İran Cumhurbaşkanı Reisi, Hindistan’ın ev sahipliğinde video konferans yöntemiyle düzenlenen ŞİÖ Liderler Zirvesi’nde konuştu.
Zirvede ülkesinin ŞİÖ’ye 9’uncu üye olarak resmen katılmasından dolayı memnuniyetini dile getiren Reisi, “İran, Şanghay İşbirliği Örgütünün, önemli göstergeler, kapasiteler ve ayrıcalıklı bir konumla büyüyen bir örgüt olduğuna ve İran’ın bu resmi üyeliğinin faydalarının tarihte yer bulacağına inanıyor.” dedi.
Reisi, İran’ın örgütteki varlığının üye ülkeler arasında kolektif güvenliğin gelişmesine, sürdürülebilir kalkınmaya ve ilişkilerin genişletilmesine yol açacağını umduğunu belirtti.
İran’ın “komşuluk ve yakınlaşma” politikasını dış siyasetinin temeli haline getirdiğini ve bunu bölgesel barış ve istikrarı sağlamanın en iyi yolu olarak gördüğünü söyleyen Reisi, “İran, uzun yıllar bölgedeki güvenliği sağlama ve hegemonyayla mücadele etme taahhüdünü kanıtlamıştır. Terörizmden, aşırılıktan ve bölücülükten arınmış bir bölgeye doğru ilerlemek için bu tecrübelerini Şangay İşbirliği Örgütü çerçevesinde paylaşmaya hazırdır.” diye konuştu.
ŞİÖ ülkeleri arasındaki ticaretin ulusal para birimleri ile yapılması gerektiğini vurgulayan Reisi, şunları söyledi:
“Militarizmle birlikte Batı tahakküm sisteminin temel taşı haline gelen şeyin doların hakimiyeti olduğu artık oldukça açıktır. Bu nedenle adil bir uluslararası sistem oluşturmaya yönelik herhangi bir girişim, bölge içi ilişkilerde bu tahakküm aracının ortadan kaldırılmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda örgütün üyeleri ile iş ortakları arasındaki uluslararası ticaret ve finansal alışverişlerde ulusal para birimlerinin kullanımının yaygınlaştırılması ciddi şekilde takip edilmelidir.”
Konuşmasında İsrail’in Filistin’deki saldırılarına da değinen Reisi, “Bugün 4 Temmuz’da bağımsızlığının yıl dönümünü kutlayan hükümet (ABD), birçok ülkenin bağımsızlığını ihlal ediyor ve başta büyük Filistin ulusu olmak üzere birçok ulusun kendi kaderini tayin hakkını inkar ediyor. Bugün siyonist rejimin Cenin kampında işlediği suçlar, 1948’de Filistin’in işgalinde yaşanan acı suçları hatırlatıyor. Siyonist rejim, ulusların egemenliğine saldırının nesnel bir simgesidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Reisi, “büyük medeniyetler ailesinin bir simgesi” olarak nitelediği ŞİÖ’nün artık “bölgesel yakınlaşma ve güvenlik inşası işbirliğinde yeni ufuklar açabilecek bir konumda durduğunu” ifade etti.
Şanghay İşbirliği Örgütü’nün üye sayısı 9’a çıktı
Türkiye’nin “diyalog ortağı” olarak yer aldığı ŞİÖ, ilk olarak Şanghay Beşlisi adıyla 1996’da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan temsilcilerinin Çin’in Şanghay kentinde bir araya gelerek Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşması’nı imzalamasıyla kuruldu.
2001’de Özbekistan’ın katılımıyla üye sayısı 6’ya çıkan Şanghay Beşlisi’nin adı Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değişti. Pakistan ve Hindistan da daha sonra tam üye olarak örgüte kabul edildi.
2005’te ŞİÖ’ye gözlemci olarak kabul edilen İran’ın tam üyelik süreci 2021’de başlamıştı. İran’ın üyeliğinin resmileşmesiyle örgütün üye sayısı 9’a çıktı. Afganistan, Moğolistan ve Belarus ise ŞİÖ’de gözlemci üyeler olarak yer alıyor.
Doğu’nun NATO’su olarak nitelendirilen ŞİÖ, üye ülkeler arasında askeri, ekonomik ve kültürel iş birliğini sağlamayı ve özellikle güvenlik konusunda ortaklıklar geliştirmeyi amaçlıyor.