Ülkede 21 siyasi partinin katılacağı ve 287 bağımsız adayın yarışacağı seçimlerde yurt içinde ve dışında kurulacak toplam 2 bin 494 sandıkta 3 milyon 703 bin 420 seçmen oyunu kullanabilecek.
Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un iktidarında, anayasada ve yeni seçim kanununda, Kırgızistan’ın yasama organını oluşturan Jokorku Keneş’te (Yüksek Meclis) sandalye sayısı ve milletvekili seçilme şartları yeniden düzenlendi.
Parlamentoda 120’den 90’a indirilen koltuk sayısını oluşturacak milletvekillerin 54’ünün nispi temsil (siyasi parti aday listesi), 36’sının da çoğunluk (bağımsız aday) esasına dayalı seçilmesi kararlaştırıldı.
Yeni düzenlemelere göre, siyasi partilerin parlamentoya girmesi için ülke genelinde, yüzde 7’den yüzde 5’e indirilen seçim barajını geçmesi ve ülkenin 7 bölgesi ile başkent Bişkek ile Oş büyükşehirlerinde oy kullanan seçmenlerin yüzde 0,5’lik oyunu alması gerekiyor.
Parlamentoda bağımsız adaylar için ayrılan 36 sandalye için de 287 aday yarışacak ve seçim bölgesinde en çok oyu alan, parlamentoda sandalye sahibi olacak.
Partilerin aday listeleri, gençlik, cinsiyet eşitliği, azınlıklar ve engelli kotasına riayet edilerek hazırlandı.
Seçmenler, ülkenin siyasi tarihinde ilk kez, oy pusulalarındaki siyasi partiyi, parti listesindeki milletvekili adayını ve bağımsız adayı işaretleyebilecek.
– Seçime 21 parti katılıyor
Seçimde, Bütün Kırgızistan, Ata Meken, İşenem, Intımak, Uluttar Birimdigi, Ata Jurt Kırgızistan, İman Nuru, Alyans, El Umutu, Azattık, Uluu Jurt, Mekençil El, Kırgızistan Birlik Yurtsever, Sosyal Demokrat, Aruuzat, Ordo, Bağıt, Yeşil, Legalize, Kuçtuu Region ve Jaşasın Kırgızistan adlı 21 partiden 1015 aday yarışacak.
Yurt dışında yaşayan vatandaşların da aynı gün oy kullanmaları için 29 ülkede 59 sandık kurulacak.
Konsolosluklarda kaydı olan ve biyometrik verileri alınan Kırgızistan uyruklu vatandaşlar, Türkiye’nin Ankara, İstanbul ve Antalya ilinde oyunu kullanabilecek.
Milletvekili seçimlerini, aralarında Türkiye Cumhuriyeti kurumlarının temsilcilerinin de olduğu 730 yabancı gözlemci izleyecek.
Seçim günü oy verme işlemi, yerel saatle 08.00’da (TSİ 05.00) başlayacak, 20.00’da sona erecek.
29 Ekim’de seçim propaganda çalışmalarına başlayan partilerin ve bağımsız adayların çalışmaları bu gece yarısı noktalanacak.
– Bu seçimlerin ülkenin siyasi elitini değiştirmesi bekleniyor
İktidar, seçmenlere yeni seçim yasasıyla ülkenin yeni döneminde yeni yüzler seçme fırsatı sundu.
Siyasi arenada etkili olan politikacıların birçoğu çeşitli nedenlerle bu seçim yarışına girmedi.
Ayrıca bu seçimlerde çok sayıda eski milletvekili yeni kurulan parti ittifaklarında yer aldı.
Böylelikle, pazar günü seçmeni, gelecek beş yıl boyunca görev yapacak olan yeni parlamento üyelerini belirlemek için zorlu bir tercih süreci bekliyor.
Adaylar bir ay boyunca, meydanlarda, düğün salonlarında, sokaklarda, pazarlarda yanı sıra kitle iletişim araçlarında seçmenine ulaşmak için propaganda çalışması yürüttü.
Merkez Seçim Komisyonu, bir yıl önce gerçekleşen seçim kampanya dönemine kıyasla bu sefer 3 kat daha az harcama yapıldığına dikkati çekti.
Seçim kampanyasında, adayların, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınındaki şahsi veya kurumsal sağlık yardım faaliyetleri, temiz hava, tarım ve enerji alanına yatırım çekme girişimleri ve refah vaatleri öne çıktı.
– Seçimde iki Ahıska Türkü de yarışıyor
Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği Başkanı Atamşa Dursunov, parlamentoya girebilmek için bağımsız aday olarak kaydını yaptırdı.
Dursunov, 96 bin seçmenin kayıtlı olduğu ve toplam 11 adayın yarıştığı Kırgızistan’ın kuzeyindeki Çuy Bölgesi Issık Ata ilçesinde seçim kampanyasını yürüttü.
Bu ilçede doğup büyüyen Dursunov, seçmenlerine tarım ve temiz su projelerini hayata geçirme vaatlerinde bulundu.
AA muhabirine adaylık kararını anlatan Dursunov, dili, dini ve tarihi bir olan Kırgızistan halkına hizmet etmek istediğini söyledi.
Ahıska Türkü, 34 yaşındaki Sahip Suliyev de bu seçim öncesinde kurulan ve tümü gençlerden oluşan El Umutu Parti’nin (Halkın Umudu Partisi) aday listesinde 30. sırada yer aldı.
Partinin milletvekili adaylarıyla birlikte ülke genelinde seçmene vaatlerini ulaştırmaya çalıştıklarını anlatan Suliyev, “Burası bizim vatanımız. Biz burada yaşıyoruz ve burada halka hizmet etmek istiyorum.” dedi.
– Önceki milletvekilleri seçimlerin sonucu iptal edilmişti
Kırgızistan’da 4 Ekim 2020’de yapılan parlamento seçimlerinin sonuçlarını kabul etmeyen muhalefet taraftarları meydana inmişti.
Seçim sonuçlarının iptalini talep eden muhalefet taraftarlarının düzenlediği gösterilerin, şiddet olaylarına dönüşmesi üzerine cumhurbaşkanlığı ve parlamento işgal edilmişti.
Böylece, 5-15 Ekim arasında yapılan kitlesel protestolar sonucunda, milletvekili seçim sonuçları iptal edilmiş, ülkeyi 3 yıldır yöneten Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov da istifa etmişti.
Meclisin görev süresi uzatılırken, cumhurbaşkanlığı seçimlerine ve anayasa referandumuna gidilmişti.
Kırgızistan halkı, Sadır Caparov’u cumhurbaşkanı seçmiş, anayasa referandumunda da parlamenter yönetim sisteminden vazgeçerek devlet başkanlığı sistemini tercih etmiş, kabine kurma görevi de Cumhurbaşkanına verilmişti.