Ülkenin muhtelif bölgelerindeki projelerin açılış törenine video konferans yöntemiyle katılan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, konuşmasında nükleer anlaşma ve yaptırımlarla ilgili de değerlendirmede bulundu.
İran ile ABD arasında hangi ülkenin ilk adımı atması gerektiğiyle ilgili tartışmalara değinen Ruhani, “İran tek başına bir yıl boyunca nükleer anlaşmanın yükünü sırtladı. Bugün nükleer anlaşma çerçevesindeki görevleri yerine getirme sırası 5+1 ülkelerindedir. Bilmeliler ki geciktirilen her gün onların zararınadır.” dedi.
Ruhani, “Şimdi de bugün ve yarın diyorlar, verilen mesajlara bakıldığında ABD’nin yeni yönetimi de İran gerçeğinden uzak olduğunu gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
Yaptırımlara rağmen hükümetin görev süresinin sonuna kadar açılışlara devam edeceklerini belirten Ruhani, bunun da yaptırımların “başarısızlığının göstergesi” olduğunu savundu.
Nükleer anlaşma ve sonrasındaki gelişmeler
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri ABD, Rusya Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
Donald Trump’ın başkanlığı döneminde Washington, 8 Mayıs 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilerek İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.
Yaptırımlara karşılık 8 Mayıs 2019’da kademeli olarak anlaşmadaki taahhütlerini durdurmaya başlayan İran, 5 Ocak 2020’de anlaşmadaki taahhütlerini tamamen durdurmuş ve yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme işlemi dahil bir dizi adım atmıştı.
ABD’de göreve gelen Joe Biden yönetimi, Trump’ın aksine İran ile diplomasiyi tercih edeceğini ve Tahran’ın anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmesi halinde anlaşmaya geri döneceklerini duyurmuştu. İran ise anlaşmadan çekilen taraf olarak öncelikle ABD’nin anlaşmaya dönmesini ve yaptırımlarını kaldırmasını istiyor.