İsteği dışında işsiz kalan sigortalıların uğradıkları gelir kaybını telafi etmeleri için 1999 yılında kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, ilk işsizlik sigortası ödemesinin yapıldığı Mart 2002’den itibaren işsizlerin güvencesi olmaya devam ediyor.
Geçen yılı 196 milyar 950 milyon 756 bin lirayla kapatan fon, sigortalının prime esas aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanan yüzde 2 işveren, yüzde 1 sigortalı kesintileri ve yüzde 1 devlet payı geliriyle büyümesini sürdürüyor.
İşsizlik Sigortası Fonu, 2024’ün ilk üç aylık döneminde yaklaşık 21,3 milyar lira büyüyerek, mart sonu itibarıyla 218 milyar 266 milyon liralık varlığa ulaştı.
10 milyon 618 bin kişi ödeneğe hak kazandı
Mart 2002’den 31 Mart 2024’e kadar işsizlik ödeneğine 19 milyon 496 bin 914 kişi başvururken, 10 milyon 618 bin 255 kişi ödenek almaya hak kazandı.
Ödeneği hak edenlere toplam 76 milyar 727 milyon 576 bin lira ödeme yapıldı.
Bu yılın mart ayında, önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 397 bin 801 kişiye toplam 2 milyar 475 milyon 388 bin lira ödeme yapıldı.
Son 4 aylık prime esas kazanç önemli
İşsizlik ödeneği hesaplamasında sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınıyor.
Ödenek miktarı işten ayrılmadan önceki son 4 aylık kazancın yüzde 40’ı olarak hesaplanıyor ancak hesaplanan tutar asgari ücretin yüzde 80’ini aşamıyor. Bu rakamdan, binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılıyor.
Buna göre, 2024 yılında 4 ay çalışıp işsiz kalan bir kişi için işsizlik ödeneği en düşük 7 bin 940 lira, en yüksek 15 bin 880 lira olarak uygulanıyor.
Sigortalık süresine göre ödeme yapılıyor
İşsiz kalanların, işsizlik ödeneğinden yararlanabilmesi için belirli şartları sağlaması gerekiyor.
Kişi, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurması halinde bu ödenekten yararlanabiliyor.
Hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yılda 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı çalışıp bu primi ödemiş sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı çalışıp prim ödemiş sigortalı işsizlere 300 gün işsizlik ödeneği veriliyor.