Latin Amerika ülkesi Kolombiya’da hükümetin, 28 Nisan’da vergi reformu yasa tasarısını tüm itirazlara rağmen Kongreye sunmasının ardından sivil toplum kuruluşlarının (STK) çağrısıyla başlayan protestoların üzerinden 1 ay geçti.
Kolombiya Ombudsmanlık Ofisinin verilerine göre, gösterilerde şimdiye kadar 46 kişi hayatını kaybetti, 1500’ü aşkın kişi yaralandı ve onlarca protestocu gözaltına alındı.
Bağımsız STK’lerin verilerine göre ise gösterilerde şu ana kadar 61 kişi öldü, 1300’den fazla kişi yaralandı ve yaklaşık 1400 kişi gözaltına alındı.
Protestoların başında şiddetli gösterilere karşı vergi reformunun gerekli olduğunu savunan hükümet, ölü ve yaralı sayısının kısa sürede artması üzerine 2 Mayıs’ta Kongreye sunduğu yasayı tamamen geri çektiğini duyurmak zorunda kaldı.
Yasanın geri çekilmesinin ardından protestoların yönü Devlet Başkanı Ivan Duque hükümetinin karşıtlığına dönüştü ve eleştirilerin odağındaki isim Maliye Bakanı Alberto Carrasquilla, 4 Mayıs’ta görevinden ayrıldı.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle derin ekonomik ve sosyal krizle boğuşan hükümet, bir yandan da şiddetini arttırarak devam eden eylemlere çözüm bulmak amacıyla Ulusal Grev Komitesi temsilcileriyle çeşitli tarihlerde 3 kez bir araya gelse de henüz uzlaşmaya varamadı.
Otobüs, durak, banka, alışveriş merkezleri ve kamusal alanlar ciddi zarar gördükten sonra harekete geçen yetkililer, kısa sürede hasarı onarsa da her protestonun ardından meydana gelen yeni zararlar nedeniyle ekonomik kayıplar her geçen gün artıyor.
Göstericilerin şehirler arası oto yolları uzun süre trafiğe kapatmasından ötürü tedarik zincirinin bozulması, ülkede temel ürünlerin fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Savunma Bakanlığının yayınladığı verilere göre, gösteriler esnasında 400 ticari kuruluş, 1100 toplu taşıma aracı, 422 ATM ve 100’den fazla banka saldırıların hedefi olarak kullanılamaz hale geldi.
“Hükümet ile sokaktaki insanların algısı arasında uçurum var”
Kolombiya Üniversitesi İktisat Fakültesi Dekanı Julian Arevalo, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sokaklara çıkan insanların tamamının komite tarafından temsil edilmediğini düşünen ciddi bir kitle olduğunu söyledi.
Ülkedeki ekonomik sorunların protestoları daha da arttırabileceğine işaret eden Arevalo, “Bugün işsizlik koşulları grev için uygun bir ortam sağlıyor, bu da gösterilerin ne kadar süreyle devam edebileceğini düşündürtüyor. Hükümet ile insanların algısı arasında bir uçurum var.” ifadelerini kullandı.
Arevalo, hükümetin mevcut krize çözüm bulmakta zorlandığına ve protestoların artmasına yol açtığına dikkati çekerek, “Gördüğümüz şey, Kovid-19 salgınının etkileri ve yoksulluktur, vatandaşların derin eşitsizlik karşısında endişesi artıyor. Hükümetin en çok etkilenen sektörlere yönelik empati eksikliği görünüyor.” dedi.
“Sosyal liderler ve insan hakları savunucuları öldürülüyor”
Hükümetin ülkedeki temel sorunlara daha fazla odaklanması gerektiğinin önemine değinen Arevalo, “Eğitime erişimin iyileştirilmesi ve düşük gelirli kişilerin kazancının arttırılması lazım. Sosyal liderler ve insan hakları savunucuları öldürülüyor, bunların önlenmesi gerek.” şeklinde konuştu.
Kovid-19’un yıkıcı etkileri ve aşılama sürecinin yavaş ilerlemesi nedeniyle toplumdaki desteğini hızla kaybeden Duque hükümetine destek oranı, son yapılan bir araştırmaya göre yüzde 24’e düştü.
Cali’de polis yetersiz kalınca askerler görevlendirildi
Gösterilerin başlangıcından itibaren şiddetli olayların yaşandığı ülkenin üçüncü büyük kenti Cali’de, dün, 4 kişinin polis ile göstericiler arasında çıkan olaylarda hayatını kaybetmesi üzerine sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Protestoların başlamasından sonra kenti 2 kez ziyaret eden Duque, dünkü olayların ardından bir kez daha gittiği Cali’de yaptığı açıklamada, kamu güvenliğini sağlamada kararlı olduklarını belirterek, “Bu gece itibarıyla Ulusal Polisin yanında maksimum askeri destek de konuşlandırılacak. Şiddet ve yol kapatma eylemleri derhal durmalı.” ifadesini kullandı.
Ulusal grev sözcüleri, hükümet ile uzlaşamadıkları takdirde daha önce açıkladıkları gibi protestoları derinleştirmeye ve sokaklarda kalmaya devam edeceklerini yineledi.
Uluslararası toplumdan Kolombiya’ya eleştiriler geldi
Protestolara karşı tavrı nedeniyle Kolombiya hükümeti, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve diğer uluslararası insan hakları savunucularından ve STK’lerden sert eleştiriler aldı.
Nüfusu 50 milyona yaklaşan Kolombiya’da yoksulluk oranı yüzde 42,5’e, işsizlik de yüzde 16,8’e ulaştı.
Ülkede Kovid-19 nedeniyle 87 bin 207 kişi hayatını kaybetti, 3 milyon 342 bin 567 kişi virüse yakalandı.