Roma ve Tiran yönetimlerinin 2023 yılında imzaladığı anlaşma çerçevesinde İtalya’nın Arnavutluk’ta kurduğu ve Ekim 2024’te faaliyete geçirdiği tartışmalı iki göçmen merkezi, yeni bir göçmen grubunun sevkiyatıyla gündeme geldi.
İtalya İçişleri Bakanlığı’nın basınla paylaştığı bilgiye göre, İtalyan donanmasının Akdeniz’de Lampedusa Adası’nın açıklarındaki uluslararası sularda kurtardığı göçmenlerden 49’u, donanmaya ait “Cassiopea” karakol gemisiyle Arnavutluk’un kuzeyindeki Şingin (Shengjin) Limanı’na doğru yola çıkarıldı.
Bakanlık ayrıca 49 kişi dışında, 53 göçmenin daha Arnavutluk’a gidecek gemiye bindirilmek üzereyken bu transferden kaçınmak için pasaportlarını ibraz ettiklerini dolayısıyla bu kişilerin mevzuat gereği iltica statüsünün belirlenme işleminin İtalya’da yapılacağını belirtti.
“Cassiopea” gemisinin Arnavutluk’a götüreceği 49 kişilik düzensiz göçmen grubu, İtalya’nın Arnavutluk’ta Ekim 2024’te faaliyete aldığı merkezlere taşıyacağı üçüncü göçmen grubu olma özelliği taşıyor.
La Repubblica gazetesinin haberine göre 49 kişi, arasında Mısır, Bangladeş, Gambiya ve Fildişi Sahili’nden göçmenler bulunuyor.
Arnavutluk’a taşınan ilk iki göçmen grubu daha sonra İtalya’ya geri getirilmişti
Ekim ve Kasım 2024’te iki göçmen grubunu Arnavutluk’taki merkezlere taşıyan İtalyan makamları, Roma Mahkemesi’nin aksi yöndeki farklı gerekçeli kararları nedeniyle bu göçmenleri İtalya’ya geri getirmek zorunda kalmıştı.
Roma Mahkemesi, Ekim 2024’te ilk göçmen grubunun Arnavutluk’taki merkezlerde tutulamayacağına karar verirken, Mısır ve Bangladeşli olan bu göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menşe ülkelerinin, Avrupa Adalet Divanı’nın 4 Ekim tarihli “Mısır ve Bangladeş’in tamamen güvenli kabul edilemeyeceği yönündeki” kararını gerekçe göstermişti.
Roma Mahkemesi, Kasım 2024’te Arnavutluk’taki merkezlere taşınan ikinci göçmen grubunun da İtalya’ya geri taşınması ve bu konuya da doğrudan Avrupa Adalet Divanı’nın bakması kararı almıştı.
Avrupa Adalet Divanı’nın gelecek haftalarda İtalya’nın bu planını değerlendirmesi ve AB yasalarına uygun olup olmadığını açıklığa kavuşturması bekleniyor.
Roma Mahkemesi’nin önceki iki sevkiyata ilişkin kararlarına karşın, İçişleri Bakanlığının bugün üçüncü sevkiyatı açıklaması, Başbakan Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümetinin, düzensiz göçü sınırlandırma amacıyla kurduğu Arnavutluk’taki merkezleri işletme eğiliminde olduğunu gösteriyor.
İtalya’nın Arnavutluk’taki tartışmalı göçmen merkezleri
İtalya Başbakanı Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın 6 Kasım 2023’te Roma’da imzaladıkları anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz’de kurtarılan düzensiz göçmenlerden; reşit ve sağlıklı erkek göçmenlerin, Arnavutluk’a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleneceği süre boyunca burada kalmalarını öngörüyor.
Söz konusu anlaşma, bir Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan başka bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma özelliğini taşıyor.
Anlaşma çerçevesinde İtalya tarafından Arnavutluk’un kuzeybatısındaki Şingin Limanı’nda ilk kabul merkezi ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi kurulmuştu.
Yılda 36 bin kadar düzensiz göçmenin nakledilmesinin öngörüldüğü Arnavutluk’taki bu merkezler Ekim 2024’te faaliyete alınmıştı.
Arnavutluk’taki bu merkezlere 16 Ekim 2024’te ve son olarak 8 Kasım 2024’te iki farklı göçmen grubu taşınmış ancak her iki gruptaki göçmenler, Roma Mahkemesinin farklı gerekçeli kararları sebebiyle İtalya’ya geri götürülmüşlerdi.
Giorgia Meloni hükümetinin, düzensiz göçe karşı “caydırıcı unsur” olarak sunduğu Arnavutluk’taki göçmen merkezleri, muhalefet ve sivil toplum kuruluşları tarafından “İtalya’nın parasının sokağa atıldığı” gerekçesiyle sert şekilde eleştiriliyor.