Sağlık Bakanlığından edinilen bilgiye göre, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) kene tutunması veya keneyle temas sonucunda bulaşabilen bir enfeksiyon hastalığı olarak tanımlanıyor ve hayvanların ve hasta kişilerin kan ve vücut sıvılarıyla korunmasız temas sonucunda da insanlara bulaşabiliyor.
Dünyada 30’un üzerinde ülkede görülen hastalıkla Orta Doğu, Asya, Doğu Avrupa ve Afrika’daki bazı ülkelerde yaygın olarak karşılaşılıyor. Türkiye, hastalığın sık görüldüğü ülkeler arasında yer alıyor.
Diğer ülkelerde hastalığa yakalananların ortalama yüzde 20-25’i hayatını kaybediyor. Bazı ülkelerde bu oran yüzde 80’lere kadar çıkarken Türkiye’de ölüm oranı yaklaşık 4-5 olarak belirtiliyor.
Türkiye’de 2018’de KKKA nedeniyle ölüm oranı yüzde 5,64 iken 2020’de yüzde 3,28’e düştü. Bu yıl ise şimdiye kadar 243 KKKA vakası bildirildi, bu kişilerden 13’ü hastalık nedeniyle hayatını kaybetti.
“Vakalar, İç Anadolu’nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu’nun kuzeyinde yoğunlaşıyor”
Hastalık, Türkiye’de bulaştırıcısı kene türünün yaşam alanlarıyla uyumlu şekilde görülüyor. KKKA vakaları çoğunlukla İç Anadolu’nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu’nun kuzeyinde yoğunlaşıyor.
Türkiye’de KKKA’ya ilişkin klinik tanımlama, vaka tanımı ve vakalara yaklaşım önerileri belirlendi, mevcut durumun belirlenmesi ve hastaların takipleri için sürveyans sistemi oluşturuldu, vaka yönetimi ve izolasyon önlemleri hazırlanarak illere gönderildi.
KKKA’nın görülme sıklığının arttığı dönemlerde hasta sevklerinde sorunlar yaşanmaması ve belirli hastanelerde yığılmaların önlenmesi amacıyla bölge merkezleri oluşturuldu, hastalığın teşhisi için laboratuvar altyapısı güçlendirildi. Kene tutunmasıyla gelen kişiler için yaklaşım ve vaka yönetim algoritmaları hazırlandı.
Hastalığın yoğun görüldüğü illerde kene popülasyonunun azaltılabilmesi için çiftlik hayvanlarında Tarım ve Orman Bakanlığınca kene mücadelesi çalışmaları yürütülüyor, Sağlık Bakanlığınca da bu çalışmalara destek veriliyor.
Sağlık Bakanlığı kene mücadelesine yönelik tedbirlerin alınması için gayret sarf ediyor ve aşı gibi koruyucu uygulamaların geliştirilmesini destekliyor.
“Eylem Planı doğrultusunda, hastalığın kontrolü için strateji ve aktiviteler uygulanıyor”
KKKA hastalığı ile ilgili bakanlık çalışmaları bir program dahilinde yürütülüyor. Kişisel korunma önlemlerinin alınması hastalığın kontrolü için oldukça önem taşıyor. Bu nedenle Bakanlık tarafından vatandaşların hastalık ve korunma önlemleri konusunda bilgilendirilmesi ve toplumda farkındalık oluşturulması çalışmaları yürütülüyor.
Yapılan risk değerlendirmesine göre her yıl yerleşim birimlerinde KKKA bilgilendirme ve farkındalık çalışmaları yapılıyor. Din görevlisi ve muhtarlar gibi kanaat önderleri de vatandaşları hastalık konusunda bilgilendiriyor.
Sağlık çalışanlarına yönelik hatırlatma eğitimleri ve gerekli korunma tedbirleri konusunda farkındalık oluşturulmasına dair aktiviteler sürdürülüyor. İlgili kurumlarla iş birliği içerisinde, okullarda da Bakanlık tarafından hazırlanan afiş ve broşürler kullanılarak, belirlenen mesajlar ve bilgiler çerçevesinde eğitim çalışmaları yapılıyor.
Bakanlık tarafından lansmanı 2019’da yapılan Türkiye Zoonotik Hastalıklar Eylem Planı (2019-2023) kapsamında KKKA’nın kontrolüne yönelik strateji ve aktiviteler uygulanıyor.