UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ndeki Koramaz Vadisi’ndeki binlerce yıllık tarihi geçmişe sahip yerleşim yerlerinde bağ bozumu yapılıyor.
Tarihi Büyük Bürüngüz, Subaşı, Küçük Bürüngüz, Ağırnas, Turan, Vekse ve Bağpınar mahallelerinin yer aldığı vadide, hemen her ailenin üzüm bağı bulunuyor.
Geçmişte ailelerin geçimlerini sağlamada önemli rol oynayan bağlardan elde edilen üzüm, bugün ise genellikle evlerde kışın tüketilmek üzere saklanıyor ya da pekmez yapılarak değerlendiriliyor.
Vadideki Turan Mahallesi’nde yaşayan Ali Nehir, AA muhabirine, eskiden 6 dönüm üzüm bağları olduğunu, bakımsızlıktan şu an 3 bin dönümünden ürün aldıklarını söyledi.
Bu yıl kuraklığa rağmen üzümün bol olduğunu ifade eden Nehir, “Üzümü kestikten sonra pekmez yapmak için birazını seçeriz, iyi durumda olanları da kışın yemek için asarız. İhtiyacımız olanı evde tüketiriz, komşulara dağıtırız, geri kalanını satarız. Bu yıl pekmezin kilosunu 35 liradan satmayı düşünüyoruz. Üzüm çeşidi çok olduğu için pekmezimiz de lezzetli olur. Dirmit, çavuş üzümü var, hevek üzümü, gül üzümü var. Çok olunca verimi de lezzeti de güzel oluyor çünkü her üzümün tadı başka.” diye konuştu.
Nehir, çocukluğundan bu yana vadideki köylerde bağcılık yapıldığını, yeni nesil ilgilenmediği için zamanla bağların bakımsız kaldığını belirtti.
Eskiden bağlarda yatılı kalındığını anlatan Nehir, “Dedelerimiz geçimini buradan sağlarmış. Buradaki üzümü başka köylere götürür, kendilerinde olmayan ürünlerle takas ederlermiş. Daha önce buraya ulaşım kısıtlı olduğu için bağlara hayvan gücüyle gelinirdi. Ulaşım zor olduğu için ‘elençi’ dediğimiz odalarda günlerce kalınırdı. Bağın gözünü açmaya, budamaya, toprağını sürmeye geldiklerinde burada yatılı kalırlardı. Şimdi bağımızı bir gün de bozuyoruz.” ifadesini kullandı.
“Bağ bozumunu neşe içinde keyifle yaparız”
Solmaz Sıvar (60) da eskiden zorluklar içinde hasat yapıldığını belirterek, “Burada 20 gün yatardık. Dağlardan pekmezi kaynatacak ocağı yakmak için çalı keserdik. Şimdi uğraşmak çok güzel geliyor, üzümü yiyoruz, yemediğimizi de satıyoruz. Kız kardeşlerimle beraber ailemizin bize bıraktığı bu bağda bozum yapıyoruz.” şeklinde konuştu.
Bağ bozumu yapan öğretmen Tuğba Gökyıldırım ise çocukluğundan bu yana anneannesinin bağında bağ bozumuna katıldığını aktardı.
Gökyıldırım, “Tüm aile bağ bozumu için burada toplanırız. Bağ bozumunu neşe içinde keyifle yaparız. Sonrasında da pekmez kaynatılır, üzümler paylaşılır, fazlası satılır. Koramaz Vadisi köyümüzün tanıtımı için büyük katkı sağlıyor. Burada her hafta sonu yürüyüşler yapılıyor, köylerimiz tanıtılıyor.” dedi.