Rum Yüksek Seçim Kurulu verilerine göre, yapılacak seçimde 56 sandalye için 658 aday, bağımsız olarak veya 15 siyasi parti adına yarışacak.
Seçimde yaklaşık 558 bin seçmen oy kullanabilecek. Seçmenler oylarını partiye ve partinin adayına mavi veya siyah tükenmez kalemle, tercih yöntemiyle kullanacak.
Oy verme işlemi saat 07.00’de başlayacak, 18.00’de sona erecek. Kesin olmayan sonuçların 22.00 civarında belli olması bekleniyor.
Seçim merkezlerinde sıkı yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri uygulanacak.
KKTC’de yaşayan ve GKRY vatandaşlığı olan Rumlar ve Maronitler de oy kullanabilecek.
Anketler DİSİ’yi önde gösteriyor
Rum kesiminde seçime yönelik yapılan son anketlerde muhafazakar-merkez sağ parti konumdaki ve Temsilciler Meclisinde 18 sandalyeye sahip Demokratik Seferberlik Partisinin (DİSİ), yüzde 25 bandında oy alarak birinci parti olması bekleniyor.
Rum lider Nikos Anastasiadis’in de daha önce başkanlığını yaptığı DİSİ, Rum kesiminin, özellikle Kıbrıs konusunda, mevcut politikalarını savunuyor.
Rum meclisinde 16 milletvekili bulunan ana muhalefet Emekçi Halkın İlerici Partisi’nin (AKEL) ise yüzde 23 dolaylarında oy alarak ikinci parti olması bekleniyor.
GKRY’de sol parti olarak tanımlanan AKEL, Kıbrıs’ta federal çözümü desteklemesine rağmen 2004’teki Annan Planı referandumuna “hayır” dedi.
Rum meclisinde 9 sandalyesi bulunan Demokrat Partinin (DİKO) ise yüzde 12 dolaylarında oy alarak üçüncü parti olması bekleniyor.
DİKO, merkez sağda ve Kıbrıs Rum milliyetçisi bir parti olarak öne çıkıyor.
Öte yandan, 2016 seçimlerinde ilk kez meclise 2 vekille giren aşırı sağcı Ulusal Halk Cephesinin (ELAM) oylarını yüzde 3,71’den yüzde 6 bandına çıkararak, vekil sayısını artırması bekleniyor.
ELAM, Türkiye ve KKTC karşıtı duruş ve eylemleriyle öne çıkıyor.
Rum siyasi partiler her ne kadar farklı görüşte olsalar da özellikle Kıbrıs meselesine yönelik uzlaşmaz tutumda birleşiyor.
1968’ten bu yana müzakere edilen, çözüme en çok yaklaşıldığı 2004’teki Annan Planı ve 2017’deki Crans Montana sürecinde anlaşmaya yanaşmayan ve Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğini kabul etmeyen Rum siyasi partilerin, Kıbrıs meselesinin çözülememesinde büyük payı var.
Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon kaynaklarının paylaşılması konusunda da Rum kesiminin Ada’nın tek hakimi gibi hareket etmesi ve Kıbrıslı Türklerin hakkını görmezden gelmesi de Kıbrıs meselesindeki ihtilafı derinleştiriyor.
Son olarak 27-29 Nisan’da Cenevre’de Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde gerçekleştirilen gayriresmi Kıbrıs konferansında, Türk tarafının Kıbrıs’ta egemen eşitlik temelindeki 6 maddelik önerisine karşında Rum kesiminin yeni bir şey ortaya koyamaması Rum siyasetinde de tartışmalara yol açtı.
DİKO lideri Papadopulos, Cenevre’de gerçekleştirilen gayriresmi Kıbrıs konferansının Rum tarafı için “hezimet” olduğunu söyledi.
Son iki seçimden DİSİ birinci çıktı
GKRY’de 2006’de yapılan parlamento seçimlerinde DİSİ ve AKEL 18’er milletvekili çıkardı.
2011’deki seçimlere ana muhalefet olarak giren ve Glafkos Klerides’in onursal başkanı olduğu DİSİ oyların yüzde 34’ünü alarak 20 milletvekili çıkardı ve oylarını yüzde 4 artırarak birinci parti oldu.
AKEL ise oyların yüzde 32,6’lık bölümünü alarak 19 sandalye kazandı.
Rum kesiminde 2016’daki seçimlerde DİSİ oyların 30,69’unu alarak birinci oldu ve 18 milletvekilliği aldı.
Yeni Güçler-Sol Parti ile seçimlere giren Andros Kiprianu başkanlığındaki AKEL yüzde 25,67 oyla 16 sandalye kazandı.
Aşırı sağcı ELAM de barajı geçerek yüzde 3,7 oyla mecliste iki milletvekiliyle temsil edilme hakkına sahip oldu.
Resmi sonuçlara göre, 2016’da 8 parti barajı aşarak meclise girebildi.
GKRY’de seçime katılım oranındaki düşüş sürüyor
Kıbrıs Rum kesiminde, yapılan milletvekilliği seçimlerine katılım giderek düşmeye devam ediyor.
2006’da yapılan seçimlere halkın yüzde 89’u katılırken, 2011 seçimlerine katılım 78,6 oldu.
Son olarak 2016’da yapılan parlamento seçimine ise katılım 66,7 oldu.
Siyasi partiler, yarınki seçime Kovid-19 dolayısıyla katılımın daha az olacağından endişe ediyor.
Özellikle yaşanan ekonomik kriz ve siyasilerin karıştığı yolsuzlukların Rum halkında siyasete olan güveni azalttığı belirtiliyor.
Rumlar için en büyük sorun yolsuzluk
Rum kesiminde 2010’lu yılların ilk yarısında yaşanan büyük ekonomik ve finansal kriz, kısmen aşılsa da etkileri devam ediyor.
Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından planlanan kurtarma paketleri ile ekonominin düzeltilmesi hedeflenirken, bu husustaki politikalar devam ediyor.
Kıbrıslı Rumlar, Rum kesiminde şu anda karşı karşıya kalınan en büyük sorunun “yolsuzluk” olduğunu düşünüyor.
Avrupa İstatistik Ajansı (EUROSTAT) verilerine göre, Kıbrıs Rum halkının yüzde 88’i siyasi partilere, yüzde 69’u hükümete ve yüzde 74’ü Rum meclisine güvenmiyor.
AB üyesi GKRY’nin 2013’ten bu yana yolsuzluk, kara para aklama, kaçakçılık ve diğer suçlarla bağlantılı çok sayıda kişiye “altın pasaportlar” isimli uygulamayla vatandaşlık satması Rum kesiminde büyük tartışmalara yol açtı.
Özellikle Rum lider Anastasiadis ve diğer siyasetçilerin isimlerinin de bu gibi skandal ve yolsuzluklarla anılması, Rum halkında siyasetçiler ve siyasete güveni sarstı, son dönemde hükümet üyelerinin karıştığı yolsuzluklar protesto edildi.
Seçimler 5 yılda bir yapılıyor
Başkanlık sistemiyle yönetilen Rum kesiminde, başkan ve hükümet 5 yılda bir yapılan seçimlerle belirleniyor.
Rum kesiminde yasama organı Rum meclisi, yürütme organı ise GKRY lideri ile hükümet.
GKRY, 1960’ta ortaklık cumhuriyeti olarak kurulan ve 1963’te Kıbrıslı Türklerin silah zoruyla yönetimden uzaklaştırıldığı sözde Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamı olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
Ada’nın güneyinde yer alan Rum kesimi, Türkiye tarafından tanınmıyor. BM üyesi Rum kesimi, 2004’te Annan Planı’na “hayır” demesine rağmen AB’ye üye olarak kabul edildi.