Yabous Araştırma Merkezi Müdürü Süleyman Beşşarat, AA muhabirine verdiği röportajda, Hamas’ın, Katar ve Mısır’a, Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasına ilişkin önerilerini onayladığını bildirmesi, buna karşın İsrail’in Refah’ta saldırılara devam kararı alması gibi son gelişmeleri yorumladı.
İsrail ve ABD’nin ateşkes anlaşması için Hamas’tan olumlu bir cevap beklemediğini belirten Beşşarat, bu nedenle taraflar arasındaki müzakereler sürerken İsrail basınında müzakere çabalarının başarısız olmasından Hamas’ı sorumlu tutan haberler çıktığını söyledi.
Beşşarat, “Hamas’ın verdiği cevap, (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu ve hükümetinin savaşı uzatma ve Refah’a saldırma arzusu nedeniyle kafa karışıklığı yarattı. Cevabın yaşattığı şokun ardından İsrail hemen, bölgeye operasyon başlatmak için harekete geçti.” dedi.
İsrail’in, Gazze ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını ele geçirmesinin bazı mesajlar taşıdığını aktaran Beşşarat, bu mesajları, “İsrail’in Refah’ta operasyon yapma tehdidini gerçekleştirebileceğini” ve “Netanyahu’nun İsrail toplumuna vaat ettiğini yerine getirebileceğini” gösterme girişimi şeklinde özetledi.
Filistinli uzman, İsrail’in gerilimi tırmandırma adımının ABD tarafından onaylandığını ve bunun, Joe Biden yönetiminin Refah Sınır Kapısı operasyonunun kırmızı çizgileri aşmadığına dair açıklamalarıyla da teyit edildiğini vurguladı.
Refah Sınır Kapısı operasyonunun, İsrail için müzakere masasında “siyasi bir kart” haline geldiğine de dikkat çeken Beşşarat, bu kartın da Amerikan güvenlik şirketiyle alakalı çıkan haberlerdeki “Gazze limanlarının gelecekte uluslararası bir kuruluş tarafından kontrol edilmesi” hedefine ulaştığını ifade etti.
Muhtemel senaryolar
Refah için muhtemel senaryolara ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Beşşarat, İsrail üzerinde uluslararası baskıya neden olacak büyük bir gerginlik olmadan ateşkes müzakerelerinin uzatılmasında İsrail ve ABD’nin hem fikir olduğunu söyledi.
Beşşarat, “Yani ABD, sahadaki hedeflerini uygulayabilmesi ve Gazze’nin yönetilmesinde kontrolü askeri çerçeveden siyasi çerçeveye kaydırması için İsrail’e daha fazla zaman vermek istiyor.” dedi.
İsrail ile ABD’li yetkililer arasında gerçekleşen görüşmelerin, gelecek senaryolar için koordinasyon bağlamında gerçekleştiğini belirten Beşşarat, bu senaryolardan birisinin uluslararası baskı altında bir anlaşmanın hayata geçirilmesi olduğunu kaydetti.
İkinci senaryoya ilişkin ise Beşşarat, İsrail’in büyük bir askeri operasyon yaparak, suikastler düzenleyerek müzakere sürecini baltalama, yeni bir maceraya girişme, direniş gruplarını savaşa sevketme ve nihayetinde ateşkesin başarısız olmasından onları sorumlu tutma ihtimalinin de olduğunu ifade etti.
Beşşarat, İsrail ve müttefiki ABD’nin savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşmaya hazır olmadıklarını, bunun yerine geçici bir ateşkesle esir takası yapmaya çalıştıklarını kaydetti.