İran’ın İsfahan eyaletine bağlı Kaşan şehri ve özellikle Kemser kasabası, gülü kadar geleneksel yöntemle üretilen gül suyu ile dikkatleri çekiyor.
Halk arasında “İran’ın gül ve gül suyu başkenti” olarak anılan Kemser’de hemen her sokakta bir gül suyu imalathanesi mevcut.
Hem geleneksel hem de modern yöntemlerle gül suyu üretilen kasabada işçiler sabah erkenden bahçelerden gül toplamaya başlıyor. Güller vakit kaybetmeden imalathanelere taşınıyor ve zahmetli mesai burada da sürüyor.
Ata yadigarı meslek
“Dik” adı verilen bakır kazanlarda kaynatılan güllerden damıtılarak elde edilen gül suyu ağırlıklı olarak içecek sektöründe kullanılıyor.
Geleneksel yöntemle gül suyu üretilen atölyelerden birinin sahibi Hüseyin Rahimpur, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dede mirası mesleğe sahip çıkarak aynı yolda devam ettiklerini söyledi.
Aynı atölyede çalışan Muhammed Keşveri de Kuzey Horasan’ın İsfirayin şehrinden olduğunu ve Meşhed’de yaşadığını belirterek, “Yaklaşık 10 yıldır gül ve gül suyuyla bilinen Kemser’de gül suyu imalatından çalışıyorum. Yaklaşık 70 yıldan beri dedemin ve babamın yaptığı bu işi şimdi ben devam ettiriyorum.” dedi.
Gül suyu imalatının aşamaları hakkında bilgi veren Keşveri, “30 kilogram gülü 80 litre su ile bu kazanlara koyup 70-80 derece ateşte 3 ila 4 saat kaynatıyoruz ve neticesinde 40 litre gül suyu elde ediyoruz.” diye konuştu.
Kimi tüketicilerin yoğun aromalı gül suyu istediğini söyleyen Keşveri, şöyle devam etti:
“Bu durumda 40 kilogram güle 80 litre su ilave edip yine 40 litre gül suyu elde ediyoruz. Bu şekilde elde ettiğimiz gül suyunun rayihası elbette daha yoğun oluyor. Hangi gül suyunun kullanılacağı meselesi ise tamamen tüketicinin tercihine bağlıdır.”
Çift ateş gül suyunun kalitesi daha yüksek
Keşveri, gül suyunu buharlaştırma sonucu elde ettiklerini belirterek, “Kazandaki buhar borular aracılığıyla güğüme ulaşıyor. Güğümümüz her zaman soğuk suyun içinde bulunur ki buhar güğümde soğuk hava ile karşılaşıp suya dönüşsün.” dedi.
Gül suyu yapımında kullanılan bakır kazanlardan iki boru çıkışı olduğuna dikkati çeken İranlı imalatçı, bunun iki nedenini şöyle açıkladı:
“Birincisi, basıncın fazla olması durumunda herhangi bir patlamanın olmaması ve kazan ile güğüm arasında akım oluşması içindir. İki boru kullanmanın bir diğer nedeni de bir borunun tıkanması durumunda diğeri aracılığıyla buharın akışını sağlamak ve kazanın yüksek basınca maruz kalarak patlamasını engellemektir.”
Bir de “çift ateş” olarak bilinen gül suyu imalatı yaptıklarına değinen Keşveri, “Bunun yapımı için de 30 kilogram gülü kazana koyuyoruz, 80 litre normal suyun yerine 30 litre gül suyu ekliyoruz ve aynı işlemden geçiriyoruz. Çift ateş gül suyunun kalitesi yüksek olduğu için fiyatı da yüksek oluyor.” ifadelerini kullandı.
Kemser’de yaklaşık 10 bin kişi bu işte çalışıyor
Kemser’de 1500’den fazla geleneksel kazanda gül suyu üretiliyor. Kasabada 5 modern, 208 yarı modern ve geleneksel fabrika iş yapıyor. Yaklaşık 10 bin kişi gül ve gül suyu sektöründe çalışıyor.
Kevir Çölü’nün yanı başında yer alan Kemser’in havası, suyu ve kumlu toprak yapısı nedeniyle burada yetişen güllerin aroması ve yağ oranı diğer bölgelerden farklılık gösteriyor.
Kemser’de gül haricinde nane, tarçın, narenciye çiçeği ve yasemin çiçeği gibi 80’e yakın bitkinin geleneksel ve modern yöntemlerle damıtılmasıyla içecek ve esansı üretiliyor. Gıda, içecek, parfümeri ve ilaç sanayinde kullanılan esanslar haricinde üretilen sular geleneksel tıp alanında da sıkça kullanılıyor.