Saskatchewan eyaletindeki First Nation Yerli Topluluğunu temsil eden Egemen Yerli Milletler Federasyonu Başkanı Bobby Cameron, Katolik Kilisesi’ndeki şeffaflık eksikliğinin mahkemelere de yansıdığını ve bunun yanlış olduğunu söyledi.
Cameron, “Bu bilgi ve belge, yatılı kilise okullarından kurtulanların ve onların soyundan gelenlerin malıdır. Mahkemenin bunu yayınlamamasının nedenini anlayamıyorum. Ne saklıyorlar? Bu kedi-fare oyunundan artık bıktık.” dedi.
25 milyon dolarlık ayni hizmetler ödemesi
CBC’de yer alan habere göre Saskatchewan Mahkemesi Baş Yargıcı Martel Popescul’un erişim engeli koyduğu 25 milyon dolarlık ‘ayni hizmetler’ ödemesine dair belge, Katolik Kilisesi’nin 2005 yılındaki Yatılı Kilise Okulları Uzlaşma Anlaşması ile hayatta kalanlara verdiği toplam 79 milyon dolar tutarındaki üç maddelik anlaşmaya dayanıyor.
Buna göre ilk maddede 29 milyon dolarlık nakit ödemeyi kabul eden kilise, bu rakamın 27.8 milyon dolarlık kısmını 2015 yılına kadar ödedi.
Anlaşmanın ikinci maddesi olarak kilise, yatılı kilise okullarından sağ kurtulanlarla yakınlarına verilmek üzere 25 milyon dolar bağış toplanması için “en iyi çabayı” göstermeyi kabul etti.
Bunun yaklaşık 4 milyon dolarlık kısmını topladığı bağışlarla ödeyen Katolik Kilisesi, 2015 yılında mahkemeye giderek, ”bu konuda en iyi çabayı göstererek taahhüdünü yerine getirdiğini” beyanla, geri kalan 21 milyon doların ödenmesine gerek olmadığına dair karar çıkardı.
Son aylarda ortaya çıkan kayıt dışı isimsiz çocuk mezarlarının, sorunu ülkenin en önemli gündemi haline getirmesi üzerine Katolik Kilisesi, kalan 21 milyon doları toplamak üzere yeniden yardım toplama kampanyası başlattı.
Bugüne kadar hiçbir yerliye ‘ayni hizmet ödemesi’ yapılmadı
Katolik Kilisesi anlaşmada, üçüncü olarak da 25 milyon dolarlık “ayni hizmetler” ödeyeceği sözünü verdi. Anlaşmanın tarafı olan yerlilere bu konuda bugüne kadar hiçbir ödeme yapılmazken, ”ayni hizmetler ödemesi” hükmünün neleri içerdiğine dair de bilgi verilmedi.
Yatılı kilise okullarından sağ kurtulan binlerce kişiyi temsil eden avukat Thunderchild First Nation üyesi Eleanore Sunchild, CBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu listede ne olduğunu görmek faydalı olacaktır. Hiçbir müvekkilimin bu hizmetlerden herhangi birini aldığını duymadım.” dedi.
Habere göre üçüncü maddenin detaylarının bulunduğu resmi belge Saskatchewan Mahkemesi Baş Yargıcı Martel Popescul’un kontrolü altında bulunuyor.
Belgeyi kamuya açmayan Yargıç Popescul, CBC’ye gönderdiği mektupta, mahkemenin “mahkeme kayıtları üzerinde denetleyici bir rolü olduğunu” belirterek, “Mahkeme prosedürlerini değiştirmeyecek, işlemlerini aceleye getirmeyecek ya da temel sorumlulukları göz ardı etmeyecektir.” ifadelerini kullandı.
Toronto Üniversitesi Hukuk Fakültesi eski dekanı ve 2005 yılındaki Yatılı Kilise Okulları Uzlaşma Anlaşmasının bağımsız tazminat komitesi başkanı olan Mayo Moran, CBC’ye yaptığı değerlendirmede, “Hayatta kalanlara hak ettikleri bilgiyi vermek için mümkün olan her şeyi yapmalıyız. Bunu hemen ve çabukça yapmalıyız. Zaten çok acı çekmiş bireyler için, durumu daha acı verici hale getirmeyin.” çağrısında bulundu.