Körfez ülkeleri ile Katar arasında 2017’de patlak veren kriz, 5 Ocak’ta Suudi Arabistan’ın El-Ula kentinde düzenlenen 41. Körfez İşbirliği Konseyi Zirvesi’yle (KİK) son buldu. Ardından Katar ile Körfez ülkeleri arasında gerçekleştirilen peş peşe resmi ziyaretlerle ilişkiler normalleştirildi.
Katar’ın ev sahipliğindeki Afganistan müzakereleri de 2021’de ülkedeki diplomasi trafiğini artırdı. Başkent Doha yıl içinde Afganistan, ABD ve Batılı ülke yetkililerinin uğrak yeri haline geldi.
Katar’da düzenlenen 22 Arap ülkesinin katıldığı “2021 FIFA Arap Kupası” da Arap dünyasında ilgiyle takip edildi.
Uzmanlar, Katar’da 2021’de yaşanan yoğun diplomasi trafiğini AA muhabirine değerlendirdi.
Afganistan müzakereleri
Katarlı siyasi analist Ali el-Heyl, 2013’ten bu yana Doha’nın himayesinde Afganistan hükümeti, Taliban ve ABD, Fransa, İngiltere, Almanya gibi bir dizi NATO ülkesiyle koordineli olarak görüşmeler yürütüldüğünü ve Afganistan dosyasının Katar’ın en önemli siyasi başarılarından biri olduğunu söyledi.
Katar’da Taliban’ın ofisinin bulunmasının Afganistan müzakereleri açısından önemine değinen Heyl, “Taliban’ın Katar’da ofisinin bulunması ABD ve Afganistan hükümetlerine kolaylık sağladı. Taliban’ın Afganistan’a hakim olmasının ardından ise Doha’nın Afganistan dosyasındaki rolü daha seçkin bir hale geldi.” dedi.
Afganistan müzakereleri ile Katar’ın uluslararası çabaların yürütüldüğü bir mıknatısa dönüştüğünü söyleyen Heyl, “Afganistan müzakereleriyle Doha; ABD’li, İngiliz, Alman ve Fransız yetkililerin uğrak yeri haline geldi.” ifadelerini kullandı.
Katar’ın Amerikan, Fransız, İngiliz ve Alman vatandaşlarının Afganistan’dan tahliyesi sürecindeki rolüne de dikkati çeken Heyl, söz konusu ülkelerin Katar’ın çabalarından övgüyle söz ettiğini aktardı.
Heyl, Kabil Havalimanının Katar ve Türkiye ortaklığında işletilmesi konusuna işaret ederek Doha’nın halen Afganistan dosyasını dolaylı olarak himaye ettiğini belirtti.
Türkiye ile benzersiz ilişkiler
Katar ile Türkiye arasında imzalanan anlaşmaların önemine vurgu yapan Heyl, son 6 yılda iki ülke arasında çeşitli alanlarda 64 anlaşma imzalandığını ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son Doha ziyaretinde bunlara 15 yeni anlaşmanın daha eklendiğini dile getirdi.
Heyl, Katar-Türkiye zirvelerine ilişkin ise şunları kaydetti:
“Doha’da 7 Aralık’ta gerçekleştirilen zirve, son 70 ayda Katar ile Türkiye arasında gerçekleştirilen 30. zirveydi. Bu, uluslararası ilişkiler tarihinde dikkate değer ve benzersiz bir olgudur.”
Bölgesel ve uluslararası başarılar
Mısırlı siyasi analist İzzet en-Nemr, Katar diplomasisinin son 10 yılda çatışmaların iç içe geçtiği dünyanın çeşitli bölgelerinde nitelikli ve büyük başarılar elde ettiğini söyledi.
Katar’ın kendini etkili bir bölgesel ve uluslararası oyuncu olarak kabul ettirdiği görüşünü paylaşan Nemr, “Katar’ın en başarılı modeli Washington ile Taliban arasındaki ara buluculuk çabaları ve Afganistan barış müzakereleridir. Afganistan’da 20 yıldır süren çatışma sonlandı ve barış sağlandı.” dedi.
Nemr, Katar’ın Afganistan dosyasındaki çabalarının eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde başladığını, zorlu müzakereler gerçekleştiğini ve ABD ile Taliban arasında tarihi bir anlaşmaya varıldığını dile getirdi.
ABD’nin övgüsü
ABD’nin Katar’ın çabalarından övgüyle söz ettiğini kaydeden Nemr, eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun “Katar’ın ara buluculuğu olmasaydı tarihe ışıldayan harflerle yazılacak bu tarihi anlaşmaya varamazdık.” ifadelerini hatırlattı.
Nemr, Afganistan müzakereleri sonunda varılan anlaşmanın Katar için önemli bir diplomatik başarı olduğunu, uluslararası barış ve güvenliğin temini için Doha’nın dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan başka krizlerin çözümü için de çaba sarf ettiğini söyledi.
İnsani diplomasi
Birleşmiş Milletlerin (BM) faaliyetlerinin çoğunda Doha’nın güçlü bir varlık gösterdiğini kaydeden Nemr, Katar’ın son yıllarda uluslararası ilişkilere önemli katkı sağlayan bir devlet olarak öne çıktığını ifade etti.
Nemr, Katar’ın ayrıca doğal afetler ve siyasi krizlerle mücadele eden 88 devlete de destek sağladığını aktardı.
Zorlukların aşılması
Körfez ülkeleriyle 5 yıl devam eden krizin son bulmasının Katar açısından önemli bir diplomatik başarı olduğunu vurgulayan Nemr, “Katar diplomasisi kendini aşmayı, zorlukların üstesinden gelmeyi ve koşulları alt etmeyi başardı.” ifadelerini kullandı.
Katar’ın ev sahipliğini yaptığı 2021 FIFA Arap Kupası’nın Arapları bir araya getirdiğine işaret eden Nemr, spor alanında en önemli uluslararası etkinliklerden biri olan FIFA Dünya Kupası’nın da 2022’de Katar’da düzenlenecek olmasının bu ülke için bir övünç kaynağı olduğunu söyledi.