herhangi bir ısıtma sistemi bulunmazken, 2003 öncesi öğrencilere bedava dağıtılan kitaplar da artık verilemiyor. Öğrenci velileri, ikinci el kitapları satın alarak çocuklarının okumasını sağlıyor. Hastanelerde de ise hijyen sorunu yaşanıyor.
Iraklılar, daha önceki hükümetlere kamu hizmeti yetersizliğinden dolayı çağrı yapıp taleplerini çeşitli vesilelerle dile getirse de ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik şartlarda bu çağrılara kulak asılmadığı görülüyor.
Mevcut siyasi tabakadan umudunu yitirdiğini dile getiren Iraklılar, yeni kurulacak hükümetin de yılların birikimi sorunlara çözüm bulamayacağı kanaati taşıyor.
“Irak’ta devlet değil, vatandaş devleti koruyup, kolluyor”
AA muhabirine konuşan 75 yaşındaki Ebu Saad el-İraki, yaşanan sorunlara değinerek, “Iraklı vatandaşlar, mevcut siyasi tabakaya artık güvenmiyor. Çünkü onlar, ülkenin ve halkın servetini aralarında paylaşıyor. Halk bir derede, kendi çıkarını düşünen onlar ise başka bir derede. Irak’taki siyasetçilerin verdiği vaatlerin vatandaşlar nezdinde inanılırlığı kalmadı. Seçimlerin üzerinden 1 yıl geçse de yaşanan anlaşmazlıklarından dolayı hükümet kurulamadı.” ifadelerini kullandı.
“Uluslararası toplum da artık Irak’taki hükümetlerin halka hizmet değil, vatandaşa zara vermek ve onu bitirmek için geldiğini düşünüyor.” diyen İraki, bunun utanç verici bir durum olduğunu dile getirdi. 2003 öncesi devlette memur olarak çalıştığını aktaran Iraki, o dönemde ülkede daha güvenli ve istikrarlı yaşam sürdürdüklerini söyledi.
Iraklı sivil aktivist Felah Berzenci de geçen yıl ekim ayında yapılan seçimlere katılsa da mevcut siyasi grupları protesto için sandığa boş pusula attığını belirterek, şöyle devam etti:
“Her hükümet kurulması öncesi Iraklılarda bir beklenti ve umut doğar ancak bu daha sonra hayal kırıklığına dönüşür. Dünyada devlet vatandaşını korur ve kollar ama Irak’ta devlet değil, vatandaş devleti koruyor ve kolluyor. Patlama oluyor; vatandaş ölüyor. DEAŞ’la mücadelede vatandaş savaşa katılıyor, yaralanıyor ve şehit düşüyor. Ekonomik kriz oluyor devlet memur maaşlarında kesintilere gidiyor. Iraklı vatandaşla siyasetçiler arasında güven krizi var. 2021 seçimlerinde seçmenin yüzde 70’i seçimleri boykot etti. Irak’ta eğitim ve güvenlik acınası bir durumda. Yolsuzluklar devleti kemirip bitirdi.”
Bağdatlı 53 yaşındaki esnaf Musenna Kazım da “2003 sonrası gelen hükümetler yüksek mali bütçelere rağmen vatandaşa hizmet noktasında hiçbir şey sunmadı. Yeni hükümetten genç işsizliğine son vermesini, ekonomik krize çare bulmasını ve devlet dışındaki silahları toplayıp devlet kontrolüne almasını bekliyoruz.” diye konuştu.
Irak’ta genel seçimler 10 Ekim 2021 tarihinde gerçekleştirilse de o tarihten bu yana henüz bir hükümet kurulamadı. Irak Meclisi 13 Ekim tarihinde Kürt siyasetçi Abdullatif Reşid’i Cumhurbaşkanı olarak seçmişti. Reşid de Şiilerin başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani’ye hükümeti kurma görevi vermişti.
Sudani’nin görevi aldıktan sonra en fazla 1 ay içerisinde hükümeti kurması gerekiyor. Başbakan adayı kabine adaylarının belirledikten sonra bunları meclisin onayına sunacak.