İsrail’de neredeyse her seçimden önce tekrar eden abluka altındaki Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılar dizisine bir yenisi daha geçen cuma eklendi.
İsrail ordusunun, işgal altındaki Batı Şeria’nın Cenin kentinde İslami Cihad yöneticisi Bessam Saadi’yi yaralayarak pazartesi gözaltına almasıyla bölgede gerilim tırmandı.
Bunun ardından İsrail yönetimi ve güvenlik birimleri, İslami Cihad’ın misilleme yapabileceği gerekçesiyle Gazze çevresindeki bölgeleri sivil ulaşıma kapattı. İsrail’in kontrolündeki, Gazze’nin kuzeyindeki Beyt Hanun (Erez) Sınır Kapısı da kapatıldı.
İsrail ordusu bunun ardından ülkenin güneyine takviye birlikler göndermeye başladı. İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kohavi, perşembe günü, abluka altındaki Gazze Şeridi çevresindeki birlikleri ziyaret etti, “gerilimin tırmanma” ihtimaline karşı hazırlıkların artırılması talimatı verdi.
Bölgedeki “istihbarat ve operasyonel durum hakkında bilgi alan ayrıca sınıra getirilen zırhlı ve topçu birliklerini inceleyen” Kohavi’nin “bölgede gerilimin tırmanma ihtimaline karşı olası senaryolara hazırlanma emri verdiği ve muhtemel saldırı hazırlıklarını onayladığı” kaydedildi.
İsrail basınında, Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler (BM) gibi arabulucuların çatışma başlamadan gerilimin düşürülmesi için girişimlerde bulunduğu yönünde haberler yer aldı.
İsrail, İslami Cihad misilleme hazırlığında diye saldırıya başladı
İsrail, cuma akşamına doğru Gazze’deki İslami Cihad’ın saldırı hazırlığında olduğunu gerekçe göstererek Gazze saldırısını başlattı.
Filistin Sağlık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’ne üçüncü gününde devam eden saldırılarında ölü sayısının 32’ye, yaralı sayısının 275’e yükseldiği bilgisi paylaşıldı.
İsrail ordusu, İslami Cihad’ın önde gelen liderlerinden Cabir et-Teysiri’yi düzenlediği hava saldırısıyla öldürdüğünü açıkladı. Ordu bunun ardından hava ve karadan Gazze içindeki noktaları, İslami Cihad’a ait “roket rampaları, mühimmat depoları, saldırı hazırlığındaki gruplar” olduğu gerekçesiyle vurmaya başladı.
Saldırıların birinci gününde Gazze içinde 5 yaşında bir kız çocuğunun da bulunduğu toplam 4 Filistinli hayatını kaybetti, 19 kişi yaralandı.
İslami Cihad’ın silahlı kanadı Kudüs Seriyyeleri, Teysiri’nin öldürülmesine karşılık cuma akşamı İsrail’e doğru bir dizi roket attığını açıkladı.
İsrail 25 bin yedek askeri göreve çağırdı
İsrail’in Gazze saldırıları ve Gazze’den roketlerle verilen karşılık devam ederken İsrail, 25 bin yedek askeri göreve çağırdı.
İsrail, cumartesi günü de Gazze içinde İslami Cihad’a ait askeri noktalar olduğu gerekçesiyle birçok yeri karadan ve havadan vurdu.
Gazze’den atılan roketlerden bazıları Gazze Şeridi yakınlarındaki Sderot kenti, Eşkol beldesi ve sahil şeridindeki Askalan (Aşkelon) kentine düştü. Eşkol beldesinde bir ahıra düşen roketten bir sivil ve iki asker hafif yaralandı. Geri kalan noktalarda düşen roketler hasara yol açtı.
Gazze Şeridi’nin yakınlarındaki açık araziye havanlar düştü ve bu alanların bazılarından dumanlar yükseldi.
İsrail, cumartesi akşamı Gazze’nin güneyindeki Refah bölgesinde Eş-Şaut Mülteci Kampı’nda bir binaya düzenlediği hava saldırısında en az 7 kişi öldü ve onlarca kişi yaralandı. Gazze’deki yetkililer, enkazdan “14 yaşında bir erkek çocuğu ve 2 kadın olmak üzere hayatını kaybeden 7 kişiye” ulaşıldığını duyurdu.
Kudüs Seriyyelerinden yapılan yazılı açıklamada ise İsrail’in Refah bölgesine yaptığı saldırıda İslami Cihad yöneticisi Halid Mansur ile Ziyad el-Mudallal ve Rifat Şeyh el-Eyd’in öldürüldüğü belirtildi.
Gazze’deki yetkililer, İsrail’in saldırıları sonucunda 9 sivil yerleşim binasının yıkıldığını ve 1500’e yakın konutun zarar gördüğünü açıkladı.
İsrail’den “İslami Cihad’ın askeri liderlik kanadını etkisiz hale getirdikleri” iddiası
İsrail ordusu, pazar yaptığı açıklamada, İslami Cihad’ın tüm askeri lider kadrosunun “etkisiz hale getirildiğini” iddia etti. İsrail, saldırıların başlamasından itibaren, İslami Cihad’ın dört liderini öldürdüğünü duyurdu.
İsrail Ordu Sözcüsü Ran Kochav, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, ordunun Gazze’ye yönelik saldırılarında İslami Cihad’a ait olduğunu iddia ettiği 140 kadar hedefi vurduklarını söyledi.
İsrail ordusu yaptığı yazılı açıklamada, Gazze’den yaklaşık 580 roket ve havan atıldığını bunlardan 120’sinin Gazze Şeridi’nin içine düştüğünü ileri sürdü.
İsrail ordusu, hava savunma sistemi Demir Kubbe’nin yaklaşık 200 roketi durdurduğu, sistemin Gazze’den atılan roketleri engellemede yüzde 97 başarılı olduğunu açıkladı.
Çatışma sahası genişledi
İsrail’in saldırılarının cuma başlamasının ardından Gazze’den atılan roketler İsrail içinde Gazze Şeridi’ne yakın bölgelere yönelikti. Gazze’den atılan roketler sonucunda cumartesi günü de Tel Aviv, sahildeki ve merkezdeki bazı şehirlerde saldırı alarmları çaldı.
Yahudilerin dini bayramı Tisha B’Av nedeniyle fanatik Yahudi yerleşimci grupların pazar Mescid-i Aksa’ya yoğun biçimde baskın düzenleme çağrıları karşılık buldu. Aralarında aşırı sağcı Milletvekili Itamar Ben-Gvir’in de yer aldığı binden fazla fanatik Yahudi yerleşimci bugün sabah saatlerinde Mescid-i Aksa’ya İsrail polisinin eşliğinde gruplar halinde baskın düzenledi.
İsrail polisinin Mescid-i Aksa’ya girerek Yahudi yerleşimcilerin baskını için hazırlık yaptığı sırada Gazze’den Kudüs yönüne roketler atıldı. Kudüs çevresinde saldırı alarmları çaldı.
İsrail’in saldırı amacı tartışılıyor
Siyasetteki yaygın kültür, ordudan gelen isimlerin politikaya atıldığı İsrail’de, basın kariyerinden gelen ve henüz beş hafta önce göreve başlayan Başbakan Yair Lapid’in, 1 Kasım’da gerçekleşecek erken seçimler öncesinde kendisini sağ seçmene ispatlamak için “şahin bir tutum” aldığı ve Gazze saldırısı için düğmeye bastığına ilişkin değerlendirmeler İsrail basınında yer aldı.
Haaretz gazetesinde Anshel Pfeffer imzalı yazıda, Lapid’in söz konusu Gazze saldırısından kazanımla çıkması için “Hamas’ın çatışmaya dahil olmaması, olayın Doğu Kudüs ve Batı Şeria’ya sıçramaması, Gazze’de ve İsrail’de can kayıpları yaşanmaması gerektiği” yorumu yer aldı. Bunun için de operasyonun süresinin kısa tutulması gerektiği değerlendirildi.
İsrail’in şu ana kadar çatışmada İslami Cihad hedeflerine yoğunlaştığını ve Hamas’ı hedef dışı bıraktığına dikkat çekildi. Gazze’den yaklaşık 12 bin işçiye İsrail’in çalışma izni verdiği ve bu işçilerin, şartların ağır olduğu Gazze ekonomisi için önemli olduğu, İsrail’in bunu “bir havuç” taktiği olarak kullandığı aktarıldı.
İstihbarattan “operasyon hedeflerini tamamladı” tavsiyesi
İbranice haber sitesi Walla’nın haberine göre, Gazze saldırısında ve hedeflerin seçiminde etkin rol oynayan İsrail İç İstihbarat Teşkilatı Shin-Bet (Şabak) Başkanı Ronen Bar’ın cumartesi katıldığı güvenlik değerlendirme toplantısında operasyonun sonlandırılmasını tavsiye ettiği belirtildi.
Bar’ın toplantıda, “İsrail’in hedeflediği kazanımları elde ettiği, olası hatalar ve çatışmanın yayılmasını önlemek için operasyonu sonlandırmanın zamanı geldiği” görüşünü paylaştığı aktarıldı.
Hamas henüz çatışmaya dahil olmadı
İsrail’in cuma Gazze saldırısını başlatmasının ardından bölgede etkin Hamas’ın nasıl bir tutum alacağı merak ediliyordu. Hamas, İsrail’e yönelik uyarı mesajları göndermesine rağmen henüz silahlı kanadıyla bir karşılık vermedi.
İsrail de benzer şekilde Gazze saldırılarını İslami Cihad hedefleriyle sınırlı tuttuğu vurgusu yaptı.
Hamas’tan bugün yapılan yazılı açıklamada, uluslararası topluma, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarının durdurulması için acilen harekete geçmesi çağrısı yapıldı.
Hamas Sözcüsü Fevzi Berhum yayımladığı yazılı açıklamada, “Siyonist düşmanın saldırılarını durdurması, Filistin halkına ve kutsal değerlerine yönelik tüm ihlallerine son vermesi için uluslararası toplumu acilen harekete geçmeye çağırıyoruz.” denildi.
Ateşkes çabaları devam ediyor
Gazze’deki çatışma üçüncü gününe girerken ateşkes çabaları da hız kazandı.
Haaretz’e konuşan İsrailli üst düzey bir diplomat, Mısır aracılığıyla Gazze’de bir ateşkes için görüşmelerin devam ettiğini belirtti. Mısırlı bir diplomatın, “zamanın daraldığı, süre uzadıkça, Gazze’deki insani koşulların kötüleştiği ve bu nedenle Hamas’ın çatışmaya dahil olabileceği” uyarısı yaptığı aktarıldı. Ateşkes sağlanmazsa Hamas’ın “48 saat içinde çatışmaya dahil olabileceğinin” değerlendirildiği paylaşıldı.
İslami Cihad’ın bir yetkilisi de Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletlerin girişimindeki ateşkes çabalarının “henüz olgunlaşmadığını” söyledi.
Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye de yaptığı açıklamada “Gazze’deki halkımıza yönelik saldırıların durdurulması için farklı tarafların yoğun ateşkes çabalarını yakından izliyoruz.” ifadelerini kullandı.
İsrail basınında, Mısır ve BM’nin Gazze’ye yakıt ve diğer insani malzeme girişi için birkaç saatlik bir ateşkes üzerinde çalıştığı yönünde haberler yer aldı.
Ateşkes girişimlerine ilişkin haberlere rağmen İsrail’in Gazze Şeridi’nde İslami Cihad’a ait olduğu gerekçesiyle bazı noktalara saldırıları devam etti. Gazze Şeridi’nden de Aşkelon yönünde roketlerle karşılık verildi.
Dünyanın nüfus yoğunluğu en yüksek bölgelerinden Gazze
İsrail’in 15 yıldır, havadan, karadan ve denizden abluka altındaki Gazze Şeridi’nde 365 kilometrekare alanda 2 milyondan fazla insan yaşıyor. Gazze Şeridi, dünyanın nüfus yoğunluğu en yüksek bölgeleri arasında gösteriliyor. Birleşmiş Milletler ve uluslararası hak örgütleri bölgedeki ağır insani koşullara ilişkin sürekli uyarı yapıyor.
İsrail, Gazze’yi abluka altında tuttuğu 15 yıl içinde ordusuyla 10’a yakın kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail’in saldırılarında aralarında yüzlerce kadın ve çocuğun da yer aldığı binlerce Filistinli hayatını kaybetti.