Karadağ’ın Ankara Büyükelçisi Perisa Kastratovic, Türkiye-Karadağ ilişkilerini ve iki ülke arasındaki iş birliği alanlarını AA muhabirine değerlendirdi.
Karadağ’ı diplomat olarak temsil etmekten duyduğu onurun altını çizen Kastratovic, Ekim 2019’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a güven mektubunu sunmasıyla Ankara’da başladığı görevine ilişkin “Ülkemi, Türkiye gibi ortak olduğumuz bir ülkede temsil etmek de büyük bir onur ve ayrıcalık.” ifadesini kullandı.
Türkiye’ye ilişkin olumlu izlenimlerini dile getiren Kastratovic, “Buraya geldiğimden beri gördüğüm her şeyden; öncelikli olarak da insanlardan ve misafirperverliklerinden çok etkilendim.” dedi. İki ülkenin büyüklüğü ve nüfusu arasında fark olsa da aynı zihniyeti paylaştığını söyleyen Kastratovic, “Buraya geldiğim andan itibaren hiç bir zaman kendimi yabancı bir ülkede hissetmedim. Bunun çok önemli olduğunu düşünüyorum. Türk halkı da Karadağ’a geldiğinde aynı durumla karşılaşacak. Vizeye ihtiyaç duyulmadığını hatırlatarak, herkesi Karadağ’ı ziyaret etmeye ve ülkemin güzelliklerinden keyif almaya davet ediyorum.” diye konuştu.
“Türk diplomasisinin insani yanından çok etkilendim”
Kastratovic, Türkiye ve Karadağ’ın “mükemmel ilişkilere” sahip olduğunu belirterek “Siyasi düzeyde diyaloğumuz en üst seviyede devam ediyor. Görev süremin en önemli gelişmesi, Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 2021’in Ağustos ayında Karadağ’a yaptığı ziyaret oldu. Sayın Erdoğan başbakanlığı ve cumhurbaşkanlığı döneminde daha önce Karadağ’a gelmemişti. O nedenle bu, tarihi bir ziyaret oldu. Onur duyduk.” değerlendirmesinde bulundu.
Büyükelçi olarak göreve başladığı dönemin Kovid-19’un ilk zamanlarına denk geldiğini hatırlatan Kastratovic, şöyle devam etti:
“Türk diplomasisinin insani yanından çok etkilendim. Türkiye’nin, salgının başlarında yardım ettiği ilk ülkelerden biriydik. O dönem salgın hakkında çok az şey biliniyordu ve ülkeler zor dönemlerden geçiyordu. Bundan çok etkilenmiştim.”
Djukanovic’in yıl sonunda Ankara’yı ziyaret etmesi öngörülüyor
Karadağ Cumhurbaşkanı Milo Djukanovic’in geçen ay İstanbul’a yaptığı çalışma ziyaretini de değerlendiren Kastratovic, Djukanovic’in 25. Avrasya Ekonomik Zirvesi’nde açılış konuşması yaptığını, Türkiye’de yaşayan Karadağlılarla ve öğrenci temsilcileriyle bir araya geldiğini, Fener Rum Patrikhanesi’ni ziyaret ettiğini anlattı.
Djukanovic’in, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK) düzenlediği öğle yemeğinde Türk iş insanlarıyla da bir araya geldiğini hatırlatan Kastratovic, “Bu vesileyle DEİK’e övgülerimi sunmak istiyorum. Çünkü ne zaman Karadağ’a yatırım olasılıklarından bahsedilse her zaman çok dikkatliler ve gerçekten ülkemizi tanıtmak için ellerinden gelenin en iyisini yapıyorlar.” dedi.
Kastratovic, iki ülke liderinin yakın temasta olduğunu ve Karadağ Cumhurbaşkanı Djukanovic’in bu yılın sonunda Ankara’ya resmi ziyarette bulunmasının planlandığını belirterek “Bu ziyaretin iki ülke ilişkilerinde yeni ufuklar açacağını düşünüyorum.” diye konuştu.
Ticaret ve iş birliği alanları
Türkiye ve Karadağ’ın 250 milyon dolarlık ticaret hacmine ulaşmak yönündeki ortak hedefine dikkati çeken Kastratovic, salgından önce iki ülkenin bu hedefe doğru ilerlediğini ancak salgın döneminin bu konuya olumsuz yansımaları olduğunu anlattı.
Kastratovic, şöyle devam etti:
“Sahip olduğumuz mükemmel siyasi ilişkilerimizi her alanda, özellikle ekonomi alanında iş birliğini daha çok geliştirmek için kullanmalıyız. Ülkemizin güzelliklerini ve taşıdığı potansiyeli daha iyi sunmak için daha çok çalışmalıyız. Özellikle ekonomimizin de ana sektörleri olan turizm, enerji ve tarım alanlarında Türkiye’den çok şey öğrenebiliriz. İki ülke arasında gerekli yasal altyapının oluşturulduğunu, gerekli tüm anlaşmaların imzalandığını da belirtmeliyim. Dolayısıyla bu fırsatı ticaretimizi ve her alanda iş birliğini daha da geliştirmek için kullanmalıyız.”
“(Türkiye mezunları) İlişkilerimizin gelecekteki gelişimi için çok önemli”
İki ülkenin eğitim ve kültür alanındaki iş birliğini de değerlendiren Kastratovic, 400’ü aşkın Karadağlı öğrencinin Türkiye’deki üniversitelerden mezun olduğunu kaydetti.
Kastratovic, Karadağlı öğrencilerin Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının (YTB) sağladığı burs imkanından çok memnun olduğunu ve bazı öğrencilerin de kendi imkanlarıyla Türkiye’de öğrenim gördüğünü belirtti.
Kastratovic, şöyle devam etti:
“Her yabancı öğrencinin hayatının en önemli yılları diyebileceğimiz gelişim döneminde güzel vakit geçirdiği ülkeyi kendi ülkesine dönerken kalbinde taşıdığını göz önünde bulundurursak bu (eğitim), geleceğe yatırım yapmaktır. Çok akıcı Türkçe konuşan 400’ü aşkın Karadağlı mezun olması ilişkilerimizin gelecekteki gelişimi için çok önemli.”
Kastratovic, iki ülke arasında eğitim ve kültür alanında imzalanan anlaşmalara dikkati çekerek kültürel iş birliğine daha fazla ağırlık verilmesi gerektiğini de belirtti. Türk dizilerinin Balkanlar’da ve Karadağ’da çok sevildiğini anlatan Kastratovic, “İmzalanan anlaşmalardan biri de film yapımı ve bu sektörde iş birliğini içeriyor. Dolayısıyla iki ülke bu alanda kesinlikle bir potansiyele sahip ve daha fazla iş birliği yapması gerektiğini düşünüyorum.” değerlendirmesini yaptı.
“İki NATO ülkesi olarak iş birliğini artırmayı sürdürmeliyiz”
Türkiye ve Karadağ’ın en büyük bölgesel organizasyonlardan Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci’ne dahil olduğunu belirten Kastratovic, bu yıl başkanlığı Yunanistan’dan devralacak Karadağ’ın, bir önceki başkan Türkiye’nin deneyimlerinden de yararlanacağını söyledi.
Kastratovic, iki ülkenin uluslararası kuruluşlarda birbirinin adaylığını destekleme konusunda çok iyi bir geçmişe sahip olduğunu ve bu yönde devam etmesi gerektiğini kaydederek “İki NATO ülkesi olarak iş birliğini artırmayı sürdürmeliyiz. İttifaka üyeliğimiz sürecinde Türkiye’nin desteği bizim için çok önemliydi.” ifadesini kullandı.
Rusya-Ukrayna Savaşı
Rusya- Ukrayna Savaşı’na ilişkin güncel durumu değerlendiren Kastratovic, ülkesinin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını savunan Ukraynalılara kalpten destek verdiklerini ve Ukrayna’ya yönelik saldırıları başından beri kınadıklarını belirtti.
Kastratovic, Karadağ’ın Avrupa Birliği’ne (AB) katılacak sıradaki ülke olduğunu belirterek sürece 10 yıl önce başladıklarını ve AB Komisyonu tarafından kabul edilen tüm tedbirlerin Karadağ tarafından desteklendiğini dile getirdi.
Ülkesinin 2006’da bağımsızlığını ilan ettiğini hatırlatan Kastratovic, “Karadağ halkı kendi kaderini kendisi belirlemek istedi. Bu nedenle, 2006’da Karadağ’ın bağımsızlığı için oy verdik ve artık bu hakkın başta Ukrayna olmak üzere dünyadaki tüm ülkeler için korunabilmesini istiyoruz.” diye konuştu.
Kastratovic, 2017’de katıldıkları NATO’ya üyeliğin ülkesi için çok önemli olduğunu ifade ederek “Çalkantılı bir bölgede ve zamanda yaşıyoruz. Medeni dünyanın el üstünde tuttuğu değerleri benimsediğimizi göstermek istedik. Üyeliği bir kazanç olarak görmenin yanı sıra bölgemizde istikrar unsuru olmaya ve Avrupa’nın istikrarına katkı sunmaya çabalıyoruz. Bu zor zamanlar, bunun doğru karar olduğunu gösteriyor.” dedi.
Rusya-Ukrayna Savaşının gıda ve enerji açısından zor bir durum ortaya çıkardığına dikkati çeken Kastratovic, “Daha fazla iş birliğine ihtiyacımız var. Ancak gıda ve enerji kaynaklarının kıtlığı en önemli değerleri korumamak için mazeret olmamalı. Bu değerlerin başında da özgürlük geliyor.” ifadelerini kullandı.