İran’ın deneyimli diplomatlarından eski Büyükelçi Afşar Süleymani, Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’e ait ses kaydının rejimi ellerinde tutan güçler tarafından adaylığının engellenmesi için sızdırılmış olabileceğini söyledi.
Süleymani, Zarif’in ses kaydının kimler tarafından sızdırılmış olabileceği, Rusya hakkında söyledikleri ve İran’daki siyasi cenahların bu kayıtlar üzerinden yaptıkları hesaplarla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
“Radikaller, Viyana görüşmelerinin olumlu sonuçlanmasını istemiyor”
Süleymani, Zarif’in aday olmayı düşünmediğini defalarca kez dile getirmesine rağmen karşı tarafın buna ikna olmadığını ve adaylık başvurusunda bulunması halinde veto edilmesini sağlamak için bazı girişimlerde bulunduklarını belirtti.
Reformistlerin Viyana’daki görüşmelerin başarıyla sonuçlanmasını, yaptırımların kalkmasını ve elleri güçlü bir şekilde seçime girmeyi hedeflediğini dile getiren Süleymani, şöyle devam etti:
“Radikaller, Viyana görüşmelerinin olumlu sonuçlanmasını ve reformistlerin puan kazanmasını istemiyor. Bu nedenle Zarif’in töhmet altında kalmasını ve aday olması halinde de veto edilmesini istiyorlar. Reformistlere yarayacağı için Viyana görüşmelerinin başarısız olmasından yanalar. Bu açıdan baktığımızda gelişmeler paralel bir şekilde birbirini tamamlıyor.”
Reformistlerin Zarif’in aday olmasından yana olduğunu ve ses kaydının seçim arifesinde sızdırılmasının bu girişimi engelleme amacı taşıdığını kaydeden Süleymani,”Zarif’in töhmet altında kalması ve adaylığının imkansız hale gelmesi amaçlanıyor. En azından veto edilmesi için bahaneler üretmek.” diye konuştu.
İran’da 21 Şubat 2020’de yapılan Meclis seçimlerine katılımın az olduğunu hatırlatan Süleymani, muhafazakarların rakiplerinin devre dışı kalması ve kendi aralarında bir yarış istediğinden söz etti.
Süleymani, radikal grupların Zarif’i sahada istemediğini ve aday olması halinde kazanabileceği hesabı yaptıklarını aktararak, söz konusu kesimin Zarif’in veto edilmesini ve kendi adaylarının kazanmasını istediklerini dile getirdi.
Seçimlere katılımın az olması halinde cumhurbaşkanının radikal gruplardan seçileceğine işaret eden Süleymani, “Zarif’in kaydını rejimi ellerinde tutanlar sızdırmış olabilir. Son gelişmelere baktığımızda amaçlanan şeyin reformist ya da mutedil bir ismin adaylığını engellemek olduğunu söyleyebiliriz. Ellerinde imkan olanlar kendi adamlarının seçilmesini sağlayabilir.” ifadelerini kullandı.
Süleymani, hükümetin ve reformistlerin seçimlere katılımı artırmak amacıyla kaydı sızdırmış olabileceğiyle ilgili görüşlerin de olduğunu ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:
“Reformistler yapmışsa sorunların askeri yollarla değil diplomasi ile çözülmesinden yana oldukları mesajını vermeyi amaçlıyorlar. Buradaki amaç da reformistlerin hangi şartlar altında hükümette olduklarını halka anlatmak. Zarif aday olmasa da reformistler hükümette nasıl sorunlarla uğraştıklarını ve aslında konulara dair gerçek görüşlerinin ne olduğunu halka anlatmak istemiş olabilir.”
Zarif’in aday olması ve seçimleri kazanması durumunda ülkeyi kurtaramayacağına dikkati çeken Süleymani, “İran sistemi tüm işlerin müesses nizamla yapılmasını gerekli kılıyor. Ülkede rehberlik ve onun bünyesinde kurumlar var. İran’da hiçbir cumhurbaşkanı tek başına sorunları çözemez.” dedi.
“Ruslar, nükleer meselede İran’ın menfaat elde etmemesini Amerikalılardan daha fazla istiyor”
Dışişleri Bakanlığında çalışırken kendisinin de Rusya konusuyla meşgul olduğunu ve birçok rapor yazdığını hatırlatan Süleymani, “Zarif Rusya meselesiyle ilgili itiraflarda bulunuyor. Ruslar İran’a bir kart olarak bakıyor ve ilerlemesini istemiyorlar. Ruslar, nükleer meselede İran’ın menfaat elde etmemesini Amerikalılardan daha fazla istiyor.” ifadelerini kullandı.
Süleymani sözlerini, “Rusya’ya dair görüşler Zarif’in ağzından çıktığı için önemli görülüyor yoksa yeni şeyler değil. Bunlar kamuoyu için yeni şeyler olabilir ama bizim için değil.” diyerek tamamladı.
Ne olmuştu?
Londra’dan Farsça yayın yapan Iran International televizyon kanalı 25 Nisan’da, İranlı ekonomist Said Leylaz’ın Zarif’le mart ayında yaptığı 7 saat süren sohbetin 3 saatlik bölümünü yayınlamıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı ses kaydını doğrulamış ancak sohbetin yayınlanmak için değil, arşiv için yapıldığını açıklamıştı. Zarif, söz konusu sohbette iç ve dış siyasetle ilgili önemli açıklamalarda bulunmuş, Devrim Muhafızlarına bağlı eski Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi dış işleri diplomasisini yönlendirmesi nedeniyle eleştirmiş ve “Rusya’nın nükleer anlaşmayı engellemeye çalıştığını” dile getirmişti.
Ses kaydının ortaya çıkmasının ardından İran’daki muhafazakar gazeteler Zarif’i hedef alan manşetler kullanmış, İran Meclisinden de “istifa” çağrıları yapılmıştı.