Ülkede yıl sonunda yapılması gereken ancak Başbakan Pedro Sanchez’in, 28 Mayıs’taki yerel seçimlerde lideri olduğu Sosyalist İşçi Partisinin (PSOE) yenilgisinin ardından 23 Temmuz’a aldığı genel seçimlerde son haftaya girildi.
İspanya’daki seçim yasası gereği son anketler bugün yayımlanırken, Başbakanlığa bağlı Sosyolojik Araştırmalar Merkezi (CIS) dışındaki tüm anketler erken genel seçimin kazananını, halihazırda ana muhalefette bulunan sağ görüşlü Halk Partisi (PP) olarak gösterdi.
CIS ise iktidarın büyük ortağı Sosyalist İşçi Partisinin (PSOE), az bir farkla da olsa PP’nin önünde olduğunu ileri sürdü.
Anketler, PP’nin 1. parti çıkacağına ancak çoğunluğu korumak için gereken 176 sandalyeye erişemeyeceğine ve hükümet kurmak için aşırı sağcı Vox partisiyle koalisyon kurmak zorunda kalacağına işaret ediyor.
Demokrasi tarihindeki ilk koalisyon hükümeti, şu anda iktidarda olan PSOE ve aşırı sol görüşlü Unidas Podemos (UP) arasında Ocak 2020’de kurulan İspanya’daki siyasi tablo, 23 Temmuz’dan sonra da koalisyon hükümeti kurulacağını gösteriyor.
Koalisyon hükümeti için iki farklı senaryo göz önüne alınıyor.
Senaryolardan biri, anketlerin de işaret ettiği gibi PP ve Vox’un koalisyon kurması.
Seçimden, anketlerin aksine bir sonuç çıkması halinde ise şu anda olduğu gibi ayrılıkçı Bask ve Katalan siyasi partilerin dışarıdan desteğiyle meclis aritmetiğinde azınlıkta kalan PSOE ve Sumar’ın (Unidas Podemos’a alternatif olarak sol partilerin kurduğu yeni ittifak) hükümet kurması öngörülüyor.
İspanya’da, Franco dönemi sonrası ilk kez aşırı sağ iktidara gelebilir
Beklendiği gibi İspanya’da hükümetin sol koalisyondan sağ koalisyona geçmesi halinde, diktatör Francisco Franco’nun öldüğü 20 Kasım 1975’ten bu yana ilk defa aşırı sağcı bir siyasi parti (Vox) iktidara gelmiş olacak.
PP lideri ve başbakan adayı Alberto Nunez Feijoo, Vox ile koalisyon kurmamak için seçim mitinglerinde sık sık, 23 Temmuz’da birinci parti çıkmaları halinde, güven oylamasında mecliste çekimser oy kullanıp kendilerinin azınlık hükümeti olarak tek başına iktidara gelmesi için PSOE’ye çağrıda bulunuyor.
PSOE ise bu olasılığa kapılarını tamamen kapatıp, PP’nin Vox ile aynı ideolojide olduğunu savunuyor.
PP ve Vox, iktidara gelmeleri halinde sol koalisyon hükümetinin son 3,5 yılda çıkardığı ötenazi, cinsel eşitlik ve kadına karşı şiddetle mücadele, Demokratik Bellek (Franco döneminin izleriyle hesaplaşma, toplu mezarların açılması), çalışma reformu ve konut sorunuyla ilgili yasaları iptal edeceğini belirtiyor.
Düzensiz göçmen ve İslam karşıtı politikaları olan Vox ayrıca İspanya’nın 17 özerk yönetimindeki hakların kısıtlanarak daha merkeziyetçi bir yapıya geçmesini ve Bask ile Katalonya’daki ayrılıkçı siyasi partilerin yasaklanmasını vadediyor.
Bu arada, İtalya’da iktidarda olan aşırı sağ görüşlü İtalya’nın Kardeşleri Partisinin lideri ve Başbakan Giorgia Meloni, bazı mitinglere canlı bağlantıyla katılarak Vox’a açık destek veriyor.
İspanya’da Aralık 2019’da yapılan seçimlerin ardından meclisteki mevcut dağılım şu şekilde oluşuyor: PSOE 120, PP 88, Vox 52, Unidas Podemos 33, diğer siyasi partiler 57.
Anketlerin ortalamasına göre tahmini sonuç: PP (129-140), PSOE (106-113), Vox (35-40), Sumar (Unidas Podemos’a alternatif olarak kurulan / 32-39), diğer siyasi partiler (48-55).