Kahvenin ana vatanı Yemen’de iç savaş nedeniyle kahve üretimi azalıyor

Dünyaca ünlü Yemen kahvesi, yüzlerce yıldır ülkenin yüksek dağlarında ya da yaylalarında yetişen ağaçlardan elde ediliyor.

Kahvenin dünya genelinde en çok tüketilen ikinci içecek olduğu düşünüldüğünde, lezzeti ve kalitesiyle öne çıkan Yemen kahvesi dünya piyasasında kendine önemli bir yer edinebilir.

Ancak son yıllarda savaşın da etkisiyle Yemen’de kahve üretiminde ciddi anlamada gerileme görülüyor. Bu da ülkedeki kahve stoklarının azalmasına neden oluyor.

Kahve üretiminde maliyetlerin artmasından şikayet ediliyor

Yemenli çiftçiler, kahve üretiminde maliyetlerin giderek arttığını belirterek, üretimin eski seviyelere dönmesinin zor olduğunu ifade ediyor.

Ülkede 2015’ten bu yana devam eden çatışmaların; bal ve kahve gibi Yemen’in “doğal madenleri” olarak anılan ürünlerin ihracatını zorlaştırdığı ve buna bağlı olarak üretimlerinin de ciddi oranda azaldığı belirtiliyor.

Bunun yanı sıra hava şartlarının değişmesi, üretimde kullanılan maddelerin kısıtlı olması ve ihracatçı firmaların çiftçilere verdiği fiyatın düşük kalması gibi nedenlerin de kahve üretimine ilginin azalmasında etkili olduğu ifade ediliyor.

Toptancıların verdiği fiyat, üreticileri zorluyor

Başkent Sana’nın Manaha ilçesine bağlı El-Hicra köyünde kahve çiftliği bulunan Hüseyin el-Harazi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, toptancıların verdiği fiyatın üreticileri zorladığını söyledi.

Çiftçilerin, üretime devam edebilmek için hak ettikleri fiyatı alabileceği ve gelirini biraz da olsun arttırabilecekleri çözüm arayışına girdiğini anlatan Harazi, “Daha önce kilosunu 2 bin Yemen riyaline satabildiğim kahve çekirdeğinin fiyatı son zamanlarda 1500 riyale kadar geriledi. Bu fiyat, ekim ve çiftlikten pazara nakliye masraflarını bile karşılamıyor.” dedi.

Çiftçiler kahve yerine “gat” yetiştiriciliğine yöneldi

Yemenli çiftçi Ahmed en-Nahimi ise kahve ihracatının azalmasının ardından çiftçilerin önemli bir kısmının artık “gat” bitkisi yetiştiriciliğine yöneldiğini aktardı.

Kahve üretiminin özen istediğini ve maliyetinin yüksek olduğunu ancak buna karşın verilen fiyatın düşük kaldığını dile getiren Nahimi, üretim maliyeti ve gelir dengesi açısından “gat” üretiminden elde edilen gelirin kahveye oranla çok daha yüksek olduğunu söyledi.

Kahve ekili alanlar 33 bin hektardan 27 bin hektara geriledi

Yemen’deki çiftçiler, coğrafi ve hava koşullarına kısıtlı imkanların da eklenmesiyle kahve üretiminde pek çok sorunla karşı karşıya kalıyor. Yağmur suyunu muhafaza etmek ve kurak dönemlerde kullanmak için bariyer ya da barajın olmaması, kahve üretiminin senelik veriminde düşüşe neden oluyor.

Tarım ve Sulama Bakanlığı ile Yemen Kahve Derneğinin verilerine göre, ülkede 2009 yılından bu yana kahve üretimi 17 bin 300 tondan 15 bin 200 tona, kahve ekili alan ise 33 bin 500 hektardan, 27 bin hektara geriledi.

Yemen kahvesinin kalitesi doğasından geliyor

Kendine özgü aroması ve yüzlerce yıldır değişmeyen üretim şekli Yemen kahvesinin fiyatını yükseltiyor. Yemen’de elle özenle toplanan kahvelerin üretiminde kimyasallardan kaçınılması da kalitesine etki ediyor.

Kahve çekirdeklerinin meyvesinin içinden kurumadan çıkarılmaması ve havanın temiz olduğu yüksek bölgelerde özel dönemlerde kurumaya bırakılması da Yemen kahvesini öne çıkaran özelliklerden biri.

Yemen’in yaylaları, yüksek ve engebeli doğası dahil olmak üzere topografyası, en lezzetli tatlara sahip kaliteli kahve çekirdeklerinin elde edilmesinde ana faktör.

Kahve yetiştiriciliğinde en iyi sonuçları elde etmek için deniz seviyesinden 2 bin 400 metre yükseklikte olunması gerekiyor. Yemen’in kuzeyinde en büyük kahve üretim bölgeleri olan El-Mehvit, Sana, Hacce, Sada başta olmak üzere ekim yapılan birçok alan bu özelliklere sahip.

Yemen, kahvenin ana vatanı

Yemenlilerin bu bitkiyi yetiştirmek için kullandıkları araç ve sistemlerin ilkel olmasına rağmen, diğer ülkelerde üretilenlere göre Yemen kahvesi özel bir tada ve aromaya sahip.

Araştırmalar, kahveyi ilk eken ve içecek olarak kullananların Yemenliler olması nedeniyle, kahvenin ana vatanının Yemen olduğunu gösteriyor.

Kahve ilk olarak Yemen’in batısındaki El-Muha Limanı üzerinden dünyaya ihraç ediliyor ve bu liman “Mocha” olarak adlandırılan uluslararası kahve türlerinden birine adını veriyor. Yemen’de her yıl 3 Mart’ta kahve yetiştiriciliğini teşvi için “Mocha Festivali” düzenleniyor.

Yemen kahvesinin, El-Fadli, El-Buri, El-Yafi, El-Rimi, El-Matari, El-Havlaniye, El-Ansi, El-İsmaili, El-Harazi gibi birçok çeşidi bulunuyor.