İsrail’de yayın yapan Kanal 12 televizyonu, ABD Başkanı Joe Biden’ın Enerji ve Altyapıdan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Amos Hochstein’in Tel Aviv’de İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ve İsrailli yetkililerle bir araya geldiğini duyurdu.
Hochstein’in İsrail ziyaretinin, Gazze’ye saldırıların başlamasından bu yana Tel Aviv ve Beyrut arasındaki sınır gerilimini düşürmek için atılan ilk diplomatik adım olduğuna işaret edilen haberde, bunun siyasi süreçteki olumlu işaretlerden biri olduğu değerlendirmesinde bulunuldu.
İsrailli üst düzey yetkililerin görüşmelerde, diplomatik çabaların başarıya ulaşma şansının olduğunu ifade ettiklerine işaret edildi.
Haberde, “Hizbullah ile de bir anlaşma sağlanmamış olsaydı, diplomatik çözüme ulaşılabileceğine dair işaretler ortaya çıkmazdı.” değerlendirmesi yapıldı.
ABD’nin taraflara sunduğu iki aşamalı teklifin içeriğine ilişkin, “tarafların ilk aşamada, Hizbullah’ın Lübnan’ın güney sınırlarından çekilmesini, Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü (UNIFIL) ile Lübnan ordusunun bölgedeki varlığının artırılmasını ve çatışmalar yüzünden İsrail’in Lübnan sınırındaki kasabalardan tahliye edilenlerin dönüşünü içeren geçici bir mutabakat imzalayacakları” bilgisi verildi.
ABD yönetiminin söz konusu teklifi imzalamaları için taraflara baskı yaptığına işaret edilen haberde, “Eğer çabalar sonuç verirse ikinci aşamada müzakereler (kara sınırının çizilmesi için) başlayacak ve bu aşamada İsrail de belirli pazarlıklar yapmak için hazır olacak.” ifadesi kullanıldı.
Haberde, Tel Aviv yönetiminin “müzakerelerde ilerlemenin güneyde (Gazze) sağlanacak olası bir ateşkese bağlı olacağı” şerhini düşerek, ABD’nin teklifini kabul ettiği öne sürüldü.
Öte yandan Lübnan Dışişleri Bakanı Abdallah Buhabib, Lübnan-İsrail sınırının netleştirilmesi yoluyla tam bir çözüm istediklerinin altını çizmiş, ancak İsrail’in kuzeydeki yerleşimcileri geri getirmek için Hizbullah’ın İsrail sınırından çekilmesini reddettiklerini belirtmişti.
İsrail Savunma Bakanı Gallant da dün Hochstein ile yaptığı görüşmede, “Lübnan’ın güneyinde Hizbullah’la olan sorunu diplomatik yollarla çözmeye hazırız. Ama başka bir senaryoya da hazırız.” ifadesini kullanmıştı.
İsrail ordusu ve Hizbullah Hareketi arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana sınırda çatışmalar yaşanıyor.
Çatışmalarda şu ana kadar 30 Lübnanlı sivil ve 181 Hizbullah mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 10 İsrail askeri öldü.
Biden’ın kıdemli danışmanı Hochstein, 1 Eylül 2023’te yaptığı açıklamada, “olumlu sonuçların elde edildiği Lübnan-İsrail deniz sınırı anlaşmasından sonra kara sınırının çizilmesinin vaktinin geldiğini” söylemişti.
Hochstein, Lübnan ile İsrail arasında 2022’de imzalanan deniz sınırı anlaşmasına ilişkin görüşmelerde aktif rol oynamıştı.
İsrail’in sınır üzerindeki işgalleri
İsrail ordusu, 1967’de Suriye ile girdiği savaşta Golan Tepeleri ve ardından Lübnan’ın kendisine ait olduğunu vurguladığı Kefr Şuba Tepeleri, Şebaa Çiftlikleri ile Gacar köyünün bir kısmını işgal etmişti.
Lübnan Dışişleri Bakanlığı, 4 Temmuz 2023’te yaptığı açıklamada, İsrail’in Gacar köyünün kuzeyine girişleri yasakladığını duyurmuş, Tel Aviv’in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 1701 sayılı kararını açık şekilde ihlal ederek işgal bölgesini genişletmek istediği uyarısında bulunmuştu.
Hizbullah da 7 Temmuz 2023’te, İsrail’in Lübnan sınırındaki Gacar köyünün tamamını işgal ederek etrafına duvar ördüğünü bildirmişti.
Lübnan Dışişleri Bakanı Buhabib, 10 Temmuz 2023’te yaptığı açıklamada, İsrail’in Gacar köyünden çekilmesi gerektiğini yinelemiş; 11 Temmuz’da ise Lübnan, köyü tamamen işgal etmesi nedeniyle İsrail’i Birleşmiş Milletlere (BM) şikayet etmişti.
Lübnan ordusunda görevli Tuğgeneral Munir Şehadi, İsrail ile ülkesi arasındaki UNIFIL denetiminde yer alan “Mavi Hat” üzerinde 13 tartışmalı bölgenin bulunduğunu söylemişti.
Şehadi, Mavi Hat’ın iki ülke arasındaki resmi kara sınırı olmadığını da ifade etmişti.