Çin’in arabuluculuğunda Suudi Arabistan ile İran arasında 7 yıl sonra ilk kez Tahran’da bir araya gelmesinin ardından şimdi de İranlı bir heyet, ülkedeki büyükelçilik ve konsoloslukların yeniden açılmasına dair görüşmeler için Riyad’a ulaştı.
İranlı bir yetkilinin yarı resmi IRNA haber ajansına yaptığı açıklamada, “İranlı heyet iki ülke arasında varılan anlaşma gereği İran büyükelçiliği ve konsolosluklarının Suudi Arabistan’da yeniden açılması için çarşamba günü ülkeye ulaştı. İranlı bir ekip İran konsolosluğunun açılması ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nda ülkemizin temsili için Cidde’ye gidecek. Diğer bir ekip ise büyükelçiliğimizin açılması için Riyad’da kalacak” ifadelerini kullandı.
İran ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanları’nı bir araya getiren tarihi anlaşmadan sonra İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Suudi Arabistan’a davet edildi. Reisi’nin davete icabet etmesi durumunda bu ziyaret, 1999’da Muhammed Hatemi’nin gerçekleştirdiği ziyaretten sonra bir ilk olacak.
Riyad-Tahran arasındaki diplomatik temaslar, iki ülkenin son birkaç on yıldır Orta Doğu’daki çeşitli çatışma alanlarında karşı tarafları desteklemesinin ardından bir dönüm noktası olma niteliği taşıyor.
Taraflar arasındaki diplomatik ilişkiler 2016’da Suudi Şii din adamı Nimr el Nimr’in idam edilmesinin ardından tamamen kopmuştu. Nimr’in idamının ardından İran’da çok sayıda gösteri düzenlenmiş, Suudi temsilciliklerine saldırılar düzenlenmişti. Bunun üzerine Riyad, Tahran ile ilişkileri kestiğini duyurmuştu.
10 Mart’taki açıklamanın ardından iki ülkenin dışişleri bakanları Çin’de bir araya gelmiş, ardından Suudi ‘teknik heyeti’ geçen hafta Tahran’ı ziyaret etmişti.
İran ile ilişkilerini geliştiriren Suudi Arabistan hükümeti eş zamanlı olarak Yemen’deki İran destekli Husilerle de müzakerelerini sürdürüyor. Suudi Arabistan 8 yıl önce Yemen’e askeri müdahalede bulunmuş ve Husileri elinde bulundurdukları güçten etmeye çalışmıştı.
Uzmanlar dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumundaki Suudi Arabistan’ın Yemen’deki müdahalesini sona erdirip daha çok ülke içindeki projelere odaklanmayı ve bu sayede enerjiye bağımlı ekonomilerini çeşitlendirmeyi hedeflediği değerlendirmesi yapıyor.